ÖZEL HABER | İLKER DOĞAN
İstanbul’un yeni belediye başkanı Ekrem İmamoğlu’nu zor günler bekliyor. Zira seçimde rakibine 9 puan fark atarak tarihi bir başarıya imza atan İmamoğlu, belediyeyi 27 milyar liralık borçla devralacak. 2010 yılında dönemin belediye başkanı Kadir Topbaş, toplam borcu yaklaşık 3,5 milyar TL olarak açıklamıştı. 2014’de rakam 6 milyar liraya, 2018’de 17 milyar liraya ve nihayet 2019’da 27 milyar liraya kadar yükseldi. Muhalefete göre söz konusu paralar Erdoğan ailesine yakınlığıyla bilinen yandaş vakıf, dernek, iş adamları ve yayın organlarına aktarıldı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ni önemli kılan faktörlerden biri de hiç şüphesiz devasa bütçesi. İBB’nin 2019 yılı bütçesi 23 milyar 800 milyon lira olarak açıklanmıştı. Belediyeye bağlı kuruluşlar ve 28 iştiraki ile birlikte 2019 Yılı Konsolide bütçesi ise 58 milyar 801 milyon lira. Bir çok bakanlığın bütçesinden daha fazla. İBB’nin geliri fazla ancak sorun şu ki, ‘gelir gider’ tablosuna göre gideri daha fazla!
İMAMOĞLU: EKONOMİK OLARAK SIKINTIDAYIZ
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin borcu önceki gün yeni Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından ‘yaklaşık 27 milyar lira’ olarak açıklandı. Eski parayla 27 katrilyon! İmamoğlu, “Yaklaşık 27 milyar lira borcu var. Sadece 1 milyar 200 milyon bu yıl ödenmesi gereken faiz ödemesi var. Ekonomik anlamda sıkıntılı bir durumdayız.” ifadelerini kullandı.
27 MİLYAR BORCA NASIL GELİNDİ?
2010 yılında Belediye Başkanlığı koltuğunda Kadir Topbaş oturuyordu. Topbaş’ın, 11 Mart 2010’daki açıklamasına göre belediyenin toplam borcu yaklaşık 3,5 milyar liraydı. 2014’de ise borç miktarı 6 milyar TL civarına çıktı. Bu arada bütçeyi denkleştirmek için yapılan borçlanmalarda katlanarak artmaya başladı.
TOPBAŞ’TAN SONRA BORÇ KATLANDI
Bütçedeki açık her yıl dışarıdan yapılan borçlanmayla denkleştirildi. 2015’te 2,4, bir sonraki yıl 3,4 ve 2017’de ise 4.6 milyar TL borçlandı İBB. Zira 2017 bütçesi 18 milyar 500 milyon TL olarak açıklanmıştı. Ancak beklenen gelir 13 milyar 900 milyondu. Aradaki 4.6 milyar TL’lik açık, borçla kapatıldı. 23 Eylül 2017’de AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın baskısı nedeniyle Kadir Topbaş görevinden istifa etmek zorunda kaldı. Çok geçmeden borç miktarı katlandı. 2018’de açıklanan rakam 17 milyar lira olarak kayıtlar geçti.
BÜTÇE ‘YANDAŞA’ AKTARILIYOR
Muhalefet, söz konusu borçlanmaların temel sebebinin kaynakların yandaş vakıf, dernek, işadamı ve basın yayın organlarına aktarılması olarak görüyor. Sözcü gazetesi yazarı Çiğdem Toker, 28 Ocak 2019’da İBB’nin gizlediği raporu köşesine taşımıştı. 2018 yılı ve öncesini kapsayan tabloya göre AKP’li Recep Tayyip Erdoğan ve ailesine yakın vakıf ve derneklere aktarılan para toplam 847 milyon TL’ydi. Arslan payını 74,3 milyon lirayla mütevelli heyetinde Bilal Erdoğan’ın da yer aldığı Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA) alırken, onu 51 milyon 593 bin 44 lira ile Türkiye Gençlik ve Eğitime Hizmet Vakfı (TÜRGEV) izliyordu.
FAİZ BATAĞI BÜYÜYOR!
2010 yılında 3,5 milyar TL olan İBB’nin borcu, sadece 8 yılda yaklaşık 8 kat artarak 27 milyar liraya ulaştı. Sorun sadece bu da değil. İBB’nin faiz giderleri de son 4 yılda 12 katına çıktı. Bugün için İBB bütçesinden ayrılan faiz giderleri sosyal yardımların 2, otopark yatırımlarının 20 katına denk geliyor. Dahası, faiz giderleri sadece 2019’da yüzde 326 arttı. 2014 yılında 128 milyon 178 bin TL faiz ödeyen İBB, 2017’de 173 milyon 608 bin TL faiz ödemesi yaptı. 2018 yılında İBB’nin faiz giderleri bir önceki yıla göre 2.5 kat artış göstererek 436 milyon 609 bin TL’ye ulaştı. Ekrem İmamoğlu, bu yıl ödenecek faiz tutarını 1,2 milyar TL olarak açıkladı.