Haber | Türkmen Terzi – Foto: Mücahid Sefodien – Zimbabve-Harare, Tr724
Zimbabve’yi 1980’den beri yöneten Robert Mugabe’nin geçen yıl kansız bir darbe ile alaşağı edilmesinin ardından ülke tarihinde düzenlenen ilk demokratik seçimlerin sonuçları bugün açıklanacak. Muhalefet bloğu Demokratik Değişim İttifakı’nın (MDC) oylar çalındı iddiası üzerine Ordu polislere destek için başkent Harare’ye indi ve göstericilerin üzerine ateş açarak üç kişiyi öldürdü, onlarca seçmen yaralandı.
MDC, ordunun güç kullanması, “Robert Mugabe’nin karanlık günlerini hatırlatıyor” sözleriyle eleştirdi.
Parlamanto sonuçlarına göre iktidardaki Zanu-PF 38 yıl sonra Mugabe’siz girdiği ilk seçimlerde bayrağı önde götürüyor. Zimbabve Seçim Komisyonu’nun (Zec) sonuçları açıklamakta geciktiği ülkede, MDC kendi adayları Nelson Chamisa’nın başkanlığı kazandığında ısrar ediyor. Zimbabve’de Mugabe’den uzun yıllar sonra ilk defa hazır bulunan Avrupa Birliği gözlemcileri, sonuçların derhal açıklanması konusunda çağrı yaparken, öte yandan, seçimlerin kıyasıya yarış içinde geçtiğini belirterek, henüz oylamaların adil ve şeffaf olmadığını yönünde bir açıklama yapmadılar.
MDC İttifakı, Zanu-PF’I seçimlere hile karıştırmakla suçlarken, iktidarın adayı olan ara dönem Devlet Başkanı Emmerson Mnangagwa, muhalefeti seçimlere şiddet bulaştırmakla suçladı. Darbenin ardından Mugabe’nin koltuğuna outran Mnangagwa, İncil’den parçalar okuyarak, göstericileri barışa çağırdı.
Adalet Bakanı Ziyambi Ziyambi ise, “Ordu’nun şiddet yayan protestocuları dağıtmak, barış ve huzuru temin etmek için” sokaklara indiğini savunurken, askerlerin görevinin halkı korkutmak değil, asayişi sağlamak için polise yardım etmek olduğunu söyledi.
Muhalefet adayı Chamisa’nın sözcüsü Nqobile Tshili ise, “Askerler savaş zamanında düşmanı öldürmek için eğitiliyor, siviller devletin düşmanı mı ki öldürülüyorlar?” diyerek, protestoculara gösterilen “vahşeti” kınadı.
Zimbabve’de şu anda muhalefetin güçlü olduğu Harare’nin merkezinde protestolar kontrol altında. Ülkenin geri kalanında ise durum sakin. Güvenlik güçleri kontrolü sağlamış durumda. Dün MDC taraftarları ellerindeki taş ve sopalarla Zanu-PF merkezine yürümüş, kendi adaylarının zaferinin anons edilmesini talep etmişlerdi. Polis bazı araçlara zarar veren, lastik yakan göstericilere tazyikli su ve gözyaşartıcı bomba ile müdahele etmişti.
Zimbabve Seçim Komisyonu (Zec) şu ana kadar Zanu-PF’in 210 üyeli mecliste 140 sandelye kazandığını, MDC’nin ise 58 adayını “alt meclise” soktuğunu duyurdu. Elmas madenleri ile tanınan Zimbabve’de 5.6 milyondan fazla seçmen sandıklara kayıt oldu. Oy kullanma oranı ise yüzde 70’i aştı.
Seçim Komisyonu’nu dün öğle itibarıyla devlet başkanlığı sonuçlarını anons edeceğini ilan etmişti ama sadece parlamento sonuçları açıklandı. Başkan adayları yüzde 50’den fazla oy alamazsa, ikinci tur oylamalar 8 Eylül’de yapılacak.
Gözlemciler 16 yıl sonra ülkede
16 yıl sonra ilk defa seçimleri gözlemleme izni alan Avrupa Birliği ve Amerika seçim misyonları, seçim sonuçlarının geçikmesini eleştirdi, devlet medyasının taraflı yayınlar yaptığını, seçmenlerin sildirildiğini, güvensizlik ortamı oluşturulduğunu bildirirken, önceki yıllara göre “daha iyi bir siyasi iklim” gözlemlediklerini rapor etti. Güney Afrika Ülkeleri Birliği (SADEC) ise oy verme işlemlerinin büyük ölçüde barış ortamında gerçekleştiğini, ve kanunlara göre bir seçim yapıldığını duyurdu.
Devlet başkanlığı için 22 aday yarışırken, seçimlerde iktidar partisi Zanu-PF’nin adayı görevdeki Devlet Başkanı Emmerson Mnangagwa, muhalif 7 partinin bir araya gelmesiyle oluşturulan MDC İttifakı’nı ise Nelson Chamisa temsil etti.