HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
AKP rejiminin geçtiğimiz yıl patlak veren pandemiyle birlikte uygulamaya başladığı ‘genişletici para politikası’, ekonomideki bütün dengeleri alt üst etti. Gevşek para politikasının en önemli etkileri konut sektöründe görüldü.
Özellikle kamu bankaları eliyle piyasaya ucuz konut kredi sağlanması ev fiyatlarının da sadece 1 yılda yüzde 40’ın üzerinde artmasına neden oldu. Faiz oranları yeniden yükseltildi ancak ev fiyatları düşmediği gibi artmaya da devam ediyor. Bu arada ev kiraları da geçtiğimiz yıla göre yüzde 40’ın üzerinde arttı. Yani olan yine vatandaşa oldu…
KONUT KREDİLERİNİN ADRESİ KAMU BANKALARI
Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşçu’nun sosyal medya hesabından paylaştığı bir veri vahameti de gözler önüne seriyor. BDDK’nın verilerine dayanılarak hazırlanan tabloya göre kamu bankalarının son 5 yıldaki konut kredilerindeki büyüme oranı yüzde 284!
AKP rejimi pandeminin patlak verdiği geçtiğimiz yıl Mart ayından sonra bildiği en iyi işi yaptı ve vatandaşları borçlandırdı. Müteahhitlere can suyu vermek için geçtiğimiz yıl Haziran ayında aylık yüzde 0.64’ten konut kredisi kullandırıldı. Kamu bankaları bu iş için seferler edildi. Verilen ucuz krediler nedeniyle kamu bankalarının kârı inanılmaz oranda düştü.
KAMU BANKALARI ‘KONUT’A ÇALIŞMIŞ
Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşçu, dün sosyal medya hesabından önemli bir tablo paylaştı. BDDK’nın verilerine dayanılarak hazırlanan tabloya göre kamu bankalarının son 5 yıldaki konut kredilerindeki büyüme oranı yüzde 284!
Aynı tabloya göre Ziraat, Vakıfbank ve Halk bankalarının 2015 yılında 46 milyar 516 milyon lira olan konut kredisi miktarı Mayıs 2021 itibariyle 178 milyar 911 milyon liraya fırlamış. Yerli özel bankalar konut kredisi verme konusunda cimri davranmış. Büyüme yok, aksine yüzde 6 küçülme var. Yabancı özel bankaların konut kredisi miktarı ise kabul edilebilir bir oranda yüzde 5 büyümüş.
KAMU BANKALARI ZARARDA
2020’nin Nisan-Mayıs döneminde 5,2 milyar TL net kâr açıklayan kamu mevduat bankaları, 2021’in aynı döneminde 1,1 milyar TL’lik net zarara imza attı. Söz konusu zararın temel nedeni geçtiğimiz yıl düşük faizle dağıtılan krediler ve alınan yüklü Hazine tahvilleri olarak açıklanıyor.
Bankalar 2021 yılının ilk çeyreğine ilişkin bilançolarını geçtiğimiz mayıs ayında açıklamıştı. Özel bankalar kazançlarını katlarken, kamu bankalarının karında büyük düşüş olduğu görüldü.
KARLILIK ORANLARI YERLERDE SÜRÜNÜYOR
Halkbank ilk üç ayda 59 milyon TL kâr açıkladı. Rakam, geçen yılın aynı döneminde 825 milyon TL’ydi. Kârlılıktaki düşüş oranı yüze 92,8. Vakıfbank ise 2021 yılının ilk çeyreğinde 750 milyon TL kâr açıkladı. Geçen yılın aynı dönemine 1 milyar 716 milyon TL kâr açıklayan bankanın kârı yüzde 56 azaldı.
Ziraat Bankası ise 2021 yılının ilk çeyreğinde 962 milyon TL kâr açıkladı. Geçen yılın aynı döneminde 1 milyar 681 milyon TL kar açıklayan bankanın kârı yüzde 43 azaldı.
GEVŞEK PARA POLİTİKASI VATANDAŞI EZDİ
Geçtiğimiz yıl para musluklarının açılması sonrası ev fiyatları bir anda yüzde 20-25 oranında yükseldi. Somut örneklerle anlatalım; pandemiden önce 400 bin lira tabela asılan 2+1 (90 metrekare) bir apartman dairesi, Haziran’da kredi musluklarının açılmasıyla bir anda 500 bin liradan alıcı buldu. Bu arada kiralar da 1.500 TL’den bir anda 1.800-2.000 liraya fırladı.
Konut kredisi faiz oranları Ağustos ayında yeniden eski seviyesine çekildi. Ancak ev fiyatları düşmediği gibi o günden sonra da artmaya devam etti. Bugün aynı evin fiyatı 550 bin lira civarında. Kirası ise 2 bin 500 liraya çıktı.
Özetle; AKP rejiminin ‘gevşek’ para politikasının faturası yine vatandaşın sırtına yüklendi. Ev ve otomobil fiyatları son 14 ayda yüzde 50 civarında arttı, kiralar uçtu. Ancak vatandaşın geliri artmadığı gibi alım gücü de TL’deki erimeye bağlı olarak azaldı. Yoksul halk, daha da yoksul hale geldi…
