HABER-YORUM | İLKER DOĞAN
İŞKUR’un açıkladığı işsizlik verileri tartışmaları da beraberinde getirdi. Resmi rakamlara göre salgın nedeniyle sadece son iki ayda 212 binden fazla işyerinin genelgelerle kapatıldığı Türkiye’de, İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısının azaldığı açıklandı! Bir önceki aya göre yüzde 2.2 gerileyen işsizlik, geçen yılın aynı ayına göre ise 533 bin kişi azalmış! Peki bu nasıl oldu? Dünyanın her yerinde salgın nedeniyle işsizlik verilerinin tırmandığı bir dönemde, Türkiye’de kayıtlı işsiz sayısı nasıl azalıyor? Onbinlerce işyerinin kapandığı düşünüldüğünde işsizliğin azalmayacağı aşikar. Geriye iki seçenek kalıyor; ya İŞKUR siyasi saiklerle rakamlarla oynuyor ya da insanlar umudunu kaybettiği için İŞKUR’a kayıt bile yaptırmıyor! İkisi de birbirinden kötü!
Bu arada, normalleşme sürecinde Yeni İstihdam Kalkanı paketinin ayrıntıları belli olmaya başladı. Salgın ile getirilen işten çıkarma yasağı 3 ay daha uzatılacak. Ücretsiz izne çıkarılan işçilere nakit desteği 3 ay daha sürecek. İŞKUR’un verileri ortada. Tam burada insan ister istemez soruyor; madem işsizlik rakamları azalıyor, işten çıkarma yasağı neden uzatılıyor?
Türkiye’de ‘veri’ açıklayan resmi kurumlara güven dip yapmış durumda. TÜİK’in enflasyon rakamlarının ardından İŞKUR’un ‘işsizlik’ rakamları da tartışmalara kapı araladı. Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Mayıs ayı istatistik bültenini dün açıkladı. Buna göre, Mayıs ayında İŞKUR aracılığıyla 26 bin 562’si (Yüzde 64,4) erkek, 14 bin 673’ü (Yüzde 35,6) kadın olmak üzere 41 bin 235 yurttaş işe yerleştirildi. Böylelikle Ocak-Mayıs 2020 döneminde İŞKUR 316 bin 976 kişinin iş sahibi olmasına aracılık etti.
İŞKUR istatistiklerine göre, geçen ay kayıtlı işsiz sayısı 3 milyon 551 bin 231 kişiye geriledi. Mayıs ayında İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı Nisan ayına göre 78 bin 727 kişi azaldı. Mart ayına göre Nisan ayında yüzde 1.2 olan gerileme, Mayıs ayında yüzde 2.2 olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında 4 milyon 84 bin 951 kişiden oluşan işsizler ordusu , resmi rakamlara göre 533 bin 720 kişi azaldı.
212 BİN İŞYERİ GENELGELERLE KAPATILDI
Türkiye’de ilk kovid 19 vakası 11 Mart’ta açıklandı. O tarihten sonra iki hafta içinde genelgelerle 212 bin 800’e yakın iş yeri kapatıldı. Berberler, kuaförler, lokantalar, kafeler, oteller. Bazı işyerlerine ise ‘kısıtlama’ getirildi. CHP İstanbul İl Başkanlığı’nın 14-28 Nisan tarihleri arasında yaptırdığı araştırmaya göre sadece İstanbul’da son 1 ayda işsiz kalanların sayısı 800 binden fazlaydı!
GERÇEK İŞSİZ SAYISI KAÇ?
TÜİK’in tartışmalı rakamlarına göre salgından önce ‘dar tanımlı’ işsiz sayısı 4,5 milyon civarındaydı. Salgın döneminde en iyi ihtimalle 2 milyon kişi daha işsiz kaldı… CHP ve DİSK-AR’ın araştırmalarına göre geniş tanımlı işsiz sayısı 9 milyonun bile üzerine çıkmış durumda. Üretim neredeyse tamamen durdu. Peki bütün bunlara rağmen ‘işsizlik’ rakamları nasıl düştü?
AÇIKLAMASI VAR; YA YALAN YA UMUTSUZLUK!
İşsizliğin azalmadığı aşikar. Dolayısıyla bu sonuç iki ihtimali beraberinde getiriyor; ya İŞKUR siyasi saiklerle rakamlarla oynayarak işsizliği gizliyor ya da insanlar geleceğe dair umutlarını yitirdiği için İŞKUR’a başvuru bile yapmıyor. Ancak tam bu noktada da daha bir ay önce İŞKUR’ların önündeki kuyruklar geliyor insanın gözünün önüne… İŞKUR şubelerinin önünde yüzlerce insan vardı! Her halükarda Türkiye’nin önünde çok ciddi bir sorun var. Zira İŞKUR’un rakamlarla oynaması ne kadar kötüyse, insanların geleceğe dair umutlarını kaybetmesi de o kadar hatta daha kötü!
BDDK, borçlanmanın önünü açtı!
BDDK, yurtiçi havayolu ve konaklama harcamalarında kredi kartı taksit sınırını 12 aydan 18 aya yükseltti. Bu aslında şu anlama geliyor; vatandaş daha çok borçlandırılacak! Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), yurt içi havayolu, seyahat acenteleri ve konaklama harcamalarında kredi kartı taksit sınırının 12 aydan 18 aya yükseltildiğini açıkladı. BDDK tarafından yapılan açıklamada, Kurul’un 09 Haziran 2020 tarihli ve 9053 sayılı kararı ile 11 Ocak 2019 tarihli ve 8198 sayılı Kurul Kararı ile belirlenen kredi kartlarında taksitlendirme sürelerinin, havayolları, seyahat acenteleri ve konaklama ile ilgili yurt içine ilişkin harcamalarda on iki aydan on sekiz aya çıkarılmasına karar verildiği bildirildi.