Türkiye, 20 yıla depreme hazır!

HABER İNCELEME | İLKER DOĞAN 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “Denetimleri sıkılaştırarak binaları sağlama almalıyız. 5 yılda 1,5 milyon konutun dönüşümünü hedefliyoruz,” dedi. Yılda ortalama 300 bin konutun dönüştürülmesi planlanıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un 24 Şubat 2019’da yaptığı açıklamaya göre Türkiye’de yenilenmesi gereken konut sayısı yaklaşık 7 milyon! Erdoğan’ın hesabına göre hedeften sapma olmazsa Türkiye 20 yıla kadar depreme hazır hale gelecek!

Ancak deprem bilimcilere göre Türkiye’nin o kadar vakti yok! Hatta, hiç zamanı kalmadı! Prof. Dr. Naci Görür, 10 Şubat 2020’de yaptığı açıklamada, “Artık fazla zamanımız yok. Son 10 sene, belki artı eksisi bir 5 sene ileriye gidebilir ama İstanbul’da risk daha da fazla demektir,” ifadelerini kullanmıştı. Prof. Dr. Şükrü Ersoy ise 4 ay önceki açıklamasında, Marmara Denizindeki sismik boşluğun uzun süredir devam eden sessizliğinin bozulmasının yakın olduğunu söylemişti. 

Bu arada, 2012 yılında başlatılan Kentsel Dönüşüm Seferberliği kapsamında Şubat 2019’a kadar 590 bin konutun dönüştürüldü. Bu yıla kadar ortalama 84 bin konutu ‘dönüştüren’ iktidar, bundan sonraki süreçte yıllık 300 bin konutu dönüştürebilir mi, o da ayrı bir tartışmanın konusu… 

30 Ekim’de yaşanan İzmir depreminin yaraları sarılmaya başlandı. Dün itibariyle arama kurtarma çalışmalarına son verildi. Enkaz altında kalan 221 kişiden 107’si sağ olarak kurtarıldı. 114 kişi ise enkaz altında can verdi. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in verdiği bilgilere göre evsiz kalan aile sayısı 3 bin 680. 

BELEDİYE, 24 SAATTE 10 MİLYON TL TOPLADI

Büyükşehir, depremzedeler için bütün imkanlarını seferber etmiş durumda. Soyer, ‘Bir kira bir yuva’ kampanyasında 24 saatte 10 milyon 180 bin liraya ulaşıldığını belirtti. Bütün vekilleri en az bir aileye sahip çıkmaya çağırdı. İzmir’de farklı bölgelerde çadırkentler kuruldu.

BAKAN KURUM: RİSKLİ BİNALARDA OTURMAYIN!

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Bayraklı’da ilk etapta bin konteyner kurulacağını anlattı. TOKİ’nin İzmir’de en geç 1 ay içinde konutların inşaatına başlayacağını söyleyen Kurum, konutların 1 yıl içinde teslim edileceğini söyledi. Kurum, “Tüm Türkiye’ye sesleniyorum; riskli binalarda oturmayalım,” ifadesini kullandı. 

AYDA BEBEĞİN BABASI: BEN DE LÜKS BİNADA OTURMAK İSTERİM AMA…

Murat Kurum’un “Riskli binalarda oturmayalım.” çağrısına İzmir depreminden 91 saat sonra kurtarılan Ayda Zengin’in babası Ufuk Zengin cevap verdi. Zengin, “Benim her zaman deprem korkum var, altımızdan fay hattı geçiyor. Ben de lüks yerlerde, kayalıkların olduğu yerde yaşayayım isterim ama herkesin imkanı bu kadar,” dedi. 

YILDA 30 BİN KONUT DÖNÜŞTÜRÜLECEK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı kabine toplantısının ardından kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilgili planlarını anlattı. 5 yılda 1,5 milyon konutun dönüşümünü hedeflediklerini söyledi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un 24 Şubat 2019’da yaptığı açıklamaya göre Türkiye’de yenilenmesi gereken konut sayısı 6,7 milyon! Erdoğan’ın dediği gibi hedeften sapma olmaz ve yılda 300 bin konut yapılırsa Türkiye, yaklaşık 20 yıl sonra  depreme hazır hale gelecek! 

18 YILDIR NE YAPILDI?

2012 yılında başlatılan Kentsel Dönüşüm Seferberliği kapsamında Şubat 2019’a kadar ise 590 bin konut dönüştürüldü. Yılda ortalama 84 bin 285 konut! Murat Kurum’un açıklamasına göre 2023’e kadar ‘dönüştürülmesi’ hedeflenen konut sayısı 1,5 milyon. 2002 yılında iktidara gelen AKP, planlarında bir aksama olmazsa 37 senede ülkeyi depreme hazırlamış olacak! 

Bu arada Türkiye’yi depreme hazırlamak yerine daha fazla rant için daha fazla betona, daha çarpık kentleşmeye göz yumuldu. 1999-2003 yılları arasında Afet Acil Eylem Planı çerçevesinde kentte 496 afet toplanma alanı belirlemişti. Ancak bu toplanma alanlarının sayısının bugün 77’ye düştüğü belirtiliyor. Kimi AVM oldu, kimi otele dönüştü, kiminin üzerinden köprü, yol geçti.

VAKİT KALMADI

AKP rejimi, Türkiye’yi 20 yılda depreme hazır hale getirmeyi planlıyor. Peki Türkiye’nin o kadar vakti var mı? Deprem bilimcilere göre yok. Prof. Dr. Naci Görür, 10 Şubat 2020’de yaptığı açıklamada, “Artık fazla zamanımız yok,” ifadelerini kullanmıştı. Geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada ise depremin etki alanına dikkat çekti: “İstanbul büyük deprem bekliyor dedik. 1999’dan sonra Marmara’nın altındaki kabuğa enerji yükledi. Bu kabuk bu enerjiyi kaldıramaz. 21 senedir 44 santimlik bir ciddi sorun var. 7 büyüklüğünde bir deprem beklesek buna karşılık gelen bir enerji bir milyon 800 tonu aşkın patlayıcının aynı anda çıkan enerjisine denk.”

DEPREM KAÇINILMAZ

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü Ersoy ise 4 ay önceki açıklamasında, Marmara Denizindeki sismik boşluğun uzun süredir devam eden sessizliğinin bozulmasının yakın olduğunu söylemişti: “Marmara Denizi içindeki Kuzey Anadolu Fayı’nın Silivri ile İzmit arasındaki kısmı kırılmadı. Burası kırıldığı zaman tek parçada ya da uzun bir bölümünde fark etmez. 7 ve üzeri bir deprem oluşturacaktır. Bu deprem yalnız İstanbul’u değil, çevre illeri de etkileyecektir. Bu kaçınılmaz. Buradaki yapı stokunun dayanıksızlığı ve insan nüfusu düşünüldüğünde oluşacak depremin yalnız insani değil ekonomik etkilerinin de büyük olacağı kesindir.”