HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Türkiye, turizm sektörü tarihinin en kötü günlerini yaşıyor. Yabancı turist sayısı, 2019’un ilk 5 ayında 12 milyon 757 bin 522 olarak kayıtlara geçmişti. Bu yıl aynı dönemde rakam 4 milyon 292 bin olarak açıklandı. Azalma yüzde 66 seviyelerinde.
Geçtiğimiz yıl sadece mayıs ayında 4 milyon 22 bin turist gelmişti. Bu yıl aynı ay gelen toplam turist sayısı 30 bin! Azalma yüzde 99.2! Ancak asıl felaket bundan sonra başlıyor. Zira Rusya, Ankara’nın ’15 Temmuz’da uçuşlar başlasın’ teklifine sıcak bakmıyor.
Avrupa Birliği’nin, 1 Temmuz itibariyle salgın konusunda ‘güvenli’ kabul ettiği 14 ülke arasında da Türkiye yok. Her yıl 1 milyondan fazla turist gönderen Hollanda da vatandaşlarına ‘Türkiye’ye gitmeyin’ çağrısı yaptı. Geçtiğimiz yıl Haziran ayında Türkiye 5,3 milyon yabancı turisti ağırlamıştı.
AB’nin, ‘yasağı’ kaldırmaması turizm sektörü için felaket anlamına geliyor. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, salgın öncesi yaptığı bir konuşmada, 2020’de 58 milyon turist ağırlayarak 41 milyar dolar turizm geliri elde etmeyi planladıklarını açıklamıştı. Ancak temmuz ve ağustos aylarında kapıların açıldığı varsayılsa bile toplamda 25 milyon turist rakamına ulaşmak bile imkansız gibi gözüküyor.
Türk turizm sektörü ölüm kalım savaşı veriyor. Geçtiğimiz hafta önce Rusya’dan kötü haber geldi. Rusya Ulaştırma Bakanı Yevgeniy Ditrih, Türkiye’nin ticari uçuşların yeniden başlatılması teklifi konusunda hâlâ nihai bir karara varmadıklarını belirtti. Ankara’nın, uçuşların 15 Temmuz’da başlatılması teklifi hakkında Rusya’nın ne düşündüğü sorusu karşısında Ditrih, “Bu konuyu düşünüyoruz. Türkiye ile havayolu ulaşımının 15 Temmuz’da yeniden başlatılması (şu an için) söz konusu değil. ” dedi. Rusya, Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülke. Geçtiğimiz yıl gelen Rus turist sayısı 7 milyon 17 bindi.
ALMANYA’YA ‘SEYAHAT UYARISI’ RİCASI
Ardından AB, turizmde güvenli ülkeler listesini açıkladı. Hazırlanan listede yer alan 14 ülke arasında Türkiye yoktu! Almanya, 1 Temmuz’da AB’de başkanlığı üstlenecek ve liste o zaman yeniden gözden geçirilebilecek. Türkiye, en azından 1 Temmuz ya da hemen ardından ‘seyahat uyarısının kaldırılmasını’ istiyor. En son dün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Almanya’da temaslarda bulundu. Seyahat uyarısının gözden geçirilmesi istendi. Almanya’dan geçtiğimiz yıl gelen turist sayısı 5 milyon 27 bin olarak kayıtlara geçmişti. 2019 yılında İngiltere’den 2 milyon 562 bin, Fransa’dan 875 bin ziyaretçi geldi.
HOLLANDA: TÜRKİYE’YE GİTMEYİN
Rusya ve AB’nin ardından geçtiğimiz günlerde Hollanda da vatandaşlarına ‘Türkiye’ye gitmeyin’ uyarısında bulundu. Hollanda Başbakanı Mark Rutte, “Türkiye’ye gitmek akıllıca değil.” ifadelerini kullandı. Hollanda Bayındırlık Bakanı Cora van Nieuwenhuizen ise hükümetin uyarılarına rağmen Türkiye’ye tatile gidilmesini ‘sorumsuzluk ve anti sosyallik’ olarak değerlendirdi. Geçtiğimiz yıl Hollanda’dan 1 milyon 117 bin turist Türkiye’yi tercih etmişti.
RAKAMLAR KORKUNÇ
2020 yılı turizm istatistikleri korkunç. Türkiye’nin turizm geliri, 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 17 artarak 34 milyar 520 milyon 332 bin dolara yükselirken, ziyaretçi sayısı 52 milyona yaklaşmıştı. Geçtiğimiz yılın ilk 5 ayında ise rakam 12 milyon 752 bini aşmıştı. Ancak bu yılın ilk 5 ayında gelen toplam turist sayısı 4.2 milyon olarak açıklandı. Salgın kısmen etkiliydi. Haziran rakamları henüz yok ancak Mayıs ayından çok farklı olmayacak. Peki mayıs ayında kaç turist geldi; sadece 30 bin! Geçtiğimiz yıl aynı ayda gelen turist sayısı 4 milyondan fazlaydı. Haziran ayında ise 5,3 milyon turist ağırlamıştı Türkiye 2019’da…
25 MİLYON RAKAMI BAŞARI SAYILABİLİR
Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, “Eğer bu sezon otellerimizdeki doluluk oranı yüzde 50 olursa bunu başarı sayacağız.” demişti. Rakamlar da Ersoy’u doğruluyor. Mayıs ayına kadarki kayıp geçtiğimiz yıla göre 8 milyon civarında. Haziran ve Temmuz’daki muhtemel kayıplarda eklendiğinde kayıp rakamının ilk 7 ayda 15 milyonu aşması içten bile değil. Temmuz sorunda seyahat uyarılarının gevşetildiği bile varsayılsa insanların geçtiğimiz yıllardaki gibi akın akın Türkiye’ye gelmeyeceği de aşikar. Dolayısıyla geçtiğimiz yıl 52 milyon turist ağırlayan Türkiye’nin bu yıl en iyi ihtimalle 25 milyonu bulması bile başarı sayılabilir. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), geçtiğimiz haftalarda yaptığı açıklamada, uluslararası turizm faaliyetlerinin yılın genelinde yüzde 60 ile 80 arasında azalacağını açıklamıştı.
OTELLER SİNEK AVLIYOR; DOLULUK ORANI YÜZDE 30
Koronavirüs salgını nedeniyle uygulanan kısıtlamalar iç turizmi de olumsuz etkiledi. DHMİ verilerine göre, Mayıs ayı sonunda iç hatlar yolcu sayısında yüzde 51,7’lik bir düşüş görüldü. Turizm ve Kültür Bakanlığı, yılın ilk dört ayında otel, motel ve pansiyon gibi işletmelerde konaklayanların toplam sayısının yüzde 39,5 gerilediğini açıkladı. Bu dönemde en büyük düşüş yüzde 92 ile Nisan ayında görüldü. Doluluk oranı ise yılın ilk dört ayında yüzde 40,28’den yüzde 21,07’ye indi. Nisan ayında otellerin doluluk oranı yüzde 3’te kaldı.
EN AZ 1 MİLYON KİŞİ İŞSİZ KALACAK
Turizm sektörü sadece ciddi bir döviz girdisi sağlamakla kalmıyor. SGK verilerine göre konaklama, yiyecek-içecek ve seyahat acentelerinde sigortalı çalışanların sayısı 1 milyon civarında. Sigortasız çalışanlar da eklenince rakamın 1,5 milyona ulaştığı tahmin ediliyor. Ayrıca tarımsal üretim, işlenmiş gıda, hayvancılık, alkolsüz ve alkollü içecek, mobilya gibi üretim ve istihdam boyutlarıyla dolaylı olarak turizm sektöründe etkilenen sektörler var. Turizmin durması, beslediği bu sektörlerin de ciddi bir felaketle karşı karşıya kalması anlamına geliyor.