Çiftçinin alacağı 160 milyara dayandı
HABER-İNCELEME | İLKER DOĞAN
Türkiye’de çiftçiler zor günler geçiriyor. Artan girdi maliyetleri çiftçinin belini büktü. AKP iktidara geldiğinde 1 milyar TL olan çiftçinin borcu, 130 milyara dayandı. Devletten yasal olarak almaları gereken destek ödemelerini bile alamıyorlar.
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan daha bir kaç gün önce çiftçilere yapılan destek ödemesi miktarını 22 milyar liraya çıkardıklarını söyledi. Ancak iktidar 2006 yılında çıkarılan kanuna göre GSYİH’nın en az yüzde 1’ini tarıma destek için ayırmak zorunda. Yani sadece 2019 yılı için çiftçiye ödenmesi gereken para 42 milyar 800 milyon TL!
RAKAMLAR HAVADA UÇUŞUYOR
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, önceki gün yaptığı konuşmada iktidarın çiftçiye 176 milyar TL borcu olduğunu söyledi. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise bu yılın şubat ayında, “Son 17 yılda çiftçilerimize toplam 141 milyar lira tarımsal hibe ve destek verdik.” dedi. Aynı Pakdemirli, 15 Mayıs’taki açıklamasında ise son 18 yılda çiftçilere 310 milyar lira tarım desteği ödemesi yaptıklarını, bu yıl da 22 milyar lira destek sağlayacaklarını söyledi. Rakamın sadece 3 ayda 141 milyar TL’den 310 milyara nasıl çıktığını kimse bilmiyor.
Resmi verilere göre 2006-2019 yılları için çiftçiye ödenmesi gereken toplam para 263,3 milyar TL. 2020 yılı hariç çiftçinin devletten alacağı en az 122,2 milyar lira. 2020’yi de dahil ettiğinizde neredeyse 160 milyar TL’ye ulaşıyorsunuz…
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ‘başkanlık sistemini’ değerlendirdiği toplantıda çiftçilere yapılan ‘destek’ ödemelerine de değindi. Yıllık ödenen miktarı 22 milyara çıkardıklarını, 2020 yılında 22 milyar TL ödeyeceklerini söyledi. Şu ana kadar ödenen para yaklaşık 13 milyar TL civarında. Ve bu ödemeler 2019 yılına ait!!!
Peki iktidar çiftçiye 2019 yılı için ne kadar tarımsal destek ödemek zorundaydı? 2019 yılında GSYH 4 trilyon 280 milyar TL. 2006 yılında çıkarılan kanuna göre GSYİH’nın en az yüzde 1’ini tarıma destek için ayırmak zorunda. Dolayısıyla sadece 2019 yılı için çiftçiye ödenmesi gereken para 42 milyar 800 milyon TL! Ancak Erdoğan, neredeyse bunun yarısını ödeyeceği çiftçiye ‘lütufta’ bulunuyor gibi, ‘rakamı 22 milyara çıkardıklarını’ söylüyor.
YASAL ÖDEME BİLE YAPILMIYOR
2006’den bu yana tarımsal destek için ayrılan pay hiçbir zaman yüzde 1’i bulmadı. Aksine 2006’da yüzde 0,6 olan oran, önce yüzde 0,5’e ardından da yüzde 0,4’e düşürüldü. Özetle GSYİH’dan çiftçiye ayrılması gereken pay her geçen yıl daha da aşağı çekildi. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu da önceki günkü konuşmasında devletin çiftçiye borçlarına değindi. İktidarın çiftçiye 176 milyar TL borçlu olduğunu söyledi. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise Şubat 2020’deki açıklamasında çiftçiye 141 milyar TL ödeme yaptıklarını anlattı. Bu açıklamasından sadece 3 ay sonra ise rakamı 310 milyara çıkardı.
ÇİFTÇİ NE KADAR ALACAKLI?
Rakamlar havada uçuşuyor. Öncelikle resmi rakamlara göre 2006’dan 2016 yılına kadar yapılan resmi ödemelerin toplamı 80 milyar TL. 2017’de 12,8, bir yıl sonra ise 14,8 milyar TL ödeme yapılıyor. 2019 yılında ne kadar ödeme yapıldığına dair net bilgi yok. 2020 yılı için şu ana kadar ise 12,4 milyar ödeme yapıldığını açıklamıştı bakan. Ancak 17 yılda yapılan ödemenin 141 milyar olduğunu söylüyor Pakdemirli. GSYH rakamlarına göre 2006-2019 yılları için çiftçiye zorunlu olarak ödenmesi gereken para ise en az 263,3 milyar TL. Dolayısıyla çiftçinin alacağı en az 122,2 milyar TL olarak karşımıza çıkıyor. Bu rakama 2020 yılını da dahil ettiğinizde yaklaşık 160 milyar lira gibi bir rakama ulaşıyorsunuz.
