CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, Merkez Bankası’nın (MB) döviz kuru değerlemesinin yapıldığı hesaptan, kâr ve zararın izlendiği hesaba 20 milyar TL’nin üzerinde para aktarıldığını belirtti. Öztrak böylece MB’nin kârının yüksek gösterilip, kârdan Hazine’ye aktarılan paranın suni şekilde arttırıldığını belirtti.
Sözcü’nün haberine göre Öztrak, söz konusu işlemin karşılıksız para basmaktan farkı olmadığını belirterek, “Kısa vadeli siyasi çıkarlar için Türkiye’nin uzun dönemde para politikasının güvenilirliğini sarsacak bu tür işlemlerin sonu hep hüsran olmuştur” dedi. Konuyu Meclis’e de taşıyan Öztrak, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a soru önergesi yöneltti.
40 MİLYARIN ÜZERİNDE PARA HİSSEDARLARA DAĞITILDI
Öztrak’ın önergesinde yer alan bilgilere göre, TCMB Genel Kurulu bu yılın Ocak ayında olağanüstü toplanarak 35.2 milyar TL’si geçen yıla ait kâr payı ve 5.3 milyar TL’si de önceki yıldan kalan ihtiyat akçesi olmak üzere toplam 40 milyar TL’nin üzerinde parayı hissedarlarına dağıttı.
Öztrak, TCMB bilançosunda 2019 Ekim ayından bu yana alışılmadık hareketler görüldüğünü, 2019’un son 2.5 aylık döneminde döviz kurunda anlamlı bir değişme olmamasına rağmen TCMB’nin kur farkından kaynaklanan hesap hareketlerinin izlendiği “Değerleme” hesabında 20 milyar TL’lik bir düşüş yaşandığını söyledi. Aynı dönemde TCMB kârının izlendiği “Diğer Kalemler” hesabında ise 22.8 milyar TL’lik bir artış gerçekleşti.
‘KARŞILIKSIZ PARA BASMA GİBİ’
Öztrak bu gelişme ile, TCMB’nin “Değerleme” hesabında izlenmesi gereken bir paranın kanuna karşı hile yapılarak “Diğer Kalemler” hesabına aktarıldığı, bu yolla bankanın bu yılın başında dağıttığı kârın yüksek gösterildiği yönündeki kuşkuları artırdığını belirtti ve “Yapılanın karşılıksız para basmaktan farkı yoktur” dedi.
2019’da bütçede tahakkuk etmeyen 26.5 milyar TL tutarında bir gelirin de Hazine nakit hesaplarına gelir olarak kaydedildiğine dikkat çeken Öztrak, “Bütçede tahakkuk etmeyen bir gelirin nereden ve nasıl tahsil edilerek Hazine nakit dengesine gelir yazıldığı anlaşılamamaktadır” dedi.
Öztrak, önergesinde bütçe emanetleri ve avans hesaplarının bakiyesinin 2019’da önceki yıllarda görülmeyen şekilde sıfırlandığına da dikkat çekti. Öztrak, önergesinde de şu soruları yöneltti:
2018 ve 2019 yıllarında Hazine nakit gelirleriyle, Merkezi Yönetim Bütçe gelirleri arasındaki olağanüstü farkın sebebi nedir? 2018 ve 2019’da Bütçe geliri olarak tahakkuk etmemiş gelirler, Hazine tarafından nereden ve nasıl tahsil edilmiştir? Merkezi yönetim bütçe dengesi ile nakit dengesi arasında geçişi sağlayan “Emanet ve Avans hesapları” 2019’da neden sıfır (0) bakiye vermiştir?
15 Ekim-31 Aralık 2019 tarihleri arasında TCMB’nin net döviz pozisyonu artarken ve dolar kurunda anlamlı bir değişiklik olmamışken TCMB değerleme hesabında gerçekleşen yaklaşık 20 milyar TL’lik gerilemenin sebebi nedir? 15 Ekim-31 Aralık 2019 tarihleri arasında TCMB’nin kâr ve zarar gelişmelerinin izlendiği Diğer Kalemler Hesabındaki 22.8 milyar TL’lik artışın sebebi nedir?
15 Ekim-31 Aralık 2019 arasında, bazı muhasebe işlemleriyle gerçekleşmemiş değerleme farkları, gerçekleşmiş gibi gösterilerek TCMB’nin dönem kârına aktarılmış mıdır?
15 Ekim-31 Aralık 2019 tarihleri arasında TCMB ile kamu bankaları veya Hazine arasında, TCMB’nin net döviz pozisyonunu değiştirmeyecek şekilde aynı gün içinde gerçekleşen döviz alım-satımları yapılmış mıdır?
Bu işlemler neticesinde Hazine’nin 2020’deki finansman ihtiyacı olduğundan ne kadar düşük gösterilmiştir? TCMB’nin karşılıksız para basması neticesini doğuran bu operasyonların enflasyonu azdıracağını ve TCMB’nin itibar ve güvenilirliğine zarar verdiğini düşünüyor musunuz?
