Peşmerge Kerkük’ten geri çekildi, kontrol tamamen Irak ordusuna geçti

Kerkük’te, Irak’ta merkezi yönetim ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında tırmanan gerilimin ardından Irak ordusu gece yarısı Kerkük’te askeri üs ve petrol kuyularını ele geçirmek için operasyon başlattı. Iraklı güçler Kuzey Petrol Şirketi, Keyvan Askeri Üssü, Kerkük Elektrik Dairesi, doğalgaz yatakları gibi kritik noktalarda kontrolü ele geçirdi. KYB’ye bağlı Peşmergelerin Kerkük’ün güneyinden çekildiği, bunun üzerine Erbil’den takviye gönderildiği bildiriliyor. Son yapılan açıklamada ise, Irak ordusunun Kerkük valiliğinin binasını çatışma olmadan aldığı ifade edildi.

Al Jazeera ise yaptığı haberde Kerkük’ün kontrolü tamamen Irak ordusunda geçtiğini açıkladı. Irak ordusunun Kerkük Valiliği’ni ele geçirmesinin ardından kentin kontrolünün tamamen federal yönetime geçtiği belirtiliyor.

Güneydeki çekilme KYB ve KDP’ye bağlı peşmergeler arasında krizin çıkmasına neden oldu. Bir peşmerge binbaşı “Savaştığımız mevzilerden neden geri çekildiğimizi anlamıyorum. Halkın, bu emri veren komutandan bunu sorması gerekiyor” dedi. Irak ordusu, Tuzhurmatu’nun tamamında kontrolü sağladı. AFP haber ajansı 10 peşmergenin çatışmalarda öldüğünü duyurdu.

Irak güvenlik güçleri ve Haşdi Şabi, gece yarısı ‘K1 askeri üssü’ ve petrol kuyularını Peşmerge’den almak için harekete geçti. Irak Savaş Haberleşme Dairesi Başkanlığı Ortak Bilgi Komutanlığı, saat 11.00 sularında yaptığı açıklamada Kerkük’de Peşmergenin bazı yerlerde geri çekilmeye başladığını açıkladı. Irak ordusunun şehirdeki Halit Köprüsü, Riyat yolu, Halit vilayet binası, Meryem Tepesi geçidi ve Reşat’ın kontrolünü ele geçirdiği belirtildi. Ayrıca, K-1 Askeri Üssü, Turklin ve Yaji Sanayi Bölgesi, Kuzey Gaz Tesisleri ve güvenlik merkezi, Kerkük elektrik santrali, gaz tesisleri yakınındaki petrol rafinerisinin ele geçirildiği ve Irak ordusunun ilerlemeye devam ettiği kaydedildi.

ABD gelişmeleri ‘kaygıyla’ izlediğini belirtti ve taraflara diyalog çağrısı yaptı.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) taraflara gerginliği artıran adımlardan kaçınma çağrısı yaparken, Irak’ın toprak bütünlüğünden yana olunduğu kaydedildi. Pentagon Orta Doğu masası sözcüsü Binbaşı Adrian Rankine Galloway, “Hangi taraf olursa olsun şiddet kullanımına karşıyız. IŞİD ile mücadeleden alıkoyacak ve Irak’ın istikrarının altını oyacak istikrar bozucu adımlara karşı uyarıyoruz” dedi. Galloway, “Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin talihsiz tek taraflı referandum kararına rağmen devam eden tansiyonu düşürmek ve uzun süredir söz konusu olan sorunların Irak anayasası çerçevesinde çözülmesi için en iyi seçenek diyalogdur” diye konuştu.

Gün içinde yaşananlar;

17:00

Iraklı güçler Kerkük Valiliği’ndeki IKBY bayrağını indirdi

Reuters haber ajansı, Irak güçlerinin Kerkük Valiliği’ne girerek buradaki IKBY bayrağını indirdiğini ve yerine Irak bayrağı asıldığını duyurdu. Haberde ordu birimlerinin, Kürt peşmerge güçlerinin direnişiyle karşılaşmadan binayı ele geçirdiği belirtildi.

16:20

Irak Federal Polisi, Kerkük Valiliği binasını aldı

Irak Federal Polisi’nin Kerkük’teki valilik binasını aldığı açıklandı. Binanın Peşmerge ile çatışma yaşanmadan alındığı duyuruldu.

16:10

Irak ordusunun Kerkük valiliğinin binasını çatışma olmadan aldığı ifade etti.

16:00

BBC muhabiri: Siviller Kerkük’ten kaçıyor

BBC muhabiri Orla Guerin, Bağdat hükümetine bağlı güçler Kerkük’te ilerlerken binlerce sivilin kaçmaya başladığını bildirdi.Bölgede iş yerleri ve dükkanlar kapalı. Eşyalarla yüklenmiş araçlar ise yollarda.

ABD liderliğindeki koalisyon güçleri ise, bölgede çatışma yaşandığına dair haberlerin “yanlış anlaşılma” olduğunu açıkladı ve gerginliği tırmandıracak eylemlerden kaçınılması çağrısında bulundu.

Irak ordusu Kerkük havaalanı, bir askeri üs ve bir petrol sahasını ele geçirdiğini söylüyor.

15:19

ABD Bağdat Büyükelçiliği’nden ateşkes açıklaması

ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği, Kerkük’teki gelişmeler hakkında yaptığı yazılı açıklamada, taraflara itidal çağrısı yaptı.

Bağdat Büyükelçiliği’nin yaptığı açıklamada, “Kerkük’ten gelen şiddet haberleri konusunda son derece endişeliyiz. Bütün tarafları askeri adımlara derhal son vermeye çağırıyoruz” ifadesi kullanıldı.

14:08

Rusya’dan diyalog çağrısı

Rusya’dan Kerkük açıklaması geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Bağdat ile Erbil arasındaki tüm sorunların barışçı yollardan çözülmesi ve Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması gerektiğini söyledi.

13:55

Irak Başbakanı İbadi, Kerkük’e yeni vali atadı

Bağdat yönetimi, bağımsızlık referandumuna destek veren ve azledilen Kerkük Valisi Necmeddin Kerim’in yerine yeni bir atama yaptı. Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin bu göreve, Kerim’in yardımcısı olan Arap asıllı Rakan Said Ali Cuburi’yi vekaleten atadığı belirtildi. Rudaw sitesi, Cuburi için “Kürtlere düşmanlığıyla biliniyor” ifadelerini kullandı.

13:49

Irak ordusu: Kerkük’e girmek konusunda bir emir yok

Reuters haber ajansına konuşan Irak ordusunun yetkilileri, Kerkük şehrine girmek konusunda bir emir bulunmadığını açıkladılar.

Ordunun amacının “şehrin çevresini güvenlik çemberine almak” olduğu ifade edildi.

13:47

Irak Başbakanı İbadi’den Kerkük halkına “işbirliği yapın” çağrısı

Irak Başbakanı Haydar el İbadi, ordu güçlerinin Kerkük çevresinde harekete geçmesinin, federal otoriteyi sağlama amacı taşıdığını açıkladı:

Kürdistan bölgesine ve özellikle de Kerkük halkının şundan emin olmasını isteriz ki, federal otoriteyi sağlamak ve ulusal kaynakların korunması adına anayasal görevimizi yerine getirerek, federal otoriteyi harekete geçirdik.”

İbadi açıklamasında yerel halka askeri kuvvetlerle işbirliği yapma, Peşmerge güçlerine ise “görevlerini federal liderlik çatısı altında” yürütme çağrısı yaptı.

Kerkük Valisi Necmeddin Kerim’in Al-Sumaria internet sitesinde yer alan açıklamasında ise şehir halkına silahlanma ve direnme çağrısı yaptığı belirtiliyor

13:37

Peşmerge Genel Komutanlığı: Bu saldırı, Kürdistan halkına karşı açık bir savaş ilanıdır

Peşmerge Güçleri Genel Komutanlığı iç ve dış kamuoyuna yönelik yapılan yazılı açıklamada, “İkbalpur komutasındaki İran Pasdaran Ordusu’na bağlı Heşdi Şabi güçleri, Iraklı güçlerin yardımıyla Kerkük ve çevresine yönelik geniş çaplı bir saldırı başlatmıştır. Bu saldırı, Kürdistan halkına karşı açık bir savaş ilanıdır” denildi.

13:31

Irak ordusu Tuz Hurmatu’ya girdi

Irak devlet televizyonu, Irak ordusunun ‘Kürtlerle Şii Türkmenler arasındaki çatışmaların ardından Tuz Hurmatu’ya girdiğini’ duyurdu. Sabah saatlerinde peşmergenin Tuz Hurmatu’da bazı noktalardan çekildiği, buralara Haşdi Şabi’nin girdiği belirtilmişti.

13:29

“K1 Askeri Üssü tarafından dumanlar yükseliyor”

BBC muhabiri Orla Guerin, Irak ordusunun ele geçirildiğini açıkladığı, K1 Askeri Üssü ve Kerkük Havalimanı bölgesini gören bir noktadan bu fotoğrafı ve mesajı paylaştı:

“Kerkük Havalimanı ve K1 Askeri Üssü tarafından dumanlar yükseliyor. Şehir hızla boşalıyor.

12:55

Dışişleri Bakanlığı: PKK’nın burada sığınak bulmasına vesile olanlar tarafımızdan da sorumlu tutulacaktır

Türk Dışişleri Bakanlığı, Bağdat hükümetinin düzenlediği Kerkük operasyonunun yakından izlendiğini açıklayarak, ” Irak Hükümeti’nin Kerkük şehrinde anayasal egemenliği tesis ettiğini” belirtti.

“Kerkük’teki Gelişmeler ve Irak Hükümeti’nin Tutumu Hakkında” başlığı ile yayınlanan Dışişleri Bakanlığı metninde PKK’nın Kerkük’teki varlığına ilişkin de geniş bir bölüm yer aldı:

Irak Hükümeti’nin Kerkük’te PKK terör örgütü elemanlarına müsamaha gösterilmeyeceğine, bunların mobilize edilmesinin savaş ilanı telakki edileceğine ilişkin açıklamasını memnuniyetle karşılıyoruz. IKBY’yi son dönemde yaptığı vahim yanlışlara bir yenisini eklememesi yönünde ikaz ediyoruz. Kerkük’te toplumsal huzur ve barışı bozmaya yeltenebilecek PKK terör örgütünün bu bölgede melce bulmasına vesile olanlar tarafımızdan da sorumlu tutulacaktır. Bu vesileyle, Irak’ın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına atfettiğimiz önemi bir kez daha vurguluyoruz. Irak topraklarındaki PKK mevcudiyetinin sonlandırılması bağlamında Irak Hükümeti ile her türlü işbirliğine hazır olduğumuzun altını çiziyoruz.

Dışişleri Bakanlığı açıklaması şu şekilde devam etti:

Türkiye, ülkede kalıcı barış ve istikrarın tesis edilebilmesini teminen atacağı adımlarda Irak Hükümeti’nin yanında yer alacaktır.”

12:14

BBC muhabiri: Peşmerge güçleri şehir dışından Kerkük’e geldi

Kerkük’te bulunan BBC muhabiri Orla Guerin, Kerkük içindeki izlenimlerini Twitter hesabı üzerinde paylaşıyor.

Guerin, bu fotoğraftaki Peşmerge güçlerinin şehir dışından kenti savunmaya geldiğini, bunların PKK’ya bağlı güçler olabileceğini belirtti.

12:06

Irak ordusu: Kerkük Havalimanı’nı ele geçirdik

Irak ordusu, K1 askeri üssünden sonra Kerkük Havalimanı’nın da ele geçirildiğini duyurdu.

Ordu yetkilileri, petrol sahalarının kontrolünün de sağlandığını açıklamıştı.

9:30

Irak Ordusu: Bir petrol rafinerisi kontrol altına alındı

Irak Ordusu’ndan son yapılan açıklamadaysa, Kerkük’ün güneyindeki bazı noktaların kontrolünün peşmergeden alındığı belirtildi. Buna göre, kentin güneyindeki sanayi mahallesi ve bir petrol şirketinin istasyonu Irak Ordusu’nun kontrolü altına alındı. Ordu açıklamasında ilerlemeye devam edileceği belirtildi.

9:17

Rudaw: KYB Peşmergeleri bazı yerlerden çekildi

Erbil merkezli yayın kuruluşu Rudaw, Tal Alwad ve Tazehurmatu’daki KYB (Kürdistan Yuertseverler Birliği) Peşmergeleri’nin bulundukları yerlerden çatışmadan çekildiğini bildirdi.

Rudaw, Tal Alwad’a takviye Peşmerge gücü gönderildiğini belirtti.

9:04

PKK: Kerkük’te savunma hattı oluşturuyoruz

Fırat Haber Ajansı’nın (ANF) internet sitesi, PKK’nın askeri kanadı HPG’nin, Kerkük’te “halkı korumak için savunma hattı oluşturmaya başladığı” belirtildi.

Haberde, “Bölgede bulunan HPG Güçleri Komutanlığı, ‘Kerkük’ü savunmak isteyenler mevzilerimize doğru gelsin’ çağrısında bulundu” ifadesi yer aldı.

Irak hükümeti dün, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) yetkililerini Kerkük’e PKK militanlarını yerleştirmekle suçlamış, bu durumun ‘savaş ilanı’ olduğu belirtmişti.

8:53

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan Kerkük açıklaması: Çok kaygılıyız

Erken saatlerde ABD Savunma Bakanlığı’nın taraflara diyalog çağrısı ve Irak’ın birliği vurgusu yaptığı açıklamasından sonra ABD Dışişleri Bakanlığı da Kerkük’teki gelişmelerle ilgili bir açıklama yayımladı.

Bakanlık, Kerkük’ten gelen çatışma haberlerinden dolayı ‘çok kaygılı olduklarını’ belirtti.

Açıklamada ABD’nin Kerkük’teki gelişmeleri yakından takip ettiği aktarıldı.

8:44

IKBY: Beş askeri aracı imha ettik

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nden (IKBY) yapılan açıklamada gece, Kerkük’ün güneyindeki iki ayrı noktadan operasyon başlatıldığı belirtildi.

Açıklamada, ‘Peşmerge güçleri Haşdi Şabi tarafından kullanılan en az beş askeri aracın imha edildiği’ belirtildi.

04:17

Pentagon: IŞİD ile mücadeleye odaklanın

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Kerkük’te yükselen tansiyon ile ilgili taraflara gerginliği artıran adımlardan kaçınma çağrısı yaparken, Irak’ın toprak bütünlüğünden yana olunduğu kaydedildi.Pentagon Orta Doğu masası sözcüsü Binbaşı Adrian Rankine Galloway, “Tüm taraflara gerginliği artıran adımlardan uzak durması çağrısında bulunuyoruz. Hangi taraf olursa olsun şiddet kullanımına karşıyız. IŞİD ile mücadeleden alıkoyacak ve Irak’ın istikrarının altını oyacak istikrar bozucu adımlara karşı uyarıyoruz.” ABD’nin, Irak’ın toprak bütünlüğünden yana olduğunu kaydeden Binbaşı Galloway, “Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin talihsiz tek taraflı referandum kararına rağmen devam eden tansiyonu düşürmek ve uzun süredir söz konusu olan sorunların Irak anayasası çerçevesinde çözülmesi için en iyi seçenek diyalogdur” dedi.ABD’nin IŞİD ile mücadeleye odaklandığını ifade eden Binbaşı Galloway, tüm bölge aktörlerine de IŞİD ile mücadeleye odaklanması çağrısında bulundu.

Olayın geçmişi

Irak ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasındaki tartışmalı bölgeler arasında yer alan Kerkük üzerinde Bağdat ve Erbil’in yaşadığı gerilim son olarak, IKBY’nin bağımsızlık referandumuna Kerkük’ü de dahil etmesi üzerine derinleşmişti. IŞİD’in ülkede elinde bulundurduğu son büyük yerleşim yeri Havice’ye yönelik operasyonun sonlanması ardından Bağdat, Kürt güçlerin Kerkük’ten çekilmesi yönündeki çağrılarını artırdı. Bu kapsamda Irak ordusu ve yerel milis güçü Haşdi Şabi Irak’ın güney bölgesine takviye yaparken Peşmerge de bu bölgedeki güçlerinin sayısını yükseltti.

Irak’ta merkezi yönetim ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında tırmanan gerilimin ardından Irak ordusu gece yarısı Kerkük’te askeri üs ve petrol kuyularını ele geçirmek için operasyon başlattı. Irak yönetimi son olarak dün akşam IKBY’nin Kerkük’e PKK terör örgütü unsurlarını yerleştirdiği suçlamasında bulunarak, bunun savaş ilanı olduğunu açıklamıştı. IKBY’den gelen jet açıklamada ise “Kerkük’te PKK iddiaları asılsızdır” denilmişti.