TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Meclis Tören Salonu’nda basın mensuplarıyla bir araya gelerek ’27. Dönem 2. Yasama Yılı Değerlendirme Toplantısı’nı gerçekleştirdi. Şentop, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ve parlamenter sistem arasında karşılaştırma yaparken ilginç yorumlar getirdi.
Parlamenter sistemin krallık ve monarşi sistemi olduğunu iddia eden Şentop, “Dünyada krallık ve federasyon olmayan ülkelerde, cumhuriyet ve üniter yapıya sahip ülkelerde iyi işleyen parlamenter yapı yoktur.” dedi.
DHA’nın haberine göre Mustafa Şentop, en fazla kanun teklifinin, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi döneminde geçtiğini savundu. Konuyla ilgili karşılaştırmalı rakamlar veren Şentop, bunu Meclis’in gücünü kaybetmemiş olmasına örnek gösterdi.
“Bu sistemin şanzımanı farklı”
Şentop, yeni sisteme ilişkin ‘denetim yok’, ‘gensoru yok’ gibi eleştiriler olduğunu hatırlatarak, “Otomatik vitesli arabada debriyaj yok. ‘Bu sistemde gensoru niye yok’ sorusunun cevabı bu örnekle anlatılabilir, bu sistemde şanzıman farklı. Gensoru, hükümetin parlamento içinden çıktığı ve güvenoyu aldığı sistemde olabilir. Manuel vitesli otomobille otomatik vitesli otomobil arasındaki fark.” diye konuştu.
Anayasal düzlemde cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile ilgili sorun teşkil eden bir husus olmadığını ifade eden Şentop, şöyle devam etti: “Ama bunun dışında alt mevzuatta gerek kanunla gerek Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle yapılabilecek değişiklikler her zaman olabilir. Hükümet sistemi tartışmalarında sistemin kendi tabiatından kaynaklanan sıkıntılar varsa konjonktürden, aktörden kaynaklanan sıkıntıları birbirinden ayırmamız lazım. Sistemden kaynaklanmayan birçok tartışmayı, itirazı sisteme mal edersek yanlış yaparız.”
“Parlamenter sistem monarşi ve krallıkta iyi işliyor”
31 Mart ve 23 Haziran seçimlerinin ardından yoğunlaşan parlamenter sisteme geri dönülmesi tartışmalarına değinen Şentop şu yorumu yaptı:
“Seçim sonuçlarının cumhurbaşkanlığı sistemini etkileyecek bir tablo ortaya çıkardığı kanaatinde değilim. Parlamenter sistemi meselesi, tarihi ve uygulamalar konusunda doğru değerlendirilmiyor Türkiye’de. Öncelikle parlamenter sistem krallıkların sistemidir, monarşi sistemidir. İyi işleyen ülkeler monarşi ve krallıktır. Krallık olmayıp da nadiren iyi işleyen cumhuriyetler vardır, onlar da federasyondur. Dünyada krallık ve federasyon olmayan ülkelerde, cumhuriyet ve üniter yapıya sahip ülkelerde iyi işleyen parlamenter yapısı yoktur. İyi işleyen ülkeler ya monarşi ya da federasyondur.”
