Tr724 HABER MERKEZİ | İLKER DOĞAN
Seçim yaklaştıkça iktidarın popülist vaatleri de artıyor. SGK, bu seçim öncesinde de siyasi malzeme olmaktan kurtulamadı. Hazırlanan yeni ‘torba kanuna’ göre asker ailelerine ücretsiz sağlık hizmeti geliyor. Yandaş gazeteler bunu ‘müjde’ olarak sunuyor. Geçtiğimiz yıl bütçeden aktarılan para 51.7 milyar liraya rağmen SGK’nın bütçesi 24.1 milyar TL açık vermişti. 2018 bütçe sunumunda ise açığın 34 milyar lirayı geçeceği belirtildi. Bu yıl bütçeden SGK’ya aktarılan para ise yaklaşık 150 milyar lira. İktidar, seçim malzemesi olarak kullanmaktan vazgeçmezse, SGK çok yakın bir zamanda emekli maaşlarını bile veremeyecek hale gelebilir.
Partili Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik en büyük suçlaması ‘SGK’yı batırmaktı. Bu iddiasını her seçim öncesinde miting meydanlarında dillendirdi. Erdoğan’a göre Kılıçdaroğlu, SGK genel müdürlüğü yaptığı dönemde kurumu batırmıştı. Hatta Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı Jülide Sarıeroğlu da geçtiğimiz yılki bütçe açığından CHP liderini sorumlu tutmuştu! Kemal Kılıçdaroğlu, 1992 ve 1999 yılları arasında 7 yıl bu görevde bulundu. Kemal Kılıçdaroğlu görevi bıraktığında kurumun bütçe açığı 2 milyar liranın biraz üzerindeydi. Peki bugün bütçe açığı ne kadardır dersiniz?
KARA DELİK HER GEÇEN YIL BÜYÜYOR
Sosyal güvenlik sistemindeki kara delik AKP iktidarı ile birlikte her geçen yıl büyüdü. Kurum bütçeden her yıl aktarılan milyarlarca lira ile ayakta tutuluyor. Öyle ki, eğer bugün itibariyle bütçeden para aktarılmazsa, bir ay sonra emekli maaşlarını, ilaç parasını ve tedavi giderlerini ödeyemeyecek halde. AKP, 2002’de iktidara geldi. 2003 yılında bütçeden SGK’ya bir yılda aktarılan toplam kaynak 15 milyar 884 milyon liraydı. Ancak bu rakam yıllar itibariyle arttı.
2018 İÇİN BEKLENEN BÜTÇE AÇIĞI 34 MİLYAR LİRA
CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, Başbakanlık İletişim Merkezi’ne (BİMER) bütçeden SGK’ye son 10 yılda yıllar itibariyle ne kadar para aktarıldığını sormuştu. BİMER’den gelen yanıtlara göre, SGK’ya bütçeden yapılan transferler her yıl düzenli olarak arttı. Buna göre, bütçeden SGK’ya 2012’de 58.7 milyar, 2013’te 71.2 milyar, 2014’te 77.3 milyar, 2015’te 79 milyar, 2016’da 108 milyar, geçtiğimiz yıl ise 128 milyar para aktarıldı. Ancak bu kadar para aktarılmasına rağmen kurum her yıl ardan oranlarda açık verdi. 2015’te 11.4 milyar lira olan bütçe açığı, bir yıl sonra 20,6 milyar liraya, geçtiğimiz yıl ise -aktarılan 128 milyara rağmen- 24,1 milyar liraya yükseldi. 2018’de ise SGK finansman açığının tarihi zirve yaparak yüzde 29’luk bir artışla 34 milyar liraya çıkacağı 2018 bütçe sunumunda açıklandı.
2019’DA 185 MİLYAR AKTARILACAK
2018 bütçesinde ise 135.6 milyar lira aktarılması öngörülmüştü SGK’ya. Ancak hesaplar yine tutmadı. Bakanlığın sunumuna göre bu yılın sonunda rakam 149 milyar liraya çıkacak. 2019 bütçesinde ise SGK’nin 47 milyar lira açık vermesi bekleniyor. Gelecek yıl, bütçeden kuruma aktarılacak para ise 185 milyar lira olarak açıklandı. SGK’nin 2018 yıl sonunda 384.6 milyar lira olması tahmin edilen bütçesi de gelecek yıl 462.3 milyar liraya çıkacak.
İŞSİZLİK ARTIYOR
Yandaş gazeteler, ‘torba kanuna’ göre artık işsizlere daha kolay maaş verileceğini yazıyor. Nasıl ve nereden verecek? Kurumun resmi verilerine göre, SGK’nin mali bütçe gelirgider arasındaki dengesizlik kronik hale geldi. Açığı her geçen yıl daha da büyüyen bir kurum SGK. Açığı kapatmak için bütçeden aktarılan pay da her yıl katlanarak artıyor. Ancak iktidar, iflasın eşiğindeki kurumu siyasi malzeme olarak kullanmaktan çekinmiyor. SGK’nin mali gelir gider dengesinin bozulması işçiler, emekliler ve sağlık işletmeleri açısından sıkıntılı günlerin geleceğinin haberini veriyor.
Sayıştay: Kurum iyi yönetilmiyor
Sayıştay’ın 2017 yılına dair denedim raporları geçtiğmiz aylarda yayınlandı. Raporlarda kamu idarelerine yönelik çok sayıda eleştiri yer alıyordu. En fazla eleştiri alan kurum ise SGK olarak kayıtlara geçti. Tam 64 hata tespit edilmişti raporlarda. Örneğin 369 kişiye öldükten sonra da aylık ödenmeye devam edildiği belirtiliyordu. Ayrıca sigortasız işçi çalıştıran patronların teşviklerden yararlanmaya devam ettiklerine dikkat çekildi raporlarda. Ve daha bir çok yönetimsel hatalar sıralanmıştı.
Sayıştay’ın 2016 yılı denetim raporunda ise SGK’nın hesaplarının tam ve doğru tutulmadığı tespitinde bulunulmuş ve şu ifadeler kullanılmıştı: “İdari takip sürecini tamamlamış ve henüz tahsil edilememiş alacak dosyalarının icrai takip için hukuk birimlerine intikal ettirilmemesi, hukuk birimlerince bazı dosyaların HUYAP sistemine girilmemesi, (…) nedenleriyle; hesaplarının gerçek durumu tam ve doğru olarak yansıtmadığı görülmüştür.”
