Görev süresinin sona ermesine 5 aydan daha az bir süre kalan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Brüksel’den ayrılmaya hazırlanıyor. Norveçli siyasetçi 2014’de NATO Genel Sekreteri seçilmeden önce 2005-2013 yılları arasında Norveç Başbakanlığı görevini sürdürmüştü. Stoltenberg, NATO’nun resmi hesabından yayınlanan bir röportajda 10 yıl boyunca NATO’da geçirdiği zamanı değerlendirdi. 2014’te nasıl NATO lideri seçildiğini anlatan Genel Sekreter son 10 yılda NATO’nun geçirdiği büyük değişime de dikkat çekti.
Babam beni bu görevde istemedi
Stoltenberg, 10 yıl önce kendisine NATO Genel Sekreterliği ile ilgili fikri sorulduğunda babasına danıştığını, Norveç’te uzun yıllar Savunma ve Dışişleri Bakanı olarak çalışan babasının kendisine görevi reddetme çağrısında bulunduğunu söyledi. NATO’yu çok iyi bilen babasının kendisinin Brüksel’e gitmesini istemediğini söyleyen Stoltenberg babasının, “Oraya gitmemelisin, çünkü orası çok sessiz. NATO’da hiçbir şey olmaz.” dediğini aktardı.
Babasıyla bu görüşmeyi yaptıktan hemen sonra Rusya’nın Kırım ve Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesini işgal ettiğini ve IŞID’in bir anda Irak ve Suriye’nin büyük bir kısmını kontrol edip NATO üyesi ülkelere saldırdığını dile getirdi.
Stoltenberg ayrıca Barack Obama ve Angela Merkel’in kendisini bu görev için istediğini ve onlara hayır demenin çok zor olduğunu ifade etti. 2013 yılı sonlarında kendisine sorulsa kesinlikle bu görevi istemeyeceğini belirten Stoltenberg bugün ise 10 yıldır yaptığı bu işten bir pişmanlık duymadığını söyledi.
“NATO karşıtıydım”
İlk olarak Norveç’te Young Labour Party’e (Genç İşçi Partisine) katılan Stoltenberg, partinin NATO karşıtı olduğunu söyledi. 1973 yılında 14 yaşındayken katıldığı parti ile fikirlerinin daha sonra ayrıştığını söyleyen NATO Genel Sekreteri, büyüdükçe NATO üyeleri arasında yardımlaşmaya daha çok inandığını söyledi.
1987 yılında Young Labour Party içinde bir kampanya başlattığını ve partinin duruşunu değiştirdiğini açıkladı. NATO karşıtı partinin kendi çabaları neticesinde NATO yanlısı bir pozisyona geçtiğini aktardı.
NATO, bir tehdit değil
NATO genişlemesinin Rusya tarafından tehdit olarak algılandığı iddiası ile ilgili Stoltenberg, NATO’nun hiçbir ülkeyi ittifaka katılmak için zorlamadığını, Doğu Avrupa’daki ülkelerin ittifaka katılmak için NATO’ya başvurduklarında ise NATO’nun kapısının herkese açık olduğunu söyledi.
Kendi ülkesi Norveç’in de Rusya ile sınırı olduğunu, ve Norveç’in NATO’nun kurucu üyelerinden biri olduğu zaman Stalin’in de bunu provokasyon olarak gördüğünü belirten Stoltenberg, o zaman batılı ülkelerin Stalin’e karşı çıktığını söyledi.
Karar mercii Moskova değildir diyen Genel Sekreter, bir ülke kendi iradesi ile NATO’ya katılmak isterse Moskova buna engel olamaz dedi. Stoltenberg, NATO’nun birinci amacının savaşmak değil savaşı engellemek olduğunu vurguladı, ittifaka katılmak istemeyenlere bizim saygı duyduğumuz gibi Rusya’da İsveç, Finlandiya, Ukrayna’ya saygı duymalı dedi.
🎙️ In our new podcast episode, Secretary General @jensstoltenberg reflects on his time at NATO, shares the personal motivations that led him to accept the job, and how his parents’ values and his own political activity as a young man shaped his views of NATO pic.twitter.com/rP3yKFSpVQ
— NATO (@NATO) May 1, 2024
Ukrayna, NATO üyesi olacak
Daha fazla genişlemenin olacağını söyleyen Stoltenberg Ukrayna’nın da NATO üyesi olacağını belirtti. Başka kıtalarda da partner ve dostlarının olduğunu vurgulayan Genel Sekreter NATO’nun bir Kuzey Amerika ve Avrupa ittifakı olduğunu haliyle üye ülkelerin de sadece bu bölgelerden olacağını, Avrupa dışında bir yerde büyümenin söz konusu olmadığı söyledi.
Genel Sekreter, NATO’ya yönelik tehditlerin Rusya ile kısıtlı olmadığını dile getirdi ve partnerleri aracılığıyla küresel bir yaklaşıma ihtiyaçları olduğunu belirtti. Çin’in her geçen gün Rusya ile hizalanmaya devam ettiğini vurguladı.
