HABER-YORUM | YUSUF DERELİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2020 yılı Şubat ayı işsizlik rakamlarını açıkladı. Buna göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 502 bin kişi azalarak 4 milyon 228 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 1,1 puanlık azalış ile yüzde 13,6 seviyesinde gerçekleşti. Ancak rakamlar sizi yanıltmasın; söz konusu veriler Kovid-19 salgını öncesine ait.
Türkiye’de ilk vaka 11 Mart’ta açıklanmıştı. Mart ve nisan ayına ait veriler haziran ve temmuz aylarında açıklanacak! Kaldı ki TÜİK’in ‘dar tanımlı işsizlik’ verileri gerçeği yansıtmaktan uzak. DİSK-AR’ın son raporuna göre bu yılın ocak ayında ‘geniş tanımlı işsiz’ sayısı 8 milyona yakındı! Bugün bu rakamın 10 milyona dayandığı tahmin ediliyor.
TÜİK’in 2020 yılı Şubat ayı işsizlik rakamları tartışmaları da beraberinde getirdi. Zira TÜİK’in gecikmeli açıkladığı rakamlar gerçekleri yansıtmaktan uzak. Son açıklanan rakamlara göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 502 bin kişi azalarak 4 milyon 228 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 1,1 puanlık azalış ile yüzde 13,6 seviyesinde gerçekleşti.
İstihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Şubat döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 602 bin kişi azalarak 26 milyon 753 bin kişi, istihdam oranı ise 1,7 puanlık azalış ile yüzde 43,1 oldu.
GERÇEK İŞSİZLİK BU DEĞİL
TÜİK’e göre işsizlik rakamları azaldı. Öncelikle TÜİK, ‘dar tanımlı işsizlik’ verilerini açıklıyor. TÜİK işgücü araştırmasını yaptığı dönemde işsiz olan kişilerden iş aramak için son 4 hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan 15 ve daha yukarı yaştaki kişileri işsiz olarak tanımlıyor. Yani işsiz kalmış ancak İŞKUR’a başvurmamışsanız ‘işsiz’ sayılmıyorsunuz! Dolayısıyla TÜİK’in rakamları gerçeklerle örtüşmüyor.
GENİŞ TANIMLI İŞSİZ SAYISI 10 MİLYONA DAYANDI!
Gerçeğe daha yakın olan ise geniş tanımlı işsizlik rakamları. Zira geniş tanımlı işsizlikte resmi işsiz sayısına işsiz olduğu halde son 4 haftada iş için başvurmayanlar ve mevsimlik çalışanlar da dahil ediliyor. DİSK-AR işsizlik rakamlarına ilişkin son raporunu geçtiğimiz haftalarda açıkladı. Buna göre geniş tanımlı işsiz sayısı 8 milyona dayandı. Gerçek işsiz sayısı Ocak 2019’da 7 milyon 552 bin iken Ocak 2020’de 408 bin artışla 7 milyon 960 bin kişi oldu. Geniş̧ tanımlı işsizlik oranı Ocak 2020’de yüzde 23,1 olarak hesaplandı.
KOVİD-19’UN ETKİSİ HENÜZ GÖRÜLMEDİ
İkinci olarak açıklanan TÜİK’in son rakamlarında Kovid-19’un yarattığı ciddi ekonomik etkilerin sonuçları yok. Gecikmeli açıklandığı için ancak haziran ve temmuz ayında duyurulacak olan TÜİK verilerinde Kovid-19’un etkilerini görmek mümkün olacak. DİSK-AR’ın raporunda, “Önümüzdeki aylarda Kovid-19 nedeniyle işsiz sayısının en az ikiye katlanması ve istihdamda çok ciddi bir daralma yaşanması kaçınılmaz.” deniliyor. Son 2 ayda resmi rakamlara göre 300 binden fazla küçük ve orta ölçekli işletmenin kepenk kapatmak zorunda kaldığını düşünürsek, işsizlerin sayısının en az 2 milyon arttığını söylemek mümkün. Dolayısıyla Türkiye’de bugün gerçek işsiz sayısının 10 milyona dayandığını hatta aştığını söylemek bile mümkün.