HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Türk Lirasındaki değer kaybı durdurulamıyor. Merkez Bankası’nın 22 Ekim’de aldığı ‘politika faizini yüzde 10,25’de sabit tutma’ kararı sonrası yükselişe geçen kur, art arda rekorlar kırmaya devam ediyor. Dolar dün 8,24’ü gördü. Euro ise 9,76’ya dayandı.
Akşam saatlerinde Dolar 8,18’de dengelenirken, Euro 9,68’e düştü. Yılbaşından bu yana dolar kuru, TL karşısında yüzde 37 değer kazandı. Euro ise tam yüzde 45 değerlendi! Merkez Bankası acilen toplanıp, faizi artırma kararı almazsa döviz kurundaki yükseliş durmayacak.
MERKEZ’İN ETKİLERİ
Merkez Bankası’nın (MB) sürpriz ‘faizi sabit tutma’ kararının ardından döviz kurlarındaki yükseliş sürüyor. Söz konusu kararın ‘sonuçları’ olacağını yazmıştık o gün. Son 3 günde yaşananlar işte 22 Ekim’deki o tartışılan kararın sonuçlarından bazıları. MB Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir haftalık repo faizini yüzde 10,25’te sabit tutmuş, geç likidite penceresi faizini ise yüzde 13,25’ten 14,75’e yükseltmişti.
22 Ekim’den düne kadar dolar yaklaşık 40, Euro ise 46 kuruş değer kazandı. Türkiye’nin 430 milyar dolar dış borcu var. Dolar kurundaki 10 kuruşluk fark bile Türkiye’yi 43 milyar TL borcun altına sokuyor. Yani son 5 günde Türkiye’nin borcu yaklaşık 172 milyar TL arttı! Söz konusu parayla Osmangazi ya da Yavuz Sultan Selim gibi onlarca köprü ve onlarca hastane yapılabilirdi!
HAMASET EKONOMİSİ
3 Mart 2019’daki konuşmasında Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Güçlü yumruğumuzla doları 5 liraya düşürdük mü?” diyordu. Aslında düşürememişti. Albayrak bu konuşmayı yaptığı sırada dolar kuru 5,40 seviyelerindeydi. Bugün dolar 8,20’lerde. Yarın 8,30’u geçmeyeceğinin hiç bir garantisi yok. Peki Albayrak neden tekrar ‘güçlü bir yumrukla’ doları 5 TL’ye düşür(e)müyor?
O FAİZ ARTACAK, BAŞKA YOLU YOK!
Peki şimdi ne olacak? MB, 22 Ekim’de Saray’ın baskısı nedeniyle ‘politika faizini’ artıramadı. Bir dahaki toplantı 19 Kasım’da. O güne kadar bir şekilde idare etmeyi tercih etti. Ancak görülen o ki ‘idare’ edemeyecek. MB, acilen olağanüstü toplanıp Saray’a rağmen faizleri artırma kararı almak zorunda. Bu sorunu çözmez ancak zaman kazandırır. Temel sorun ekonomi değil, siyaset. Yapısal reformlar hayata geçirilmez, hukuk yeniden tesis edilmez ve yargının bağımsızlığı garanti altına alınmazsa döviz kurlarındaki yükselişin durdurulması mümkün değil.
