Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa Salı günü yaptığı açıklamada Portekiz’in transatlantik kölelik ve sömürge döneminde işlenen suçlardan sorumlu olduğunu ve tazminat ödenmesi gerektiğini söyledi.
Portekiz Cumhurbaşkanı Sousa, Portekiz’in tarihinde karışmış olduğu köle ticareti ve sömürgecilik suçlarıyla yüzleşme zamanının geldiğine dikkat çekti.
En büyük köle tüccarı Portekiz!
400 yılı aşkın bir süre boyunca en az 12,5 milyon Afrikalı çoğunlukla Avrupalı tüccarlar tarafından kaçırıldı, zorla uzun mesafelere taşındı ve köle olarak satıldı. Yolculuktan sağ kurtulanlar, çoğunlukla Brezilya ve Karayipler olmak üzere Amerika’daki plantasyonlarda çalıştırıldı.
Reuters’in aktardığı habere göre, Portekiz, diğer Avrupa ülkelerinden daha fazla olarak yaklaşık 6 milyon Afrikalıyı köle ticareti için kaçırdı. Ancak Portekiz bugüne kadar geçmişiyle yüzleşmeyi başaramadı ve okullarda transatlantik kölelikteki rolü hakkında çok az şey öğretildi.
Tam tersine, Angola, Mozambik, Brezilya, Cape Verde ve Doğu Timor gibi ülkelerin yanı sıra Hindistan’ın bir kısmının Portekiz yönetimine tabi olduğu sömürge dönemi Portekiz’de genellikle bir gurur kaynağı olarak düşünülüyor.
Sousa: Sorumluluğu üstlenmeliyiz
Salı günü yabancı muhabirlerin katıldığı bir etkinlikte konuşan Rebelo de Sousa, Portekiz’in geçmişte yapılan yanlışların “tüm sorumluluğunu üstlendiğini” ve sömürge katliamları da dahil olmak üzere bu suçların “bedelleri” olduğunu söyledi.
Sousa, “Bu bedelleri ödemek zorundayız. Cezalandırılmayan ve sorumluların tutuklanmadığı eylemler var mı? Yağmalanan ve iade edilmeyen mallar var mı? Bunu nasıl onarabileceğimize bakmalıyız” dedi.
Tazminat ve Mahkeme fikri tartışılıyor
Transatlantik kölelik için tazminat ödeme ya da başka telafiler yapma fikri, konuyla ilgili özel bir mahkeme kurma çabaları da dahil olmak üzere dünya çapında ivme kazanıyor.
Aktivistler, sistemik ırkçılık da dahil olmak üzere Portekiz’in geçmişinden kaynaklanan eşitsizliklerle mücadele etmek için tazminatların ve kamu politikalarının gerekli olduğunu söylüyor.
Rebelo de Sousa geçen yıl Portekiz’in transatlantik kölelik ve sömürgecilik için özür dilemesi gerektiğini söylemiş ancak tam bir özür dilemekten kaçınmıştı. Salı günü yaptığı açıklamada geçmişi kabul etmenin ve bunun sorumluluğunu üstlenmenin özür dilemekten daha önemli olduğunu söyledi. Sousa, “Özür dilemek işin kolay kısmı,” dedi.
