Amerikan biyoteknoloji şirketi Thermo Fisher, milyonlarca Uygur Türkünden kan örneği toplayarak DNA veri tabanı oluşturduğu öne sürülen Çin’e cihaz satışını durdurduğunu açıkladı. Thermo Fisher, New York Times gazetesinin ‘Çin’in fişleme operasyonlarında” bir Amerikan şirketinin uzmanlığından yararlanıldığı yolundaki haberinden sonra bu kararı aldığını duyurdu.
Kararı Amerikan New York Times gazetesinde Perşembe günü çıkan “Amerikan uzmanlığının yardımıyla Çin kendi halkını izlemek için DNA kullanıyor” başlıklı kapsamlı haberin hemen ardından geldi. Thermo Fisher firmasının 2018’deki kazancının 24,3 milyar Amerikan doları olduğu belirtiliyor. Şirket açıklamasında “Bilime hizmet veren dünya lideri bir şirket olarak ürünlerimizin ve hizmetlerimizin müşterilerimiz tarafından nasıl kullanıldığını – ya da nasıl kullanılabileceğini – değerlendirmenin öneminin farkındayız” denildi.
Amerikan biyoteknoloji şirketi Thermo Fisher
’36 milyon kişiden kan alındı’
Şincan bölgesinde Çinli görevlilerin kan örneği topladığına dair sık sık haberler yer alıyor. BM’ye göre Uygur ve Türkçe konuşan diğer azınlıklara mensup bir milyona yakın kişi “Komünist Parti ideolojisi konusunda eğitilmek üzere” gözetim kamplarında tutuluyor.
New York Times’a göre, kan örnekleri ‘Halk Sağlığı Programı’ adı altında toplanıyor. Resmi Çin haber ajansı Şinhua’ya göre bu programa yaklaşık 36 milyon kişi katıldı. Bu, Uygur Türklerinin nüfsunun biraz üzerinde bir sayı. 2016’dan bu yana Çinli yetkililerin Sincan bölgesindeki Uygur Türkü, Kırgız ve Kazak gibi Müslüman azınlıklardan kan örnekleri topladığı haberleri geliyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü 2017 sonundaki “Çin azınlık bölgesinde milyonlarca kişinin DNA’sını topluyor” başlıklı raporunda Halk Sağlığı Programı adı altında özel DNA bilgilerinin polis tarafından toplandığını bildirmişti. Rapora göre Çinli yetkililer Sincan bölgesinde 12 ile 65 yaş arasındaki halktan DNA örnekleri, parmak izleri, göz taraması ve kan grubu gibi bir çok bilgi topluyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü Human Rights Watch, Çin’in DNA veri tabanının kapasitesinin geliştirilmesi için cihaz siparişi verdiğini duyurmuştu. Amerikan bilim dergisi Nature, tedarikçi şirketin Thermo Fisher olduğunu açıklamıştı.
Ben bu doğu türkistan konusunda duyarlı hale geldikten buyana hiçbir çin malını almıyor hiçbir çinli teknolojiye itibar etmiyorum. Mesela 3d printer alacaktım crealty marka herkesin aldığı ucuz iş gören bir alet baktım çin malı almaktan vazgeçtim. İnsanlar sorardı bana hangi telefonu alalım ben bu meseleye duyarlı değilken huawei olabilir derdim. Şimdi ise google huawei bile yazmıyorum insanlarada aman sakın alma doğu türkistanı düşün diyorum. Ayrıca arabama önceden alırdım cinden yedek parça artık almıyorum. Markette internette nerden. Ne alırsam eğer çin malı ise almıyorum. Hatta çinde üretilen malları bile almaktan imtina etmek içimden geçiyor ama onura şu aşamada yapmak çok zor çünkü örneğin ıphone alıyım desen onunda bazı parçaları çinde üretiliyor. Elimizden geldiğince aliexpress alibaba bunlardan hiçbirşey almayalım. Ben artık tıklamıyorum bile bu sitelere
Elimden gelen bu, birgün kamuya dönersem söz olsun ilk işim hemen çalıştığım birimde bunlarla ilgili raporlar oluşturup satın almalarda yada teknoloji kullanımlarında cin mallarına ve teknolojisini birime sokmayacağım. Yetkilerimi bu yönde kullanacağım.