Turet (tik – tourette) Sendromu, toplumda çoğu kişi tarafından bilinmeyen bir sinir sistemi hastalığı. Aynı şekilde tekrar tekrar meydana gelen, kontrol edilemeyen irade dışı hızlı, ani hareketler veya sesler içeren tiklere yol açan kronik bir rahatsızlık. Erkek çocuklarda kızlardan 4 katı daha fazla görülüyor.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de Turet Sendromlu çocuklar ve gençler mevcut. En büyük sıkıntıları, toplumun söz konusu bilgisizlikten dolayı kendilerine tahammülsüz davranması… Bunun için son dönemde farkındalık oluşturmak amacıyla kısa fimler, videolar hazırlayıp, konferanslarla hastalığı anlatmaya çalışıyorlar. Türkiye Tik/Tourette Sendromu Gönüllüleri de sendromun farkındalığının artırılması için çalışmalar sürdürüyor.
Turet (Tourette) Sendromu nedir?
Turet Sendromu, çeşitli motorik tikler ve bir veya daha fazla sayıda ses tiki çıkmasını sağlayan bir rahatsızlık. Baskı altında olunduğunda irade dışı hareketler de sesler de artıyor. Motorik hareket ve ses tikleri, kişilerin yanlış anlaşılmalarına yol açabiliyor. Bu yüzden de Turet Sendromu olan çocuklar yaramaz ve terbiye görmemiş çocuklar olarak damgalanabiliyor.
Turet Sendromu, beyin hücrelerindeki haber sinyalleri gönderen sinirsel maddelerdeki bozukluklardan ileri geliyor. Bu nedenle sinirsel hastalık katagorisine giriyor. Sebebi konusunda en yaygın kanaat ana-babadan geçen genetik bozukluk olduğu yönünde.
Belirtileri neler?
Motorik tikler, gözlerde seğirme, yüzde-organlarda kısa ve ani kas hareketleri, çekme; örneğin, parmakların durup dururken kırılıp bükülmesi gibi irade dışı kas hareketleri, kasılmalar şeklinde görülüyor. Ses (vokal) tikleri, anlamsız seslerin çıkması, kelimelerin telaffuz edilememesi, söylenememesi, vınlamak, burnunu çekmek, hırıltı yada çığlığa benzer viyaklamak şeklinde ses çıkarmak şeklinde oluyor. Çocuğun, karşısındakinin söylediklerini papağan gibi aynen tekrarlaması da ses tiki belirtisi sayılıyor.
Eğer söz konusu olan sadece tikler ise, bu hastalığın adı Basit Tourette olarak niteleniyor. Tourette+ hastalığında ise dikkat dağınıklığı ve aşırı hareketli olma bozukluğu, kafayı takma, saplantılar sözkonusu.
Tedavisi yok, ilaçları var
Bazı çocuklara, davranış terapisi metoduyla yardım edilebiliyor. İrade dışı şiddetli tikler ve hareketler gibi ciddi durumlar söz konusu olduğunda ilaçlar faydalı olabiliyor. Ama kesin bir tedavisi yok. Genellikle ilerleyen yaşlarda kendiliğinden kayboluyor. Hastalığa sahip olanların isteği şu: Bize farklı davranmayın, o zaman tiklerimiz azalıyor.