İstanbul Havalimanı ertelenen 1 milyar Euro yıllık kiranın ilk iki senesi 25 sene sonraya ötelendi. Üstelik bu ödeme yıllık 335 milyon Euro olarak toplamda iki yıl için 670 milyon euro olarak kabul edildi. Airporthaber’in haberine göre, yandaş şirketlere yaptırılan İstanbul Havalimanı’nın borç yapılandırmasıyla ilgili skandal gelişmeler yaşanıyor. Buna göre Havalimanını inşa eden firmalar borç ödemesini hiç yapmamak için DHMİ’ye başvurdu.
Ali Kıdık imzalı yorum haberde şu ifadeler yer aldı: “Neymiş efendim beyfendiler bu parayı hiç ödemeyelim diye DHMİ başvurmuşlar. Yetti beyler, istekleriniz karşısında millete gına geldi. Oldu olacak devletin anahtarını size teslim edelim. Siz devlete ödemeyin ama devletten yolcu garantisi parası isteyin. Sizin istekleriniz resmen soygun isteğidir. Köpeksiz köyde köteksiz gezmeyi ne zaman öğreneceksiniz çok merak ediyorum.”
İstanbul havalimanını yapan ve 25 yıl işletecek İGA’nın yüzde 20’şer payla 5 ortağı vardı: Kolin, Limak, Kalyon, Cengiz, MNG. Bu şirketler Cumhuriyet tarihinin en büyük ihalesi denerek, girdikleri havalimanı ihalesini 3 Mayıs 2013’te KDV hariç 22 milyar 150 milyon Euro’ya aldı. AKP iktidarı Erdoğan’ın talimatıyla şirketlere ağır Hazine garantileri sağladı. İlk 13 yıl için 6.3 milyar Euro yolcu garantisi verildi. Garanti tutarı yolcu başına dış hatta 20 Euro, dış hattan gelip dış hata gidenlerde 5 Euro ve iç hattan gelip dış hata gidenler için de 3 Euro üzerinden hesaplanacaktı. Devletin verdiği yolcu garantisi ilk etapta 90 milyon kişi olarak belirlendi. Miktar tutturulamadığında üzerini devlet ödeyeceği şarta bağlandı.
Şirketlerin işi kendi öz kaynaklarıyla yapamayacakları anlaşılınca yine Hazine devreye girdi. Ve 3.4 milyar Euro’su Ziraat, Halkbank ve Vakıfbank’tan, 500 milyon Euro’su Denizbank’tan, 300’er milyon Euro’su da Garanti ve Finansbank’tan olmak üzere toplam 4.5 milyar Euro borç alındı. 16 yıl vadeli, dört yılı ana para ödemesizdi. Bu miktar yetmeyince beşli konsorsiyum, Hazine garantisi altında 1.4 milyar Euro daha kredi çekti. Borç toplamı 6 milyar Euro’yu buldu. Havalimanının ilk fazı zar zor bu krediyle bitirildi.
Kolin, 9 Ocak 2019 günü elindeki yüzde 20 hisseyi Kalyon’a devrettiğini açıkladı. Kalyon’un payı yüzde 40’a yükseldi. Kalyon’un hisse devrinde tutar açıklanmadı. Devrin onun payına düşen 1.5 milyar Euro’luk borcun karşılığı gerçekleştirildiği belirtildi.
Teknik tabiriyle Kolin, inşaatı tamamladığı için devletten alacağı yüklü miktardaki hak edişi tahsil ettikten sonra borcunu devredip çıktı. Geriye kalan şirketlerden Kalyon yüzde 40 hissesi ile ortaklıkta işletme yükünü taşıyan firma. Onun çıkması söz konusu değil. Cengiz ise ihalede teknik kriteri üstlenen pilot şirketti ve onun da üç yıl boyunca çıkması yasaktı. Süre 2019’da doldu. Limak ve MNG ise inşaat işinde süre doldu. Şimdi bu borçların bir kısmının 25 yıl sonraya ödemesinin ötelenmesi konuşuluyor.
