İstanbul Havalimanı’nın açılmasının üzerinden daha 1 yıl geçmeden satılacak dedikoduları yayılmaya başladı. İstanbul’un dev havalimanını işleten IGA konsorsiyumunun bazı ortaklarının 11 milyar dolarlık yatırımdaki hisselerini satmak için varlık yönetim şirketi Lazard’ı yetkilendirdiği belirtildi. Uluslararası Bloomberg’te yer alan habere göre dünya devleri Vinci, ADP ve TAV’ın yeni havalimanı ile ilgilendiği belirtiliyor.
6.4 MİLYAR DOLAR BORÇLARI VAR
Şirketin devlete havalimanının kirası için yılda ortalama 1.1 milyar avro ödeme yapması gerekiyor. Üçüncü havalimanının yüzde 35’i Kalyon İnşaat’ın, yüzde 25’i Cengiz İnşaat’ın yüzde 20’si Limak ve Mapa’nın. Kolin bu yıl içerisinde yüzde 20’lik payını satarak ortaklıktan çıkmıştı. IGA yetkilileri şirketin hisse satma gibi bir planı olmadığını söyledi. Vinci, ADP ve TAV yetkilileri konu hakkında açıklama yapmadı.
Öte yandan, İstanbul Havalimanı ihalesini almak için İGA konsorsiyumuna kamu bankaları döviz kredisi açmıştı. Hem İstanhul havalimanı’na beklenen ilginin gösterilmemesi, hem dolardaki fahiş değer artışı, hem de ekonomideki durgunluk İstanbul Havalimanı işletme gelirlerini zayıflatıyor.
Konuyu iktisatçı yazar Mustafa Sönmez değerlendirdi.
Havalimanı yatırımının başta allanıp pullandığını, kâr getirecek büyük iş olarak takdim edildiğini ifade eden Sönmez şunları söyledi:
“Başlangıçta ihaleye TAV ve İGA adlı konsorsiyum girdi. İhale İGA’da kaldı. Hatta yatırımın maliyetini kolaylaştırıcı bir dizi tedbir de hükümetçe alındı. Şartnamedeki kot farkı indirildi, finansman sağlamada güçlük çekilince kamu bankaları devreye sokuldu, zaten projenin kendisinde belli bir yolcu garanti bedeli de var, ayrıca bir başka özendirici olarak Atatürk Havalimanı kapatıldı. Böylece yıllık 80 milyon yolcunun yeni havalimanına yönlendirilmesi planlandı.”
NEDEN SATILMAK İSTENİYOR?
Peki bu kadar özendirici tedbire rağmen havalimanının işletmesini elinde bulunduran şirketler hisselerini neden satmak istiyorlar? İktisatçı Sönmez bu sorunun cevabını şirketlerin beklentilerinin gerçekleşmemesi olarak yorumladı.
Sönmez, “Bu kadar özendiriciye rağmen gelin görün ki döviz değerindeki artışı hesaba katmadılar. Bu şirketlerin hem kredileri döviz cinsinden hem de havalimanının işletme maliyetlerinin maliyetlerinin büyük çoğunluğu döviz cinsinden” dedi.
Diğer yandan Sönmez asıl meselenin havalimanının sıhhati olduğunun altını çizdi. Açıldığı günden bu yana bir dizi teknik sorunla gündeme gelen havalimanının geleceği ile ilişkin beklentiler karamsar. Bu konuya ilişkin Sönmez “Son çıkan sert rüzgâr yüzünden uçakların inememesi havacılık işini bilenler tarafından bir sinyal olarak yorumlanıyor. Pistlerin inşası açısından da doğru bir konumlandırma yapılamadığı yine konuşulanlar arasında. Bu tabii uçuş güvenliği açısından talepleri düşürüyor. Bu yüzden kimse bu havalimanından uçmak istemiyor, insanlar havalimanını uçuş güvenliği açısından riskli buluyor” dedi.
Sönmez yolcuların mümkün olduğunca Sabiha Gökçen Havalimanı’nı tercih ettiğini ifade etti. Sönmez uçuş güvenliğinin yanı sıra havalimanının şehre uzak olması, ulaşımının güç olması gibi sebeplerin talebin azlığına katkı koyan sebeplerden olduğunu söyledi.
KOLİN DE İGA’DAN ÇEKİLMİŞTİ
Üçüncü Havalimanı işletmecisi İGA, 6.4 milyar dolar borçlandıktan sonra Türkiye’nin en borçlu özel sektör işletmesi konumunda.
Üçüncü havalimanının yüzde 35’i Kalyon İnşaat’ın, yüzde 25’i Cengiz İnşaat’ın yüzde 20’si Limak ve Mapa’nın. Kolin bu yıl içerisinde yüzde 20’lik payını satarak ortaklıktan çekilmişti.