HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Döviz kurlarındaki düşüş sürüyor. Geçtiğimiz kasım ayından bu yana küresel piyasalarla birlikte Türkiye’de de düşüş göstermeye başlayan dolar kuru, dün son altı ayın en düşük seviyesine inerek 6.91 TL’ye kadar geriledi. Ancak akşam saatlerinde yeniden 6,98 bandına oturdu. Dolar kuru, geçen yılın kasım ayında 8,58 ile tarihi zirvesini görmüştü. Euro kurunda da düşüş yaşandı. En düşük 8.40 TL’yi gören Euro, akşam saatlerinde 8,47’ye tırmandı.
Türk Lirası tam anlamıyla bir ‘yalancı bahar’ yaşıyor. TL’nin son iki yıldır inanılmaz bir hızla değer kaybetmesine neden olan sebepler orta yerde duruyor. Kalıcı/yapısal reformlar adına bugüne kadar atılmış tek bir adım bile olmadı. Peki ne yapıldı? Politika faizi yüzde 8,25’ten yüzde 17’ye çekildi, bankaları kredi vermeye zorlayan ‘aktif rasyosu’ uygulaması kaldırıldı.
25 GÜNDE YÜZDE 7 FAİZ KAZANCI!
Dolardaki düşüşün temel sebebi faizlerin yüksekliği. Yabancı yatırımcı ‘kalıcı’ yatırımlar yapmak için değil; paradan para kazanmak için dolar getiriyor. 20 Ocak’ta 100 bin dolarını TL’ye çeviren yatırımcının cebinde 743 bin TL’si vardı. Söz konusu parayla bugün 107 bin dolar alabiliyor. Yüzde 7 faiz demek bu! Gelişmiş ekonomilerde yıllık faiz oranı yüzde 1 bile değil! Yatırımcının 100 bin değil de 1 milyon dolar getirip bozdurduğunu düşünün. 25 günlük kazancı 70 bin dolar! (TL’ye aldığı mevduat faizi hariç)
DÖVİZ REZERVİ HALA EKSİ!
Rejim, aylardır ‘ekonomi ve yargıda yapısal reform’ masalı anlatıyor. Ancak bugüne kadar bu konuda atılmış tek bir adım bile yok. Muhtemelen de olmayacak.
Peki bundan sonra ne olur?
Doların 6,90’lara kadar düşmesi bekleniyordu. Belki 6,85’leri bile görebilir. Ancak daha fazlası zor görünüyor. Zira döviz açığı hala Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri. Döviz rezervleri hala ekside. Swaplar hariç MB’nin net döviz rezervi yaklaşık -45 milyar dolar!
Son verilere göre, toplam dış borç stoku 435 milyar dolar civarında. Dış borcun milli gelire oranı yüzde 58’lerde. Her yıl anapara ve faiz ödemesinden daha fazla borç alındığı için borç stoku aşağı çekilemiyor.
HAYAT DÖVİZE ENDEKSLİ
2019’da 6,8 milyar dolar cari fazla veren Türkiye ekonomisi, 2020’de 36,7 milyar dolar cari açık verdi. Aralıktaki açık 3,2 milyar dolar olarak açıklandı. Cari açık sorunu artarak devam ediyor.
Son olarak Türkiye’de hayatını tamamen dövize endeksli. Bütün ürün fiyatları dövize bağlı olarak dalgalanıyor. Döviz kurlarındaki düşüş sizi aldatmasın; Türkiye’nin çözülmüş hiç bir sorunu yok.
Bu arada Commerzbank, Dolar/TL için yıl sonu tahminini 8,25’ten 8’e revize etti. Dolar kurunun 2021’in ilk yarısını 7-7,25 seviyesinde kapatmasını bekliyor.
