15 Temmuz sonrası Türkiye’de artan işkence ve kötü muamele dünya gündeminde. İngiltere’de yayımlanan Economist dergisi, yeni sayısında “İşkence Türkiye’ye geri döndü” başlıklı makalede Türkiye’de durumu özetledi. Dergiye konuşan, Uluslararası Af Örgütü’nden Andrew Gardner “Sadece birkaç yıl önce iktidardaki AKP işkenceyi bitirdiğini söyleyebilirdi, ancak 2015 yılı itibariyle tekrar devreye girdi” dedi.
Makalede özellikle 15 Temmuz sonrası Ankara’daki birçok kişinin kaçırılma olayı da gündeme getiriliyor. “Kaçırılan dört kişiden biri, altı hafta sonra geçen hafta gözaltında ortaya çıktı. O zamandan beri de güvenlik güçlerinin kendisini işkence uyguladığını iddia ediyor. Türk yetkililer ise bu iddiaları püskürterek ‘işkence olmadığını’ öne sürüyor” denilen makalede benzer vakaların Güneydoğu’da da görüldüğü belirtiliyor.
Türkiye’de yaşananlara uluslararası cevabın ise ‘cılız’ kaldığının aktarıldığı makalede, işkence iddialarını araştıran insan hakları aktivistleri ve gazetecilerin ise tehlikeye girdiği söyleniyor.
BBC’nin haberine göre, “İşkence Türkiye’ye geri döndü” ismini taşıyan makale şöyle başlıyor:
“Tülay Yer-Çelik, maskeli özel operasyon güçlerinin Diyarbakır’daki evlerine bir Aralık akşamı girdiğini söylüyor. İki saat boyunca Yer-Çelik, bir aylık oğlu ve kayınvalidesi ile yan odada görevlilerin kocası Ömer’i dövmesini dinledi. Şiddet ancak polis gelince sona erdi.
“Kürtlere yakın olan, geçen yılın kanlı darbe girişiminden beri kapatılan 150 haber kurumundan biri olan Dicle Haber Ajansı’nın gazetecisi olan Çelik, iki hafta Diyarbakır’da tutuldu. Sonra hala kaldığı İstanbul’daki yüksek korunaklı hapishaneye getirildi.
“Haziran’ın sonunda ortaya çıkan iddianameye göre suçu enerji bakanının hacklenen mailleriyle ilgili haber yapmaktı. 16 yıl hapis cezasıyla karşı karşıya.”
Dergideki yazı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükümetinin 2000’li yıllarda ‘işkenceye sıfır tolerans’ politikası güttüğünü, ancak ‘geçen yılki darbe girişimi ve Kürtlere yürütülen operasyonlar kapsamında toleransın geri geldiğini’ öne sürüyor.
‘2015 itibariyle işkence döndü’
İnsan hakları örgütlerinin gözaltı merkezlerinde “dayak, işkence, tecavüz ve tecavüz tehditleri” görüldüğüne yönelik kaleme alınan raporlardan bahsediliyor. Bir Birleşmiş Milletler yetkilisinin geçen yıl bu durumların ‘geniş bir şekilde’ görüldüğü yorumu yaptığına dikkat çekiliyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün ise Gülen cemaatiyle ilişkili dört kişinin kaçırılması iddialarının araştırılması talepleri dile getiriliyor.
“Kaçırılan dört kişiden biri, altı hafta sonra geçen hafta gözaltında ortaya çıktı. O zamandan beri de güvenlik güçlerinin kendisini işkence uyguladığını iddia ediyor. Türk yetkililer ise bu iddiaları püskürterek ‘işkence olmadığını’ öne sürüyor” denilen makalede benzer vakaların Güneydoğu’da da görüldüğü belirtiliyor:
“5 Ağustos’ta Şapatan yakınlarında bir polisin öldürülmesi üzerine güvenlik güçleri bir Kürt köyünde onlarca insanı evlerinden çıkararak meydan dayağı attı. Bölgeyi bir gün sonra ziyaret eden Kürt politikacılara göre 36 kişi gözaltına alındı, çoğu hortum ve metal çubuklarla dövüldü. Bir polis görevinden alınsa da bu konuyla ilgili soruşturmalar çok görülmüyor.”
Uluslararası Af Örgütü’nden Andrew Gardner ise dergiye yaptığı açıklamada, “Sadece birkaç yıl önce iktidardaki AKP işkenceyi bitirdiğini söyleyebilirdi, ancak 2015 yılı itibariyle tekrar devreye girdi” dedi.
Bu duruma uluslararası cevabın ise ‘cılız’ kaldığı aktarılıyor.
İşkence iddialarını araştıran insan hakları aktivistleri ve gazetecilerin ise tehlikeye girdiği söyleniyor.
Makale, “Şapatan köylülerinin sırtlarının yaralı olduğu fotoğrafları sosyal medyada ortaya çıktığında, valinin ofisi işkence görmediklerini öne sürdü. Haberlerin ise ‘terörist propaganda’ olduğu söylendi” diyerek bitiyor.
