16 Nisan referandumu Türk siyasi hayatında bir kırılma noktası olacak.
Birçok siyasi aktörün koltuğu sallanacak, siyasette yüzler değişecek…
***
Referandumdan ‘evet’ çıkarsa, Binali Yıldırım hem başbakanlık hem de AKP Genel Başkanlığı koltuğundan düşecek.
Başbakanın gerek yasanın Meclis’te geçmesi gerekse referandumda ‘evet’ çıkması için gayretleri aslında kendisini imha etmek için…
Yıldırım zaten varlığının Türkiye’yi bölmek olduğunu, “Başkanlık gelmezse Türkiye’nin bölünme riski var” diyerek itiraf etmiş ve ‘siyasi harakiri’ yapmıştı.
***
Referandumdan ‘evet’ çıkarsa, 7 Haziran seçimlerinde kaybeden AKP’nin iktidarını tek başına sürdürmesini sağlayan ve ‘Tek Adam’ karşıtı söylemlerinden sebebi anlaşılmayan bir nedenle dönüş yapan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli siyasi intiharda bulunan ikinci isim…
Başkanlık seçimlerinde yaşanacak kutuplaşma nedeniyle, MHP’nin yüzde 10 barajını ilk seçimde aşma ihtimali her geçen gün azalıyor.
Partide liderlik yarışına girenler ile ‘Tek Adam’ sistemi karşıtı güçlü isimlerin ihracı, MHP’yi güçlendirmiyor aksine zayıflatıyor.
PKK ile masayı deviren AKP de milliyetçi söylemler ve güvenlikçi politikalar ile MHP tabanını kendisine çekiyor.
MHP’nin barajın üstünde kalabilmesi, ancak liderlik hesaplaşması ve yeni yüzler ile mümkün olacak görünüyor.
***
Referandumda ‘evet’ çıkarsa, Meclis dışı partilerin büyük çoğunluğu güç kaybedecek.
Bir koalisyon hükümeti ihtiyacı kalmadığı ve yüzde 10 barajı devam ettiği için ‘küçük partiler’ daha da küçülecek…
Başkanlık sistemini uygulayan çoğu ülkede zaten iki parti arasında ağırlıklı rekabet yaşanıyor.
Türkiye’de de siyasal sistemin bu şekilde evrilmesi şaşırtıcı olmayacak, ya da küçük partiler iki büyük partinin rekabetinde ‘bir blokta yer almak hesabıyla’ ayakta kalmaya çalışacak.
***
Referandumda ‘evet’ çıkarsa, CHP’yi de muhtemel bir deprem bekliyor.
AKP’nin yeni sistem önerisi, ‘Sünni çoğunluğun karar vereceği’ hesabına dayanıyor.
“Kılıçdaroğlu nasıl seçilsin ki, ne korkuyorsunuz?” açıklamaları bu plana bir gönderme.
Bu nedenle, CHP’nin yeni sistemde iddialı hale gelebilmesi için CHP’de yeni bir liderlik kavgası şaşırtıcı olmayacaktır.
***
Referandumda ‘evet’ çıkarsa, AKP’li vekiller ve AKP teşkilatını çok zor günler bekliyor.
‘Tek Adam’ sistemine geçiş ve olağanüstü hal uygulamaları için vekillerin, referandum çalışmaları için de teşkilatın firesiz desteğine ihtiyaç duyan AKP yönetimi, “Dere geçerken at değiştirilmez” diyerek, parti içine yönelik ‘sivil darbe’ operasyonlarını ertelemişti.
Haklarında fişlemeler tamamlanan AKP’de, ‘evet’ sonrası milletvekilleri ve belediye başkanları dâhil kapsamlı tasfiyeler ve belki tutuklama dalgaları uygulanacak.
***
Referandumda ‘hayır’ çıkarsa, Cumhurbaşkanı Erdoğan güç kaybedecek.
‘Evet’ çıkması halinde en kazançlı siyasi olacak Erdoğan, sandıktan ‘hayır’ çıkması halinde de en fazla itibar kaybına uğrayan isim olacak.
‘Hayır’ çıkması durumunda Erdoğan’ın 2019’da yeniden Cumhurbaşkanı seçilebilmesi, referandum öncesine göre çok daha zorlu bir ihtimal…
***
Referandumda ‘hayır’ çıkarsa, AKP’de genel başkanlık için bir hesaplaşma gündeme gelebilir.
Özellikle 15 Temmuz sürecinde sindirilen muhalifler, eski tüfekler ve demokrasi yanlıları seslerini yükseltmeye başlayacak.
AKP’nin parti ve hükümet olarak daha onurlu ve adil bir yönetim ortaya koyması ve girdiği her seçimi kaybeden Yıldırım’ın değişmesi ve ‘düşük profil’ yerine ‘güçlü başbakan’ talebi gündeme gelecek.
***
Referandumdan ‘hayır’ çıkarsa, CHP güç kazanacak, Meclis dışı partiler nefes alacak.
***
Sonuçta referandumdan ‘evet’ de çıksa, ‘hayır’ da çıksa Binali Yıldırım ve Devlet Bahçeli süreçte ‘siyasi intihar’ eden isimler…
***
Referandumdan ‘evet’ de çıksa, ‘hayır’ da çıksa genel başkanları ve milletvekilleri tutuklanan HDP, demokrasi çizgisinde kalmaya devam ederse kilit bir parti haline gelebilir.
***
Referandumdan ‘evet’ çıksa da ‘hayır’ çıksa da, Türkiye’nin yeni bir kitle partisine ve yeni bir lidere duyduğu ihtiyaç patlama yapacak.
Siyasetin yeni dönemi siyasi boşluğu dolduracak böyle yeni bir siyasi partinin çıkıp çıkmamasına göre şekillenecek…
