İsviçre Federal Ceza Mahkemesi Çarşamba günü Gambiya’nın eski içişleri bakanı Ousman Sonko’yu insanlığa karşı suç işlemekten 20 yıl hapis cezasına mahkum etti.
Gambiya’da diktatör Yahya Jemmeh yönetiminde 2006-2016 yılları arasında 10 yıl içişleri bakanlığı yapan Osman Sonko, rejimin yıkılmasının ardından sığındığı İsviçre’de tutuklanmıştı. Sonko, bugün diktatörlük rejimi altında 2000-2016 yılları arasında işlenen insanlığa karşı suçlar nedeniyle 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
İsviçre’nin güneyindeki Bellinzona kentinde Ocak ayında başlayan duruşmada savcılar Sonko için müebbet hapis cezası istemişti.
Sonko, insanlığa karşı işlendiği iddia edilen suçların, savaş suçlarının ve soykırımın nerede işlendiğine bakılmaksızın ülkeler tarafından kovuşturulmasına olanak tanıyan evrensel yargı yetkisi ilkesi kapsamında yargılandı.
‘Adalet sınır tanımıyor ve zalimler için kaçış yok’
Uluslararası Hukukçular Komisyonu üyesi avukat Reed Brody, “Yahya Jammeh’in acımasız rejiminin temel direklerinden biri olan Ousman Sonko’nun mahkum edilmesi, Jammeh’in kurbanları için adalete giden uzun yolda önemli bir adım” dedi.
Brody yaptığı açıklamada “Bu karar adaletin sınır tanımadığını ve ‘evrensel yargı yetkisinin’ adaletten kaçtığını düşünen tiranları ve işkencecileri yargılamak için güçlü bir araç haline geldiğini teyit etmektedir” dedi.
Sonko’nun avukatları, İsviçre’de evrensel yargı yetkisinin yürürlüğe girdiği 2011 yılından önceki hiçbir suçtan yargılanmaması gerektiğini savunmuşlardı.
Diktatör Jammeh Gambiya’yı 1994’ten 2016’ya kadar demir yumrukla yönetti. Sonko, İsviçreli savcılar tarafından “Gambiya güvenlik güçlerinin tüm rejim muhaliflerine karşı yürüttüğü baskının bir parçası olarak sistematik ve genel saldırıları desteklemek, bunlara katılmak ve bunları önlememekle” suçlanıyor.
Sonko “kasten öldürmek, işkence yapmak, tecavüz etmek ve bireyleri ciddi bir şekilde özgürlüklerinden hukuka aykırı olarak mahrum bırakmakla” suçlandı.
Sonko bu suçları önce ordu içinde, ardından polis genel müfettişi olarak ve son olarak da 2006-2016 yılları arasında içişleri bakanı olarak işledi.
‘Jammeh ve çevresi tek tek hesap verecek’
Brody, “Hukukun uzun kolu dünyanın dört bir yanında Yahya Jammeh’in suç ortaklarını yakalıyor ve umarım yakında Jammeh’in kendisini de yakalayacaktır” dedi. “Jammeh’in yandaşları Almanya’da ve şimdi de İsviçre’de mahkum edildi ve Amerika Birleşik Devletleri’nde bir başka dava daha yaklaşıyor” diye ekledi.
Brody, “En önemlisi, Gambiya hükümeti yıllar sonra nihayet Jammeh’in yargılanması için harekete geçti” dedi. Gambiya hükümeti 2022 yılında Jammeh döneminde işlenen zulümleri inceleyen bir komisyonun tavsiyelerini onayladı.
Yetkililer, Ocak 2017’de Ekvator Ginesi’ne sürgüne giden Jammeh’ten başlayarak 70 kişiyi yargılamayı kabul etti. Nisan ayında Gambiya Parlamentosu, komisyon tarafından belirlenen davaları kovuşturmak üzere Özel Savcılık Ofisi kurulmasını ve özel bir mahkeme kurulmasını öngören yasa tasarısını kabul etti.
