HABER PORTRE | HASAN CÜCÜK
“Hiçbir oyuncu veya teknik adam kulüpten üstün değildir.” Futbolun klişelerinden biri. doğrudur, oyuncular ve teknik adamlar geçici, kulüp kalıcıdır. Sonuçta kulüp işveren, diğerleri çalışandır. Ancak bu klişenin de, her klişe gibi istisnaları var. Örnek mi? Sir Alex Ferguson.
31 Aralık 1941’de İskoçya’nın Glasgow şehrinde doğdu. 16 yaşında amatör olarak Queen’s Park’ta futbola başladı. İlk maçında gol attı üstelik. Ancak sürekli forma bulmakta zorlanıyordu. 1960’ta kariyerinin ilk transferini yaparak St. Johnstone takımına gitti. Bu kulüpte iyice piştikten sonra 1964’te Dunfermline ile sözleşme imzaladı.
FUTBOLCULUĞUNDA YAPAMADIĞINI…
Her gittiği takımda yıldızı biraz daha parlayınca 1967’de nihayet hep hayallerini süsleyen Glasgow Rangers ile söz kesti. Fakat büyük yıldızlar sınıfına giremeden birkaç takımda daha ter döküp 1974’te futbolculuğu bırakacaktı. Saint Mirren’da başladığı teknik adamlık kariyerini Abeerdeen ve Manchestrer United’da devam ettirdi. 71 yaşında teknik adamlık kariyerine son noktayı koyma kararını aldığında, futbolcu olarak giremediği ‘devler’ arasına, saha kenarındaki performansıyla dâhil olmuştu.
Alex Ferguson birkaç paragrafta kısaca anlatılacak biri değil. 1986’da başladığı Manchester United kariyerinde sabırla bir dünya devi inşa etti. İlk şampiyonluğuna tam 7 yıl sonra ulaştı. Sonrası ise tam bir destan. Artık sadece İngiltere’nin değil Avrupa’nın da yakından tanıdığı bir Alex Ferguson ve tuğlalarını tek tek örüp ortaya çıkardığı muhteşem bir Manchester United vardı.
Dile kolay, 1993-2013 arasına tam 13 şampiyonluk sığdırdı. Ada futbolunun tarihini adeta yeniden yazdı. Ligin 1 numarası olarak görülen Liverpool, Ferguson’un takımı karşısında giderek küçüldü. Roller değişti.
LİVERPOOL’LA DEĞİŞEN ROLLER
Liverpool’u rekabet listesinden silen Ferguson’ın şampiyonluk yolunda en dişli rakibi Arsenal oldu. Arsenal’in bu başarısında elbette teknik patronluk koltuğuna oturan Arsene Wenger’in büyük rolü vardı. 2004 yılından itibaren ise Ferguson, paranın gücüne karşı mücadele etti. Chelsea Rus, Manchester City Arap sermayesini arkasına alarak, şampiyonluk yarışı verdi. Ancak yine de Ferguson’un bileğini tam anlamıyla bükmeyi başaramadılar. Adeta, “Siz hepiniz, ben tek” diyerek 19 takıma karşı mücadele etti.
Alex Ferguson, göreve geldiğinde M. United’in şampiyonluk sayısı 7, Liverpool’un ise 16 idi. Liverpool 1989-90 sezonunda 18. kez şampiyonluk sevinci yaşarken, United henüz Ferguson yönetiminde şampiyonlukla tanışmamıştı. 2013’te emekli olup giderken roller çok farklıydı. United’in şampiyonluk sayısı 20 olurken, Liverpool’un hâlâ 18’di.
ÇOK TRANSFERLE DEĞİL DOĞRU TRANSFERLE
5 Mart 1878’de kurulan Manchester United’in 108 yılda yakaladığı başarıları, Alex Ferguson 27 yıllık görevi sırasında neredeyse ikiye katladı. Bu başarılara ulaşırken Chelsea ve Manchester City gibi paranın gücünü arkasına almadı. Tam tersi transferde hep ölçülü davrandı. 27 yıllık United döneminde en pahalı transferi 46 milyon Euro verip Leeds’ten aldığı Rio Ferdinand oldu.
Chelsea ve City’nin sıradan isimlere onlarca milyon Euro ödediği dönemde, Ferguson etiketine bakıp oyuncu transfer etmedi. Sistemine uyum sağlayacak ve karakteri düzgün oyuncuları tercih etti. Huzursuzluk çıkaran isimleri ise kalitesine bakmaksızın, kulüpten gönderdi.
BOŞLUĞU BİR TÜRLÜ DOLMADI
Ferguson’un büyüklüğünü görmek için United’in son 7 yılına bakmak gerekiyor. Bıraktığı dev boşluk bir türlü doldurulamadı. Yakın bir gelecekte dolacak gibi de değil. Zirvede bıraktığı ‘sevdası’ United, her sezon güç kaybediyor. Ligi ilk 4’te tamamlayıp, Şampiyonlar Ligi bileti alması başarı sayılıyor. David Moyes, Louise van Gaal, Jose Mourinho, İskoç Hoca’nın boşluğunu doldurmaktan uzak bir performans ortaya koydu.
Ferguson transferde az para ile kaliteli isimler alıyordu. Şimdi ise tam tersi bir durum var. United, rekabette var olma adına devasa ücretleri ödemekten çekinmiyor. Verim alma konusunda ise Ferguson’un çok gerisindeler.
Angel Di Maria (75 milyon), Anthony Martial (60 milyon), Paul Pogba (105 milyon), Romelu Lukaku (84 milyon), Fred (59 milyon), Harry Maguire (87 milyon), Bruno Fernandes (55 milyon) ve Aaron Wan-Bissaka (55 milyon) milyonlarca Euro’nun ödendiği isimler. Henüz başarıya yansımadı. Ferguson’un 27 yılda transferde harcadığı toplam rakamı, 7 yılda görev yapan 4 teknik adam çoktan geçti.
TAKIMDAN ÇOK DEĞERLİ
“Emeklilik kararım, üzerinde çok düşündüğüm bir konu ve bu kararı kolay almadım. Emekliliğim için doğru zaman olduğunu düşünüyorum. Bu kurumu mümkün olan en güçlü haliyle bırakmak benim için önemli ve böyle yaptığıma inanıyorum.” İskoç hoca görevi bırakırken bu cümleleri kurmuştu.
Takımdan çok daha değerli olduğunu, modern zamanlarda Manchester United markasını kuran kadronun en önemli unsuru olduğunu, aradan çekilmesiyle kanıtladı. Dünyada belki onun gibi sadece birkaç teknik adam var. Ferguson öncesi ve sonrası, geceyle gündüz gibi farklı.
