Türkiye’nin taraf olduğu anlaşmaların hükümlerini yerine getirmesi gerektiğini söyleyen Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yargıcı ve emekli diplomat Rıza Türmen, AİHM’in kararlarını uygulamayan Türkiye’nin Avrupa Konseyi’nden ihraç edilmesi durumunda Batı ile olan tek ilişkisinin NATO’dan ibaret olacağını bunun da bir süre sonra sorgulanmaya başlanacağını ifade etti.
Kısa Dalga’dan Berna Can’ın sorularını cevaplayan Türmen, iktidar ve muhalefetteki yeni siyaset arayışı, kayyım atamaları, Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş’a yönelik Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmayışı ve Türkiye’nin Avrupa ile ilişkileri konularında önemli değerlendirme ve uyarılarda bulundu.
Kısa Dalga Parantez’de Rıza Türmen söyleşisinden öne çıkan satır başları şöyle:
RIZA TÜRMEN: ASIL ‘NORMALLEŞMESİ’ GEREKEN İKTİDAR
Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargıcı ve emekli diplomat Rıza Türmen, Türkiye’deki siyasi durum, muhalefetin rolü, iktidarın demokrasiye yönelik adımları ve uluslararası hukuki yükümlülükler hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Türmen, halkın iradesine saygı gösterilmesi gerektiğini vurgularken, kayyum atamalarının büyük bir meşruiyet sorunu yarattığını belirtti.
YENİ SİYASET ARAYIŞI
Türmen, Türkiye’de yeni bir siyaset arayışının ortaya çıktığını ve muhalefetin artık meşru bir parti olarak iktidar tarafından tanındığını ifade etti.
KAYYIM ATAMALARI VE MEŞRUİYET
Otoriter iktidarın halkın beklentilerini karşılaması gerektiğini belirten Türmen, “İktidar demokrasi yönünde adımlar atmalı. Kayyım atamaları gibi uygulamalar halkın iradesini yok saymak anlamına gelir” dedi.
Kayyım atamalarına tepki gösteren Türmen, “Kayyım atamaları büyük bir meşruiyet sorunu yaratıyor. Halkın iradesini yok saymak demek” dedi. İçişleri Bakanı’nın karar vermemesi gerektiğini belirten eski AİHM Yargıcı Türmen, belediye başkanlarının görevden alınması durumunda belediye meclisinin yeni bir başkan seçmesi gerektiğini söyledi.
Türmen ayrıca, “Asıl ‘normalleşmesi’ gereken iktidar. İktidar demokrasi yönünde adımlar atmalı ki muhalefet otoriter rejimi meşru kılmakla suçlanmasın. Bugün iktidarın demokrasi yönünde adımlar atması muhalefet bakımından değil, kendisi bakımından aslında önemli” diye konuştu.
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI
Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına uyması gerektiğini belirten Türmen, “Türkiye hukuk devleti olduğunu iddia ediyor ama AİHM kararlarına uymuyor. Bu kararlar uygulanmak zorunda” dedi. Türmen, Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılması gerektiğini vurguladı.
ULUSLARARASI YÜKÜMLÜLÜKLER
Türkiye’nin taraf olduğu anlaşmaların hükümlerini yerine getirmesi gerektiğini ifade eden Türmen, “Türkiye taraf olduğu anlaşmaların hükümlerini yerine getirmeli. Bu adaletsizlik ve hukuksuzluk devam edemez” dedi.
AVRUPA KONSEYİ VE YAPTIRIMLAR
Türkiye’nin Avrupa Konseyi’nden ihraç edilmesi durumunda Batı ile olan değerler temelindeki bütün ilişkilerin sona ereceğini belirten Rıza Türmen, “Eğer Türkiye, Avrupa Konseyi’nden ihraç edilirse, Batı ile olan tek ilişkisi NATO içindeki ilişkiden ibaret kalır. Bu da bir süre sonra sorgulanmaya başlanır” yorumunda bulundu.
HUKUK DEVLETİ VE ADALET
Son olarak, hukuk devleti ve adalet olmadan normalleşme ve yumuşamanın mümkün olmadığını belirten Türmen, “Hukuk devleti ve adalet olmadan normalleşme ve yumuşama mümkün değil” dedi.
