Merkez Bankası’nın eski başekonomisti, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, “Vatandaş neden tasarruf etmiyor da eline geçeni harcıyor?” sorusuna bir tabloyla cevap verdi.
İktisatçı Hakan Kara’nın sosyal medya hesabından yayınladığı tabloda yatırım araçlarının son 1 yıllık reel getirisi yer alıyor. Buna göre TL mevduat, dolar, DIBS, borsa ve konut son bir yılda reel bazda kaybettirdi. Reel olarak kazandıran tek yatırım aracı ise yaklaşık yüzde 9’la altın oldu!
Peki yukarıdaki tablo ne anlama geliyor? Reel getiri ne demek?
Ekonomide ‘reel getiri’ bir yatırımın veya varlığın getirisinin enflasyondan arındırılmış halini ifade ediyor. Yani, reel getiri, yatırımın nominal getirisinden enflasyon oranı çıkarılarak hesaplanıyor.
Tablo üzerinden aktaralım; TÜİK’in Ekim ayı verilerine göre enflasyon yaklaşık yüzde 48,5. Tabloda konutun reel getiri oranı ise eksi yüzde 21 civarında görülüyor. Bu tablodan şunu anlıyoruz; enflasyon oranının yüzde 48,5 olarak ölçüldüğü bir yılda konut fiyatı yüzde 27,5 artmış. Yani konut fiyat artışı enflasyonun yüzde 21 altında kalmış… Dolayısıyla ‘reel’ bazda konut son bir yılda kazandırmadığı gibi, arar ettirmiş!
Reel bazda kazandran tek yatırım aracı ise yüzde 9’la altın olmuş. Geçtiğimiz yıl ekim ayında altının gramı bin 630 lira civarındaydı. Şu anda ise 2 bin 960 lira civarında. Bir yıllık artış oranı yaklaşık yüzde 56! Enflasyon oranı TÜİK’e göre yüzde 48,5 iken, altın yüzde 56 değer kazanmış… Yani reel manada yüzde 7 civarnda artmış! (Tabloda yüzde 9 civarında gözüküyor)
