Mehmet Şahin’in sunduğu “Ajans Özel” programında, Suriye’de son günlerde yaşanan kritik gelişmeler masaya yatırıldı. Programa konuk olan Rusya uzmanı Dr. Kerim Has ve eski diplomat Haşim Tekineş, Esad rejiminin sona erdiği yönündeki haberleri ve Suriye’nin geleceğine dair beklentileri değerlendirdi. Program boyunca izleyicilere, hem bölgeden gelen en son bilgiler hem de olayların olası etkileri aktarıldı.
Esad Rejiminin Sonu: Dönüm Noktası mı, Yeni Bir Kaos mu?
Programın açılışında Mehmet Şahin, Suriye’deki son durumu şu sözlerle özetledi:
“Bugün itibarıyla Esad dönemi sona ermiş görünüyor. Esad ve ailesinin Şam’ı terk ettiği ve bilinmeyen bir ülkeye kaçtığı bilgisi doğrulandı. Ancak bu gelişme bir bayram havasında karşılanmalı mı? Yoksa karşımızda yeni bir kaos döneminin işaretleri mi var?”
Şahin’in bu sözleri üzerine Dr. Kerim Has, Esad rejiminin çöküşüne yol açan iç ve dış faktörlere dikkat çekti:
“Esad rejimi, yıllardır süren yolsuzluklar ve ekonomik çöküş nedeniyle zaten zayıf bir durumdaydı. Özellikle son dönemde Suriye ordusunun savaşma motivasyonunun kaybolduğu ve birliğini koruyamadığı görülüyor. Rusya’nın Ukrayna Savaşı nedeniyle Suriye’ye olan ilgisinin azalması da bu süreci hızlandırdı. Putin, Ukrayna’da yaşadığı baskılar yüzünden Suriye’deki pozisyonunu koruyamadı ve Esad rejiminin düşüşü kaçınılmaz hale geldi.”
Tahrir el-Şam ve Diğer Gruplar: Tehdit mi, Fırsat mı?
Suriye’deki güç boşluğuna dikkat çeken Haşim Tekineş, bölgedeki radikal grupların artan etkisini değerlendirdi:
“Esad’ın düşüşüyle birlikte Suriye’de tam anlamıyla bir güç boşluğu oluşmuş durumda. Tahrir el-Şam gibi radikal grupların bu boşluğu doldurma ihtimali, ülkenin geleceği açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor. Ancak bu kaos ortamı, aynı zamanda demokratik bir dönüşüm için de bir fırsat sunabilir. Suriyelilerin bu fırsatı değerlendirip daha iyi bir gelecek kurabileceklerine inanmak gerekiyor.”
Tekineş, geçmişteki örnekler üzerinden şu uyarıyı yaptı:
“Irak ve Libya’da diktatörlerin düşüşünden sonra yaşananlar, Suriye için ders niteliğinde olmalı. Güç boşluğu doğru yönetilmezse, Suriye de daha büyük bir kaosa sürüklenebilir.”
Rusya ve Bölgesel Aktörlerin Rolü
Dr. Kerim Has, Rusya’nın Suriye’deki konumuna dair çarpıcı açıklamalarda bulundu:
“Rusya, Suriye’deki askeri üslerini korumakta bile zorlanıyor. Ukrayna Savaşı’nın yükü, Putin’i Suriye’deki varlığını azaltmaya zorluyor. Ancak bu durum, Rusya’nın Orta Doğu’daki prestijini ciddi şekilde zedeleyebilir. Putin’in Suriye’den tamamen çekilmesi, Rusya’nın bölgedeki etkisinin sonu anlamına gelebilir.”
Has, Rusya’nın Suriye’deki radikal gruplarla olası pazarlıklarına da dikkat çekti:
“Bazı raporlar, Rusya’nın Tahrir el-Şam gibi gruplarla örtülü bir anlaşma yaptığını öne sürüyor. Eğer bu doğruysa, Rusya’nın Suriye’deki rolü sadece zayıflamakla kalmayıp, küresel prestij kaybına da yol açabilir.”
Programda izleyicilerden gelen sorular da tartışmaya dahil edildi. Bir izleyicinin, “Suriye’nin bölünme ihtimali bölgesel bir felaketin habercisi mi?” sorusuna cevap veren Haşim Tekineş, bu tür senaryoların mümkün olduğunu belirtti:
“Suriye’nin çok parçalı bir yapıya dönüşmesi ihtimali uzun zamandır konuşuluyor. Özellikle Batılı ülkelerin bu konuda farklı planları olduğu yönünde iddialar var. Ancak bu tür bir bölünme, bölgeyi daha da istikrarsız hale getirebilir.”
Programın sonunda, Esad’ın Macaristan’a kaçtığı yönündeki iddialar gündeme geldi. Haşim Tekineş, bu iddialara temkinli yaklaşarak şu değerlendirmede bulundu:
“Macaristan, Orban yönetiminde otoriter liderlere sempati duyan bir ülke olarak dikkat çekiyor. Ancak Esad gibi bir figürün Avrupa Birliği üyesi bir ülkeye kabul edilmesi, hem AB içinde hem de uluslararası kamuoyunda ciddi bir kriz yaratabilir.”
Dr. Kerim Has ise bu iddiayı şöyle yorumladı:
“Esad’ın Macaristan’a geçici bir durak olarak kullanması mümkün olabilir. Ancak uzun vadede Arap ülkelerinden birine sığınması daha olası görünüyor.”
