HDP Mardin Milletvekili Tuma Çelik TRT’nin ‘tarafsız’ yayın ilkesine uyarak bütün siyasi partilere eşit mesafede olması gerekliliğine uygunluğunun araştırılması amacıyla Meclis başkanlığına araştırma önergesi verdi.
Çelik, “TRT kendi yasasını çiğneyerek, pasif bir pozisyonda taraflı yayın yapmaktadır. TRT’yi ‘tarafsız’ yayın ilkesine uyarak bütün siyasi partilere eşit mesafede durmaya davet ediyorum” dedi.
TRT’nin 1-28 Şubat tarihlerini kapsayan ‘siyasi haber raporu’ dökümlerine göre ise TRT ekranlarında; 31 Mart yerel seçimleri öncesinde AKP lehine 49 saat 58 dakika 12 saniye yayın yapılmış, aleyhte yayın hiç yapılmamış; MHP lehine 3 saat 32 dakika 26 saniye yayın yapılmış aleyhte yayın hiç yapılmamış; CHP lehine 5 saat 47 dakika 25 saniye, aleyhine ise 5 saat 56 dakika 15 saniye yayın yapılmış; İYİ Parti lehine 55 dakika 32 saniye, aleyhine ise 1 saat 11 dakika 53 saniye yayın yapılmış.
HDP’den yapılan açıklamada bu raporun içinde HDP’nin yer almadığı, çünkü TRT’nin HDP’nin seçim çalışmalarını içeren herhangi bir habere, canlı yayına, haber progrmaına ya da siyasi mitingine yer verilmediği vurgulanıyor.
Partinin kendisinin interpress üzerinden yaptığı araştırmaya göre ise aynı tarihlerde içinde HDP geçen 87 dakika 28 saniye yayın yapılmış fakat bu yayınların tamamı aleyhte karalama haberleri.
Araştırma önergesinin tam metni şöyle:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Anayasanın 133. maddesi ve 2954 sayılı Türkiye Radyo Televizyon Kanunu uyarınca tarafsız bir kamu tüzel kişiliğe sahip Türkiye’nin tek kamu yayın kuruluşu olarak yayınlarında tarafsızlığı esas alacağı TRT’nin temel yayın ilkesidir. TRT’nin ‘tarafsız’ yayın ilkesine uyarak bütün siyasi partilere eşit mesafede olması gerekliliğine uygunluğunun araştırılması amacıyla Anayasanın 98’inci ve TBMM İçtüzüğünün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılmasını arz ve talep ederim.
Tuma ÇELİK
Mardin Milletvekili
GEREKÇE
Türkiye Radyo Televizyon Kurumu 359 sayılı yasası ile 01 Mayıs 1964’te yılında özerk kamu tüzel kişiliğine sahip bir kurum olarak, devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla kuruldu. 1972’deki anayasa değişiklikleri ile ‘tarafsız’ bir kamu iktisadi kuruluş olarak tanımlanmıştır. Ancak bugün Türkiye Radyo Televizyon Kurumu ‘tarafsız’ yayın ilkesini ihlal etmektedir. TRT özellikle siyasi partilere eşit mesafede durmayarak taraflı yayınlar yapmaktadır.
Geçtiğimiz 31 Mart ve tekrarlanan 23 Haziran seçimlerinden önce siyasi partilerin TRT ekranlarında yer alma sıklığı ve haberlerin içeriğinin partilerin aleyhine mi yoksa lehine mi olduğu üzerinden yapılan tespitler gösteriyor ki; TRT ‘tarafsız’ yayın ilkesini ihlal ederek siyasi partilere eşit mesafede durmamaktadır.
31 Mart yerel seçimlerinden önce TRT’nin 1-28 Şubat tarihleri arasını kapsayan ‘siyasi haber raporu’ TRT’nin siyasi partilere ne kadar süre ayırdığını göstermektedir. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) üyesi İsmet Demirdöğen’nin açıkladığı rapora göre; bu süre zarfı içinde AK Parti ve MHP’ye toplam 53 saat, CHP ve İYİ Parti’ye ise toplam 14 saat yer verildiği belirtilirken HDP’ye ayrılan süreye dair herhangi bir bilgiye yer verilmedi. Listeye göre TRT Haber’in siyasi partilere yönelik haberler, canlı yayınlar, haber programları ve siyasi mitinglerde AK Parti ve MHP aleyhine herhangi bir ifadeye yer verilmedi.
TRT’nin şubat bültenlerinin dökümü ise şöyle: AKP lehine 49 saat 58 dakika 12 saniye yayın yapılmış aleyhte yayın hiç yok. MHP lehine 3 saat 32 dakika 26 saniye yayın yapılmış aleyhte yayın hiç yok. CHP lehine 5 saat 47 dakika 25 saniye, aleyhine ise 5 saat 56 dakika 15 saniye yayın yapılmış. İYİ Parti lehine 55 dakika 32 saniye, aleyhine ise 1 saat 11 dakika 53 saniye yayın yapılmıştır. Bu bağlamda; Cumhur İttifakı için 53 saat 30 dakika 38 saniye lehte yayın, aleyhte yayın hiç yapılmamış. Millet İttifakı için ise 6 saat 52 dakika lehte, 7 saat 8 dakika aleyhte yayın yapılmıştır. Bu rapor içerinde HDP yer almamaktadır çünkü TRT HDP’nin seçim çalışmalarını içeren her hangi bir habere, canlı yayına, haber programına ya da siyasi mitingine yer vermemiştir. Bu rapora ek olarak interpress üzerinden yaptığımız araştırma gösteriyor ki 1-28 Şubat tarihleri arasında içerisinde HDP’nin geçtiği 87 dakika 28 saniye yayın yapılmıştır. Ancak bu yayın seçim çalışmalarına dair her hangi bir çalışma içermeyen sadece aleyhte karalama haberleri içermektedir.
TRT kendi yasasını çiğneyerek, pasif bir pozisyonda taraflı yayın yapmaktadır. Bu bağlamda 23 Haziran seçimlerinde de tarflı yayın yapan TRT’nin ‘tarafsız’ yayın ilkesine uyarak bütün siyasi partilere eşit mesafede yayın yapıp yapmadığının araştırılması amacıyla Meclis Araştırması açılmasını arz ve talep ederim.”
