HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Ziraat Bankası Tarım Ekosistemi Buluşması Programı’nda konuştu. Çiftçiye verilen desteklerden bahsetti. “Son 5 yılda çiftçilerimize yaklaşık 90 milyar TL tarımsal destekleme gerçekleştirdik.” diyen Nebati, “2022 yılı için 25,8 milyar TL olarak belirlenen tarımsal destek bütçesine hububat üreticileri için 3,2 milyar destek ilave ederek 29 milyar TL’ye çıkardık.” ifadelerini kullandı.
Nureddin Nebati’nin açıklamaları aslında hükümetin çiftçiye vermesi gereken yasal desteği bile vermediğinin itirafı. Zira Türkiye çiftçisinin son 5 yılda alması gereken destek 238 milyar TL!
Evet yanlış okumadınız; AKP hükümeti, sadece son 5 yılda çiftçiye ödemesi gereken ‘desteğin’ yarısını bile vermemiş! Ancak rejim temsilcileri sanki ‘dünyaları’ bağışlamışlar gibi açıklama yapıyor!
ÇİFTÇİNİN TOPLAM ALACAĞI 250 MİLYAR LİRAYA KOŞUYOR
Türkiye çiftçisinin devletten alacağı toplamda 200 milyarın bile üzerine çıktı. Şöyle ki;
2006 yılında AKP hükümeti tarafından çıkarılan Tarım Kanunun 21. Maddesine göre çiftçiye verilecek doğrudan destek miktarı GSYH’nin yüzde 1’den az olamaz. Sorun şu ki bugüne kadar hiç bir zaman GSYH’nin yüzde 1’i kadar destek verilmedi. Özellikle son dönemde ödenmesi gereken yasal desteğin yarısı bile verilmiyor!
2006 yılından bu yana çiftçinin biriken alacağı 2021 yılı dahil 200 milyar lirayı geçti. Kemal Kılıçdaroğlu, geçtiğimiz nisan ayında yaptığı açıklamada, “Çiftçimizin devletten 211 milyar lira alacağı var.” demişti. Bu rakama 2022’yi de dahil ettiğinizde çiftçinin toplam alacağı 250 milyar lirayı aşacak!
5 YILDA 90 MİLYAR DESTEK VERİLMİŞ
Nureddin Nebati, 5 yılda verilen 90 milyar desteği büyük bir iş başarmış gibi anlatıyor. Halbuki 2021 yılı dahil son 5 yılda çiftçiye verilmesi gereken destek miktarı 238 milyar lira olmalıydı. Zira son 5 yıldaki GSYH’ların toplamı 23,8 trilyon lira! Bunun yüzde 1’i 238 milyar liraya denk geliyor. Özetle çiftçi yasal olarak alması gerekenin yarısını bile alamamış!
- Bu durum 2006’dan beri böyle devam ediyor. Çiftçinin alacağı her yıl devrediyor!
Nureddin Nebati, 2022 yılı için verilecek desteği 29 milyar liraya çıkardıklarını söylüyor. GSYH, 2020 yılında 5 trilyon 47 milyar 909 milyon TL olarak açıklandı. Geçtiğimiz yıl ise rakam 7,2 trilyon liraya çıktı. Bu yıl hiç artmadığını bile varsaysanız çiftçiye yasal olarak ödenmesi gereken destek miktarı 72 milyar TL olmalı! Ancak Nebati, 29 milyar destek vereceklerini söylüyor.
ÇİFTÇİNİN BORCU 187 MİLYAR LİRAYA ÇIKTI
AKP iktidara geldiği 2002’de çiftçinin 1 milyar TL borcu vardı. BDDK verilerine göre, çiftçilerin bankalara olan kredi borcu 2022 Mart’ta bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 33,2 oranında artarak 186.9 milyar TL’ye yükseldi. Haciz kıskacındaki çiftçiler traktörlerini, tarım aletlerini saklıyor.
ÇİFTÇİ SAYISI 530 BİNE KADAR DÜŞTÜ
TÜİK ve SGK’nın verilerine göre Türkiye’de çiftçi sayısı son 13 yılda yüzde 53 azaldı. Tarım alanları da son 18 senede yüzde 12,3 düştü. 2008’de 1 milyon 127 bin olan çiftçi sayısı 2019’de 600 bine kadar geriledi. Geçtiğimiz yıl eylül ayında bu rakam 530 bin kadar düştü.
