YUSUF DERELİ | HABER İNCELEME
Türkiye’de son iki yılda konut fiyatları neredeyse 4 kat arttı. İki yıl önce 500 bin TL’den satılan evler bugün 2 milyon liradan fiyatlanıyor. Merkez Bankası’nın resmi verilerine göre konut fiyatları ağustos ayı itibarıyla son bir yılda yüzde 184.6 artış göstermiş.
Türkiye, dünyada konut fiyatlarının en fazla arttığı ülkelerin başında geliyor. AB’de konut fiyat artış oranı yıllık yüzde 10 civarında.
Ev fiyatlarındaki artış doğal olarak kiraların da katlanmasına neden oluyor. Son iki yılda kiralar da ev fiyatlarına bağlı olarak 3,5-4 kat arttı. İki yıl önce 1,500 TL olan 2+1 evlerin kirası bugün 6 bin lira! Asgari ücret, evi kirasını bile karşılayamaz hale geldi. Büyükşehirlerden kırsala göç var…
SUÇLU EV SAHİPLERİ!
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dünkü konuşmasında kiralardaki artışın sorumlusu olarak ‘ev sahiplerini’ gösterdi. Erdoğan, “Konut ve kira fiyatlarında yaşanan, ekonomik ölçüyle kıyaslanamayacak artışlar vatandaşımızı mağdur etti. Ev sahipleri zulmetti kiracılarına! Yüksek kiralar uyguladılar.” dedi.
Erdoğan yine en iyi yaptığı işi yapıyor; hedef saptırıyor. Bu kez ‘suçlu’ ilan ettiği kesim evlerini, iş yerlerini kiraya veren mal sahipleri. Peki, bugünkü tabloda, “Ekonominin sorumlusu benim ben.” diyen Erdoğan’ın hiç mi suçu yok?
KONUT FİYATLARI/KİRALAR NEDEN ARTTI?
Kiralar konut fiyatları yükseldiği için artıyor. Konut fiyatlarının artmasının sebebi ise temelde inşaat maliyetlerinin yükselmesi. TÜİK’in resmi verilerine göre inşaat maliyet endeksi, 2022 yılı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 116,98 arttı. Bu veri bile konut fiyatlarının/kiraların artmasının temel nedeninin ‘girdi maliyetlerinin artışı’ olduğunu göstermeye yetiyor. Ancak sektör temsilcilerine göre bu oran çok daha yüksek.
İnşaat maliyetlerinin artmasının sebebi ise Erdoğan’ın ‘faiz’ inadı. “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur.” diyen Erdoğan, politika faizinin indirilmesi talimatını verdi. Geçtiğimiz yıl eylülde başlayan ralli sonrası 1 yılda enflasyon yüzde 19’lardan yüzde 85’lere tırmandı. Dolar kuru ise 8,30 TL’den 18,60 liraya çıktı.
Erdoğan’a göre faiz düşürülünce enflasyon da düşecekti; tam tersi oldu… Ancak bu konuda tek kelime etmiyor.
UCUZ KREDİLER FİYATLARI TAVAN YAPTIRDI
Konut fiyatlarının artmasının tek sebebi maliyet artışları değil elbette. İktidarın ‘ucuz kredi’ uygulamaları da fiyatların artmasına neden oldu. Kredi maliyetleri düşünce her seferinde ev fiyatları yükseldi. Bir süre sonra kredi faiz oranları artırıldı ancak ev fiyatları düşmedi. Bugün için Türkiye’de bırakın asgari ücretle çalışanları, orta gelir grubunun bile maaşıyla ev alma ihtimali yok…
TL’DEN KAÇAN KONUTA SARILDI
İktidarın yanlış para politikası nedeniyle TL’nin inanılmaz bir hızla değer kaybetmesi insanları dolar ve konuta yönlendirdi. Rejimin kura müdahalesi nedeniyle dolar da enflasyon karşısında tutunamadığı için konut en iyi yatırım aracı olarak ön plana çıktı. Talebin artması da konut fiyatlarının tırmanmasına neden oldu. Yüzde 85’e varan enflasyon karşısında alım gücü eriyen, parası pul olan vatandaş konuta hücum etti.
Konut fiyatlarının en azından sabit kalması için inşaat maliyetlerindeki artışın durdurulması ve TL’nin değer kaybının önlenmesi gerekiyor.
ELEKTRİK, DOĞALGAZ, AKARYAKIT ZAMLARINI NE YAPACAĞIZ?
Bu arada, son bir yılda sanayide kullanılan elektrik fiyatlarına Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından toplam yüzde 450’nin üzerinde zam yapıldı. TÜİK’e göre elektrik fiyatları konutlarda 1 yılda yüzde 124,7 arttı. Doğalgaza yapılan zam oranı ise yaklaşık yüzde 217 oldu. Benzin 7 TL’den 20 lira 60 kuruşa; motorin 6,5 liradan 27 liraya çıktı.
Bu zamları kim yaptı, ev sahipleri mi?