Türkiye’de AKP gençlik örgütlenmesiyle bağlantılı 7 bin 340 hesabı kapatılmasıyla ilgili Stanford Internet Gözlemevi’nin Twitter’a sunduğu raporunun ayrıntıları ortaya çıktı.
ABD’deki prestijli Stanford Üniversitesi’ne bağlı Stanford İnternet Gözlemevi’nin (SIO) raporuna göre, kapatılan 7 bin 340 hesabın tamamının AKP’yi desteklediği, muhalefetteki HDP ve CHP’yi eleştirdiği kaydedildi. Stanford İnternet Gözlemevi’nin raporuna göre, kapatılan ‘devlet-destekli’ hesapların eş zamanlı olarak AKPi lehine, CHP ve HDP aleyhine kampanyalar yürüttüğü, 2017’deki anayasa değişikliği referandumunda da başkanlık sistemine geçiş lehine organize paylaşımlarda bulunulduğu vurgulandı.
HDP VE CHP HEDEF ALINDI
Stanford İnternet Gözlemevi’nin raporunun girişinde şu özet bilgiye yer verildi: “Twitter 11 Haziran 2020 tarihinde, Türkiye’de iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) gençlik kanadına atfedilen 7 bin 340 hesabın kapatıldığını açıkladı. Twitter bu ağı Stanford İnternet Gözlemevi ile 3 Haziran’da paylaştı ve biz, genellikle Türk vatandaşlarının hedef alındığını gözlemledik. Atılan 37 milyon tweette bu ağ, AKP’yi destekledi ve muhalefetteki Halkların Demokratik Partisi (HDP) ile Cumhuriyet Halk Partisi’ni (CHP) eleştirdi. Ağ, çok sayıda tek seferlik sahte hesapların yanı sıra bir dizi AKP yanlısı retweet ağını da kapsıyordu. Twitter’a göre bu ağ aynı zamanda, bir merkezden yönetilen ele geçirilmiş hesapları da içeriyordu. Bunun sonucunda, kapatılan hesaplar arasında hükümeti eleştirmekle beraber tekrar tekrar hackerlar tarafından hedef alınan hesaplar da var.”
Raporda yayından kaldırılan hesaplarla alakalı ortak özellikler şu şekilde özetlendi.
- Hepsi aynı günde oluşturulan ve benzer kullanıcı adlarına sahip fabrikasyon kişilik grupları,
- Merkezi olarak yönetilen güvenliği ihlal edilmiş (artık kullanılmayan ele geçirilmis) hesaplar,
- Coğunlugu aynı zamanda HDP ve CHP’yi eleştiren hesaplar,
- 2017 Türk anayasal referandumunu tanıtan desteklemislerdir,
- Türkiye’nin Suriye’ye müdahalesine yurt içi destek talep etmisler,
- Türkiye’yi Suriyeli mültecileri kabul ettiği için övmüs ve birçok Batılı ülkenin mülteci politikalarını eleştirmis,
- 9 Haziran 2008 ve 18 Ocak 2020 arasında, (28 Haziran 2014 gibi) belirli günlerde ani artışlarla oluşturulan 7.340 hesap
- Yerel AKP şubelerinin liderleri, dijital pazarlama firmaları ve bazı spor tutkunları gibi görünen baska hesaplar ve yine açıkca fabrikasyon kişilikler veya retweet halkalarının üyeleri olan diğerle sahte hesaplardır.
TWEETLER NE ZAMAN ATILDI?
Rapora göre, bu hesapların faaliyetlerinde 2014 sonunda ve 2019’un son birkaç ayında ciddi artış yaşandı. Söz konusu hesapların AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın resmi hesabından atılan tweetlere 1.7 milyon defa değindiği veya bunları yeniden paylaştığı belirtildi.
Hesapların, belirli bazı kişi ve kurumlara ait diğer hesaplardan yapılan paylaşımları da sık sık yeniden paylaştığı tespit edildi. Kapatılan hesapların tweetlerini sık sık yeniden paylaştığı hesaplar şöyle sıralandı: @Lokman_Erturk, @HikmetYT1, @is1234tan1, @Akparti, @tcbestepe, @BeratAlbayrak, @abdulhamitgul, @06melihgokcek.
HDP VE CHP NASIL HEDEF ALINDI?
Rapora göre, HDP’nin Meclis’e girmesiyle AKP’nin parlamento çoğunluğunu kaybettiği 2015 genel seçimleri öncesinde, söz konusu Twitter hesaplarından HDP’yi hedef alan çok sayıda paylaşım yapıldı. Raporda, seçime günler kala bu hesaplardan #HDPyeOyVerilmez etiketiyle tweetler atıldığı belirtildi. Rapora göre, kapatılan hesaplar üzerinden HDP sık sık ‘terör faaliyetlerinde bulunmakla’ suçlandı; #HDPyeOyVermiyorumÇünkü etiketi de bu sahte hesaplarla dolaşıma sokuldu.
Raporda, bu hesapların CHP aleyhine de kampanya yürüttüğü, #ŞeddeliFaşistCHP ve #CHPyeRağmenDireniyoruz gibi etiketler altında oaylaşım yaptığı belirtildi.
Raporda, “Bu HDP ve CHP karşıtı mesajları yayan hesapların birçoğu, muhtemelen sahte olan bir diğer grup hesabın parçasıydı. Bu grupta, hepsi 28 Ekim 2014’te kurulan 48 hesap da bulunuyor. Bu hesaplarda kullanılan isimler büyük harflerden oluşuyor ve hiçbirinin profil ayrıntısı yok. Bu hesaplar kelimesi kelimesine aynı olan, şu formattaki paylaşımları yaptı: Erdoğan’a destek beyan eden şiirsel ifadeler + Erdoğan’a destek veren ve trend halinde olan bir etiket + Erdoğan’ın bir fotoğrafı” ifadeleri kullanıldı.
GÖKÇEK BAĞLANTISI TESPİT EDİLDİ
Raporun bu bölümünde, HDP ve CHP aleyhine paylaşım yapan bu hesapların sık sık eski Ankara büyükşehir belediye başkanı Melih Gökçek’e destek veren paylaşımlarda da bulunduğu belirtildi. Buna göre, aynı hesaplardan özellikle 11 Şubat 2015 tarihinde Gökçek’in oğlu Osman Gökçek’e de destek paylaşımları yapıldı.
DIŞ POLİTİKA KAMPANYALARI
Raporda, söz konusu hesaplardan hükümetin dış politikasına destek veren çok sayıda paylaşım yapıldığı da belirtildi. Buna göre, ‘Suriye’ye değinen yaklaşık 170 bin tweet atıldı. Raporda, “Bu tweetler, Türkiye’nin Suriye’de terörizmle savaştığını söyleyerek AKP’nin Suriye politikasını meşrulaştırmaya ve Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılara empatiyi artırmaya çalışıyordu” denildi. Rapora göre, Suriye’yle ilgili paylaşımlar 2016’nın ortalarında zirve yaptı ve 2019’a kadar devam etti; #suriyelicocukolmak ve #AslindaDogrusuNedir gibi etiketler kullanıldı.
Rapora göre, Erdoğan’ın Suriyelilere vatandaşlık verilmesine dair açıklamaları konusundaysa, söz konusu hesapların bazılarından destek gelirken, bazıları da eleştirel paylaşımlarda bulundu.
Raporda, Suriye konusunda AK Parti yanlısı paylaşımların birçoğunun Meyla Karahasan adına açılan farklı hesaplardan yapıldığı bilgisi de yer aldı.
ELE GEÇİRİLEN HESAPLAR
Rapora göre, bugün kapatılan hesapların birçoğu söz konusu ağ tarafından ele geçirilen hesaplardı. Bazı hesapların 2008 kadar erken bir tarihte kurulduğu ancak önceki paylaşımlarının silindiği belirtildi. Raporda, F.TÖ ile bağlantılandırılan Bylock uygulamasıyla bağlantılı @BylockReality ve bir insan hakları kuruluşuyla bağlantılı olan @HumanRightsDef hesaplarının da, bugün ‘ele geçirilen hesaplar’ kapsamında kapatıldığı bilgisi verildi.
‘RETWEET ÇETELERİ’
Rapora göre, bugün kapatılan hesaplar arasında “son derece merkezi ve organize olan, AKP yanlısı retweet ağlarının” parçası olan onlarca hesap bulunuyor. Bu hesapların “aynı içeriği paylaştığı, hedef kitle inşa etme taktiklerini kullandığı ve etiketleri popülermiş gibi göstermeye çalıştıkları” belirtildi. Raporda, “Daha önceden araştırdığımız retweet ağlarının aksine, bugün kapatılan gruplar tamamen siyasiydi ve ticari etiketleri nadiren yeniden paylaştılar (belki de hiç paylaşmadılar)” denildi.
Bu retweet ağlarının başında ‘AK’ olan isimleri kullandığı belirtildi; ‘AK Davam’ ve ‘AK Hilal’ grupları ayrıntıyla anlatılırken, daha fazla araştırılması gereken başka gruplar olduğu da belirtildi.
Rapora göre, AK Davam ve AK Hilal ağları arasında bir bağlantı bulunuyor; Zeynep Akgul (@okyanusgozlum0) isimli hesap AK Hilal’in kurucu başkanı ve AK Davam’ın başkan yardımcısı, Hakan (@hknknr07) isimli hesap ise AK Davam’ın kurucu başkanı ve AK Hilal’in başkan yardımcısı olarak görünüyor. @hknknr07 hesabı, bugün kapatılan hesaplar arasındaki başka retweet ağlarının da kurucusu olarak görünüyor. AK Davam ve AK Hilal ağındaki bazı hesapların aynı gün veya çok kısa süre içinde açıldığı da belirtiliyor.
HESAPLAR HAKKINDA İLGİNÇ BİLGİLER
- Hesapların 60 tanesinin 100.000’in üzerinde takipçisi vardı, ancak hesapların çoğunun çok küçük bir takipçisi vardı.
- Bircok hesabin güvenliği ihlal edilmiştir, korsanlar tarafindan bu hesaplar ele gecirilmistir. Eskiden olusturulmus bircok hesap 2008 öncesinde açılmış. Ama bu hesapların geriye dönük eski twitleri bulunamamıştır. Bilgisayar korsanının hesap öncesi devralma tweet’lerini sildiği gözlemlenmistir.
- Veri kümesindeki iki hesap özellikle ilginç bulunmustur: @BylockReality ve @HumanRightsDef
- Bu hesaplardan şüpheli görünen tweetler tanımlamamış olsak da, bu hesapların Twitter tarafından hackerlar tarafindan yapilan saldirilara karsı korumak amacıyla askıya alındığı anlaşılıyor. Bu hesaplarla bağlantılı kuruluşların daha geniş AKP yanlısı ağa katıldığına dair bir kanıt yoktur.
- AK Davam ağı özellikle AKP yetkilileri ve AKP destekçilerinden gelen tweetleri köpürtüyor gibi görünüyor. Örnegin, @zeynepkanter, sadece 1.767 takipçiye sahip olmasına rağmen, AK Davam’ın en retweetli hesabı (477 kez retweetlenmistir).
- Stanford İnternet Gözlemevi, mevcut bilgi teknolojilerinde kötüye kullanımın araştırılması için sosyal medyaya odaklanan, disiplinler arası bir araştırma, öğretim ve politika katılımı programıdır. Gözlemevi, internetin kötüye kullanımını gerçek zamanlı olarak öğrenmek ve araştırma keşiflerimizi kamu yararı için eğitim ve politika yeniliklerine dönüştürmek için oluşturuldu.
