HABER-YORUM | SEMİH ARDIÇ
Merkezi idarenin bütçesi haziran ayında 25,6 milyar TL açık verdi. Bütçe açığı geçen sene aynı döneme kıyasla yüzde 88 arttı.
Dile kolay birkaç sene evvel Türkiye’nin senelik bütçe açığı 20 milyar TL civarındaydı.
Bütçede malî disiplinden eser kalmadı. 24 Haziran seçimine kadar har vurup harman savuruldu.
Vakıfbank üzerinden 150 TL seçim rüşveti dağıtıldı. Valiliklerin sosyal yardım bütçeleri haziranda bu şekilde kullanıldı.
KEMER SIKMAK SÖZDE KALDI
“Mal ve hizmet alımı” kaleminde değil azalma adeta patlama var. Araba, uçak ve bina kira giderleri katlanmış. Tasarruf Ankara’nın civarından geçmemiş.
İtibardan tasarruf edilmez zihniyeti milletin vergilerini harcarken zerre kadar merhamet ve hakkaniyet emaresi göstermiyor.
6 AYLIK BÜTÇE 46,1 MİLYAR TL
Hazine nakit dengesinin haziranda 49 milyar TL’den 9 milyar TL’ye indiğini daha evvel belirtmiştim.
Maliye Bakanlığı bütçe verileri gösteriyor ki 6 aylık bütçe açığı 46,1 milyar TL’yi buldu. Çok büyük bir kara delik bu.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükûmeti 2018’in tamamı için tahmin edilen 65,9 milyar TL açığın yüzde 70’ine tekabül eden açığı 6 ayda verdi.
2017 yılı Ocak-Haziran döneminde 25,2 milyar TL açık veren bütçe, 2018 yılı Ocak-Haziran döneminde 46,1 milyar TL açık verdi. İki kat açığın izahı yok.
FAİZ DIŞI FAZLADAN EKSİYE
Madalyonun diğer tarafında da başka bir açık var.
Faiz ödemeleri haricinde bütçede belirlenen harcamalardan tasarruf yapılması anlamına gelen “faiz dışı fazla” kalemi de eksiye düştü.
2017 yılı Haziran ayında 12,5 milyar TL faiz dışı açık verilmiş iken 2018 yılı Haziran ayında 23,2 milyar TL faiz dışı açık verildi.
Bütçe açığı ile faiz dışı açık toplamı 68,3 milyar TL’yi buluyor.
Bu da demek oluyor ki sene sonuna doğru 1 Ocak’ta tespit edilen rakamlarla tahakkuk eden rakamlar arasında en az 40 milyar TL fark çıkacak.
SENE SONU TAHMİNİ 65 MİLYAR TL İDİ
Açığı 65 milyar tahmin eden bir hükûmet bu çerçevede borç bulacaktı.
Başkanlık seçimini kazanmak uğruna ilk 6 ayda olmayan paralar harcandığına ve kara delik büyüdüğüne göre bundan böyle vatandaş için “pamuk eller cebe” günleri başlayacak.
Kuvvetle muhtemel en geç kasım ayına kadar yeni paket gelecek.
Bu sene bütçe açığını en azından 70 milyar TL civarında tutabilmek için yeni vergi ve zam paketi hazırlanacak.
Akaryakıt, tütün mamülleri, çay ve şeker gibi devletin vergi oranları sebebiyle esas belirleyici olduğu mamüllere zam yapılacak.
LİMONATA VE GAZOZA ÖTV GELMİŞTİ
2017’nin sonuna doğru hazırlanan 35 milyar TL büyüklüğündeki pakette gazoz, limonata ve meyve suyuna yüzde 10 Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) getirilmişti.
Arabalardan alınan ÖTV’den Motorlu Taşıtlar Vergisi’ne kadar vergi oranlarında afaki artışlar yapılmıştı.
“Limonata ve gazoza ÖTV” vatandaşın belini büken zamların magazin haberi olarak tarihe geçti.
Bu sefer son paketteki vergi oranları daha da yükseltilebileceği gibi kim bilir sudan bile ÖTV alınabilir. Sudan ÖTV alacak kadar ölçüyü kaçırırlarsa dükkanı kapatın gitsin.
MÜFLİS TÜCCARIN BÜTÇESİ
“Müflis tüccar” tablosu bütçede müteakip ayların çok karanlık olacağını ima ediyor.
Evdeki gümüşleri dahi satan müflis AKP’nin vatandaşın sırtındaki yükü ağırlaştırmaktan başka çaresi kalmadı.
Türkiye’nin kredi notu artık üç ayda bir düşerken, Hazine’nin borçlanma maliyeti son bir senede yüzde 80 artarken ve bütçe böylesine yüksek açık verirken hükûmet ne yapacak?
En iyi bildiği işi yapacak. Seçimden evvel kaşıkla verdiğini kepçe ile geri alacak.
Benzine 17 Temmuz itibarıyla 12 kuruş zam geldi. ÖTV’de o kadar indirimi yapıldığı için bu zam iki ay içinde pompaya aksettirilmeyen 3’üncü zam. Benzine toplam 39 kuruş zam geldi, Maliye Bakanlığı o kadar tutarı ÖTV’den indirdi.
AKARYAKIT FİYATLARI YİNE UÇACAK
Bütçede açık bu kadar büyürken mevcut formül fazla uzun ömürlü olamaz.
Yakında hepsini telafi edecek zamlar peşi sıra gelir. Dolar ve petrol mevcut seviyelerde kalsa -ki böyle bir ihtimal yok!- zam bir nebze tehir edilebilir.
Dünyada petrol yükselirken, dolar için 5,25 TL tahminine hak verenlerin sayısı katlanırken benzinde 7 TL öyle zannedildiği kadar uçak değil.
VATANDAŞ DAHA NE YAPSIN?
Hazin olan şu ki vergi geliri, yani vatandaşın vergi yükü artarken bütçedeki kara delik büyüdü.
1 kilo patatesin 5 lirayı bulması ile iyiden iyiye fakr u zarurete düşen vatandaş yine de üzerine düşeni fazlası ile yaptı. Vergi gelirleri toplam gelirlerin tamamına yakınını teşkil ediyor. Artış oranı da yüzde 20’ye yakın.
Dünyanın en yüksek akaryakıt vergilerini ödediği için beli iki büklüm olmuş vatandaşa hâlâ siyasetçilerin 5 yıldızlı otelin restoranında yedikleri lüks yemeğin faturası da ödetiliyor.
“Adamlar yol yaptı” ezberi bile bu adaletsizliği mazur gösteremez.
O malum espri yine karşımıza çıktı.
Her seferinde 50 TL benzin alanlar bu makalenin muhatabı değildir…
