HABER-YORUM | HASAN CÜCÜK
İngiltere Ligi, şubat 1992’de Premier Lig adını alırken kısa sürede dünyanın bir numarası oluyordu. Basketbol denince akla nasıl NBA geliyorsa, futbol denince Premier Lİg gelmeye başladı. Futbolun mucidi olan İngilizler, dünya çapında yıldızlar yetiştiremedi ama dünyanın en değerli futbol markasının mimarı olmayı başardı.
İngiliz futbolunun kabus yılları 1985’de Heysel Faciası ile başladı. Juventus – Liverpool arasında oynanacak Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası (şimdinin Şampiyonlar Ligi) finali öncesi tribünlerde olay çıkaran İngiliz holiganlar 39 kişinin ölümüne yol açmıştı. UEFA, İngiliz kulüplerini 3 yıl Avrupa kupalarından men ederken, bunu yeterli görmeyen dönemin İngiltere başbakanı ’Demir Leydi’ Margaret Thatcher cezayı 5 yıla çıkarmıştı. 1985-90 arasında holiganizme savaş açan İngiltere, tribünleri esir alan bu urdan kurtulmayı başardı. Holiganizm yenilince, futbol yeniden doğduğu ülkeye döndü. İşte bu dönüşün en önemli meyvesi Premier Lig oluyordu.
Premier Lig’le birlikte ortaya çıkan bir başka marka Manchester United oldu. 1986’da İskoç Alex Ferguson’un çalıştırmaya başladığı Manchester United, Premier Lig’in ilk şampiyonu olarak tarihe geçti. 6 yıllık emeğin karşılığını şampiyonlukla alan ManU’nun bu başarısının geçici olmadığı art arda devam eden şampiyonluklarla sürdü. Alex Ferguson, 2013’te emekliye ayrılırken kulübün müzesinde 13 şampiyonluk kupası bırakıyordu.
Ferguson’un 27 yılda oluşturduğu Manchester United markası son 6 yılda teklemesine rağmen hala bir numara olmaya devam ediyor. Hem de Rus ve Arap sermayesini arkasına alan Chelsea ve Manchester City’e rağmen.. Sponsorların tercihinde hala United ilk sırada olmaya devam ediyor. 2007-08 sezonu baz alındığında sponsorluk gelirlerinde ilk sırada Manchester United yer buldu. O sezon 64 milyon Euro geliri bulunan ManU, aradan geçen 10 yılda zirveyi kimseye kaptırmadı. 2017-18 sezonunda 326 milyon Euro sponsor gelirini kasasına koydu.
United gibi son yıllarda Manchester’in diğer takımı City’de markalaşma yolunda hızla ilerliyor. 2008’de Arap sermayesine satılan City’nin kaderi değişiyordu. Paranın gücüyle gelen şampiyonluğu kalıcı hale getirmek için atılan akıllı adım teknik patronluk görevine Pep Guardiola’nın getirilmesiyle başladı. Barcelona ve Bayern Münih’te müthiş bir başarı grafiği yakalayan Guardiola, yeni nesil teknik adamların en başarılarından biri oldu. City’de 3. yılını geride bırakmaya hazırlanan İspanyol teknik adam ikinci yılında takımını şampiyonluğa taşıdı. Bu sezonda Liverpool’la nefes kesen bir şampiyonluk yarışı veren City, rakibine göre daha avantajlı konumda bulunuyor. Guardiola ile oluşan City markasının sponsor gelirleri de tavan yaptı. 10 yıl önce 21 milyon Euro olan sponsor geliri, 2017-18 sezonunda 253 milyon Euro’ya yükseldi. Guardiola ile markalaşan City, zengin sahipleri sayesinde para sıkıntısı yaşamazdı ama başarının markaya katkısıyla gelir muslukları sadece sahiplerine bağlı kalmamış oldu.
Premier Lig’in Top 6 olarak tanımlanan takımları Manchester United, Manchester City, Arsenal, Liverpool, Arsenal ve Tottenham sponsor gelirleriyle de rakiplerine fark attı. Bu başarının kasaya yansıması oldu. 1985’de kaosun adı olan İngiliz futbolu, 7 yıl gibi kısa sürede hem sorunlarının üstesinden geldi hem de dünya markası bir lig oluşturdu. Türk futbolunun devleri Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Trabzonspor borç batağına sağlanıp, devletin yardımıyla krizden çıkma yolunu ararken, İngiliz kulüpleri darphane gibi para basıyor. Para markaya geliyor. Renk aşkı bir yere kadar oluyor. Kurumsallaşma olmadan hamasetle kulüp gemisi yürümüyor.
Top 6 takımlarının sponsor gelirleri
2007-08
1. Manchester United: 64 milyon Euro
2. Chelsea: 60 milyon Euro
3. Liverpool: 54 milyon Euro
4. Arsenal: 50 milyon Euro
5. Tottenham: 38 milyon Euro
6. Manchester City: 21 milyon Euro
2017-18
1. Manchester United: 326 milyon Euro
2. Manchester City: 253 milyon Euro
3. Chelsea: 206 milyon Euro
4. Liverpool: 185 milyon Euro
5. Arsenal: 126 milyon Euro
6. Tottenham: 125 milyon Euro
