NATO üyesi ülkelerin Dışişleri bakanları çarşamba günü Brüksel’de biraraya geldi. Toplantının ikinci gününde Ukrayna meselesi görüşülmeye devam ederken liderler ayrıca 4 Nisan 1949’da Washington’da kurulan NATO’nun 75. yılını kutladı.
Çarşamba günü yapılan görüşmelerde yaklaşık on yıllık görevinin ardından NATO Genel Sekreterliği görevini bırakmaya hazırlanan Jens Stoltenberg yaptığı açıklamada Ukrayna’nın NATO’ya üye olup olmayacağı ile ilgili bir soru işaretinin olmadığını, meselenin üyeliğin ne zaman gerçekleşeceği olduğunu söyledi.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin NATO’nun güvenlik kaygılarının “bölgesel değil küresel” olduğunu gösterdiğini söyleyen Stoltenberg, Ukrayna’ya önümüzdeki beş yıl içinde yapılması önerilen 100 milyar Avro tutarında destek ile ilgili sessiz kaldı.
İki günlük zirvede Stoltenberg halefinin seçilmesi de gündemler arasında yer alırken koltuğa oturması beklenen Hollanda Başbakanı Mark Rutte henüz tüm üye ülkelerin desteğini alabilmiş değil. Batı Avrupa ülkelerinin desteklediği Rutte ile ilgili hala bazı Doğu Avrupa ülkelerinin çekincesi bulunuyor. Doğu Avrupalı üyeler, Rusya tehdidini de göz önünde bulundurarak yeni genel sekreterin Doğu Avrupalı olması konusunda ısrarcı davranıyor.
75. yıl kutlandı
Brüksel’deki toplantının ikinci gününde NATO dışişleri bakanları, Kuzey Atlantik Antlaşması’nın 4 Nisan 1949’da Washington’da imzalanmasının 75 yıl dönümünü de kutladı. 12 kurucu üye ile kurulan NATO ittifakı aradan geçen 75 yılın ardından son dönemde ittifaka dahil olan Finlandiya ve İsvaç ile beraber üye sayısını 32’ye çıkardı. İttifakın 75. yılı, 32 üye ülke temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştiren bir tören ile kutlandı.
Törende konuşan Stoltenberg, Avrupa ve ABD’nin güvenlik için birbirine ihtiyacı olduğunu söyledi. “Tek başına Amerika’ya inanmıyorum, tıpkı tek başına Avrupa’ya inanmadığım gibi. Amerika ve Avrupa’nın NATO’da birlikte olduğuna inanıyorum çünkü birlikte daha güçlü ve güvendeyiz” dedi.
Gündem Ukrayna
Brüksel’deki görüşmelere Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba de katılırken bakanın Rus füze saldırılarını engellemek için daha fazla Patriot hava savunma sisteminin Ukrayna’ya sağlanması konusunda NATO Dışişleri bakanları ile müzakereler de bulunması bekleniyor.
Dmytro Kuleba, NATO üyelerinin ittifakın 75. yıldönümünü kutlamasından sonra “Partiyi bozmak istemiyorum ancak benim bugünkü ana mesajım Patriot füzeleri olacak.” dedi.
Ukrayna’ya önümüzdeki beş yıl içinde yapılması düşünülen 100 milyar Avro tutarında fon ile ilgili ise NATO dışişleri bakanları net bir tavır ortaya koyamadı.
Rusya sert çıktı
İttifakın 75. yılını kutladığı törenin ardından Rusya tarafı NATO’yu istikrarsızlaştırıcı bir etki oluşturmak ile suçladı. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, “NATO, ABD tarafından özellikle Avrupa kıtasında bir çatışma aracı olarak kurulan, oluşturulan ve yönetilen bir ittifak olarak tasarlandığından beri özünü göstermeye devam ediyor. Ve bu bağlamda rolünü yerine getirmeye devam ediyor” dedi.
Peskov, NATO’nun Avrupa’daki güvenlik durumunun, öngörülebilirliğine ve istikrarına hiçbir şekilde katkıda bulunmadığını ifade ederken “Aslında ilişkiler artık doğrudan çatışma düzeyine kaymıştır” dedi.