Metroda yayılarak oturmak artık yasak!

İstanbul Büyükşehir Belediyesi erkeklere metro kullanırken ‘yayılarak oturmama’ uyarısı yaptı. Sosyal medya hesabından da “‘Yayılarak Oturma’ son buluyor. Tüm dünyada kabul görmüş bu kurala uyalım uymayanları uyaralım” denildi.

‘Yayılarak Oturma’ ya da İngilizcesiyle ‘manspreading’, ABD, İngiltere ve Kanada’da başlamış bir tartışmaydı. 2013’te Tumblr isimli sosyal paylaşım sitesinden başlatılan kampanya, kısa sürede gündeme geldi. Bir yıl sonra ‘manspreading’ kelimesi artık yaygın olarak kullanılıyordu. Oxford İngilizce Sözlüğü de ‘manspreading’i listesine taşıdı.

Bazıları bunu feminizmin ya da kadın özgürlüğünün bir parçası olarak görse de, feminist cepheden gelen eleştiriler de var. Bazı feministler, bunun ‘ucuz feminizm’ olduğunu savunuyor. Ancak özellikle yoğun saatlerde toplu taşıma kullanan kadınlar, erkeklerin bu şekilde oturmalarından hayli rahatsız.

Dahası, bazıları eleştiriyi daha da ileri götürerek araçlardaki bu davranışın erkeklere özgü olmadığını, kadınların da çantalarını yayarak oturma alanlarını işgal ettiğini (she-bagging) savunuyor.

Geçen ay İspanya’nın başkenti Madrid’de de benzer bir uygulama hayata geçmişti. 12 binden fazla kadının imzaladığı dilekçeyle, İspanyol otobüs firması EMT, bütün otobüslerinde erkekler için ‘uyarı’ yapacağını duyurdu. (İBB’nin yayınladığı uyarı işaretleri de oradan biraz fazlaca ‘esinlenmiş’ bu arada.)

2013’teki tartışma özellikle sosyal medyada yoğun ilgi görse de, Madrid’de başlayan bu ‘ciddi’ uyarılar yeni. Daha sonra Paris’te de benzer bir talep olduğu medyaya yansımıştı.

Uyarıların işe yarayıp yaramayacağı ise merak konusu. Çünkü erkekler çoğunlukla anatomileri gereği o şekilde oturmak zorunda olduklarını söyleyerek tartışmadan sıyrılma eğiliminde. Ancak cinsiyet fark etmeksizin, özellikle toplu taşıma araçlarında insanların birbirine daha saygılı olmalarını talep etmek önemli.