ERSAN KIRLI | LEUVEN, TR724
Belçika’daki KU Leuven Üniversitesi’nde 24-25 Kasım tarihlerinde organize edilen Crimes Against Humanity in 21st Century: The role of International Organisations (21’inci Yüzyılda İnsanlığa Karşı Suçlar: Uluslararası Kuruluşların Rolü) başlıklı uluslararası konferans başladı. Bu konferansta 21. yüzyılda islenen insanlığa karşı suçlar kapsamında uluslararası kurumların rolü, bu kurumların güçlendirilmesi, insanlığa karşı islenen suçların engellenmesi gibi birçok konu ele alınıyor.
Konferans, Türkiye’deki akademik mesleklerini kaybetmiş akademisyenler ve Türkiye’deki insan hakları ihlalleri üzerine çalışan Avrupalı önemli hukukçular tarafından organize edilirken konferansa Belçika’nın ve Dünya’nın önde gelen üniversitelerinden Leuven Üniversitesi (KUL) ev sahipliği yapıyor. Alanında uzman birçok akademisyenin katıldığı konferansın ardından katılımcıların konu ile ilgili çalışmalarının biraraya getirileceği bir kitap çıkarılması da planlanıyor.
İnsanlığa karşı suçlar en ağır insan hakları ihlalidir
Konferansın açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. Hüseyin Demir, “İnsanlığa karşı suçlar en ağır insan hakları ihlalidir. Amacımız bu ihlalin temel nedenlerini anlamaktır. Birlikte anlamlı bir etki yaratma ve daha adil ve insancıl bir dünyaya giden yolu açma gücüne sahibiz. Uluslararası toplum, insanlığa karşı işlenen suçlara müsamaha göstermemeli, ilgili kurumları ve kendi hükümetlerini bu zulümlere en etkili şekilde karşılık vermeye ve durdurmak için ne gerekiyorsa yapmaya zorlamalıdır” dedi.
Etikete desteğinizi istirham etsem. Bugün Belçika Leuven’de “İnsanlığa Karşı Suçlar” başlıklı konferansta farklı ülkelerden, farklı üniversitelerdenakademisyenler bir araya gelerek komuyu masaya yatırıyorlar.#CrimesagainstHumanityin21stCentury https://t.co/Pyrrth3owe
— Hüseyin Demir (@DrHuseyin_Demir) November 24, 2023
STK’ların aktif katılımı sonuç getiriyor
University College Dublin Hukuk Fakültesinden akademisyen Suzanne Egan yapmış olduğu konuşmada insanlığa karşı işlenen suçların bilinçli işlenmiş sistematik suçlar olduğuna dikkat çekerken izleme ve takip mekanizması olmayan bir konvansiyon-anlaşmanın yetim olduğunu söyledi. Doç. Dr. Egan, 2021 yılında Zorla Kaybetmelere Karşı Komite’nin kendilerinden haber alınamayan kişilerin yerlerinin tespit edilmesi için yardım talep eden toplam 459 acil eylemi kaydettiğini belirtirken bu sayının 2020 kıyasla yüzde 40 daha fazla olduğunu vurguladı. “Bu ihlallerin görünürlüğünün artırılması büyük önem taşıyor. STK’lar bu konuda insanları bilinçlendirmeli. Aktif katılım sonuç getiriyor.” ifadelerini kullandı.
Adalete Ulaşmak: Uluslararası Örgütlerin Rolü
‘Adalete Ulaşmak: Uluslararası Örgütlerin Rolü’ başlıklı ilk panel Kopengah Üniversitesinden Gleb Bogush’un Ukrayna Savaşı ve insanlığa karşı işlenen suçlar sunumu ile başladı. Bogush; Rusya’nın geçmişinde de cezasız kalan ağır insan hakları ihlalleri olduğunu belirtti ve Ukrayna savaşında insanlığa karşı işlenen suçların sadece dile getirilmekle kalmadığını ayrıca işlenen bu suçların sistematik olarak rapor edildiğini ve kayıtlara geçirildiğini bildirdi. Bogush, şöyle konuştu: “Ukrayna, Rusya ve Belarus’un hiçbirinde insanlığa karşı suçları tanımlayan herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. İnsanlığa karşı suçlar mevzuatlarının bir parçası değil ama daha da önemlisi bu suçlar devletlerdeki hukuk kültürünün de bir parçası değil.”
Daha sonra konferansa online olarak katılan İngiltere’nin Reading Üniversitesi’nden Rosa Freedman, ‘Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi Özel Oturumları ve Bilgi Toplama Misyonları: Suistimallere Işık Tutmak mı, Korumada Başarısız Olmak mı?’ isimli konuşmasıyla konferansa katkıda bulundu. Rosa Freedman, insanlığa karşı işlenen suçlarda devletler arasında “Bir antlaşmaya, antlaşma izleme organına ve siyasi itici güce ihtiyaç var” tespitinde bulundu.
‘Adalete Ulaşmak: Uluslararası Örgütlerin Rolü’ isimli ilk panelin son konuşmacısı Kazakistan’daki KIMEP üniversitesinden Rustam Atadjanov yaptı. Atadjanov, katılımcılara Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında işlenen insanlığa karşı suçlar ile ilgili bilgi verdi.
Devlet Suçları ve İnsan Hakları
İlk panelin bitmesiyle verilecek aranın ardından konferansın ‘Devlet Suçları ve İnsan Hakları’ ikinci paneli başladı. İkinci panelde; Memorial University of Newfoundland’den Prof. Dr. Mehmet Efe Çaman, “Otoriterleşmenin Dinamikleri” isimli sunumunda Türkiye’deki sistematik insan hakları ihlallerini, baskıyı ve hedef alınan grupların rejim tarafından insanlıktan çıkarılmasını inceleyecek. SOAS’dan Aziz Isa Elkun, insanlığa karşı işlenen suçlar kapsamında Çin’in Uygur Soykırımı masaya yatırırken panele ayrıca Londra Queen Marry Üniversitesi’nden Penny Green, ‘Soykırımın kolaylaştırılması: Birleşmiş Milletler’in Özel Durumu Üzerine Gözlemler’ isimli sunumuyla katkıda bulunacak.
