HABER YORUM – ERMAN YALAZ
AKP ve Erdoğan ekibinin binbir tezgahla iptal ettirdiği 31 Mart yerel seçimlerinden daha büyük bir hezimet tablosu var ortada. Ekrem İmamoğlu 4 milyon 741 bin 868, Binali Yıldırım ise 3 milyon 935 bin 453 seçmenin oyunu aldı. İmamoğlu’nun oy oranı yüzde 54,21, Yıldırım’ın oy oranı yüzde 44,99.
30 YILIN REKORU
İmamoğlu, yenilenen seçimde aldığı yüzde 54’lük oy oranı ile, 1980 sonrasında en yüksek oyla seçilen İBB Başkanı. Açılan sandık verilerine göre, iki aday arasındaki oy farkı 806 bin 415. Diğer adaylar ise oyların yaklaşık yüzde 0,88’ini yani seçmenlerin 62 bin 374 ‘unun oyunu alabilmiş. Rakamların dilinden özet tablo bu.
31 Mart seçimlerinde de yarışı Ekrem İmamoğlu kazanmıştı. Önce seçmen kayıtları, sonra itiraz taktiği, arkasından YSK eliyle AKP’nin başlattığı oyun kendisine pahalıya patladı. Rakamlara biraz daha bakalım.
28 İLÇEDE KAYIP
Yenilenen seçimde İstanbul’un 39 ilçesinden 28’inde İmamoğlu, 11’inde Yıldırım seçimi önde tamamladı. 31 Mart’ta Binali Yıldırım 24 ilçede seçimi önde bitirirken, bu seçimde 13 ilçede üstünlük Ekrem İmamoğlu’na geçti.
İptal edilen 31 Mart seçimlerinde İmamoğlu oyların yüzde 48,77’sini, Yıldırım yüzde 48,61’ini almıştı. Bu seçimde İmamoğlu 4 milyon 169 bin 765, Yıldırım ise 4 milyon 156 bin 036 seçmenin oyunu almıştı. İki aday arasındaki oy farkı 31 Mart seçiminde 13 bin 729 olarak gerçekleşmişti.
İSTANBUL’UN RENGİ DEĞİŞTİ
Adayların 31 Mart’ta aldığı oy oranıyla 23 Haziran seçimindeki oy oranı arasında önemli değişiklikler gerçekleşti. Ekrem İmamoğlu, tüm ilçelerde oy artırırken, Yıldırım’ın AKP’nin kalesi olduğu söylenen bölgeler dahil bütün ilçelerde oyu düştü. İmamoğlu yüzde 7-10 bandında artışla Adalar, Avcılar, Bakırköy, Çatalca, Silivri, Şile ve Şişli’de farkı açtı. Yıldırım’ın yüzde 6-7 bandında en çok oy kaybettiği ilçeler ise Adalar, Büyükçekmece, Çatalca, Şile ve Silivri oldu. Rakamlar sadece bunları mı söylüyor peki? Hayır tabiki…
HER İLÇEDEN YÜKSELEN TEPKİ OYLARI
İmamoğlu’nun 31 Mart seçim sayım sonuçlarına göre, 23 Haziran’da fazladan aldığı oyların ilçeleri göre dağılımı bunu izah ediyor. İstanbul sandıklarında yaşananlar rakamların (yaklaşık) diliyle şöyle aslında:
Adalar’da 1300, Arnavutköy’de 6 bin, Arnavutköy’de 16 bin, Avcılar’da 18 bin, Bağcılar’da 22 bin, Bahçelievlerde 22 bin 500, Bakırköy’de 11 bin, Başakşehir’de 12 bin, Bayrampaşa’da 12 bin, Beşiktaş’ta 11 bin, Beykoz’da 8 bin, Beylikdüzü’nde 8 bin, Beyoğlu’nda 8 bin, Büyükçekmece’de 8 bin, Çatalca’da 4 bin 500, Esenler’de 13 bin, Esenyurt’ta 19 bin, Eyüp’te 15 bin, Fatih’te 16 bin, Gaziosmanpaşa’da 17 bin, Güngören’de 11 bin, Kadıköy’de 15 bin, Kağıthane’de 20 bin, Kartal’da 19 bin, Küçükçekmece’de 31 bin, Maltepe’de 22 bin, Pendik 21 bin, Sancaktepe’de 11 bin, Sarıyer’de 10 bin, Şile’de 2 bin, Silivri’de 9 bin, Şişli 15 bin, Sultanbeyli’de 5 bin, Sultangazi’de 12 bin, Tuzla’da 9 bin, Ümraniye’de 24 bin, Üsküdar 22 bin, Zeytinburnu’nda 10 bin oy fazla aldı İmamoğlu.
SADECE KÜRT OYLARI DEĞİL
Rakamlar çok net. Bütün karapropaganda, iktidarın güç gösterilerine rağmen seçmen açık şekilde tepkisini vermiş. AKP’nin kalelerinde dahi çok ciddi oy artışı yaşanmış İmamoğlu lehine. Siyaset bilimci ve istatistikçiler elbette bu rakamları üstünde kafa yoracaklar. Ancak Tayyip Erdoğan ve ekibinin son dakikada PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerinden açmaya çalıştığı İstanbul’daki Kürt seçmene yönelik yol net şekilde tıkanmış. Bu ilçelerdeki oy artışları HDP’nin seçmenleriyle veya Saadet Partisi’nin oy oranlarıyla da açıklanmayacak netlikte. AKP, MHP tabanı da haksızlığa karşı fikrini değiştirmiş. İstanbul’da AKP’nin kaleleri düştü bir başka deyişle.
Ekrem İmamoğlu, en fazla oyu yüzde 83.71 ile Beşiktaş, 81.71 ile Kadıköy, 79.17 ile Bakırköy ve 73.31 ile Şişli’den aldı. Binali Yıldırım, en fazla oy oranına yüzde 65.81 ile Sultanbeyli, 61.10 ile Esenler, 57.68 ile Sultangazi ve 56.52 ile Bağcılar’da ulaştı.
YENİLGİYİ GÖREN İRADENİN SON OYUNU
Bağcılar, Başakşehir, Zeytinburnu, Pendik, Sancaktepe, Kağıthane, Eyüp, Fatih Esenler gibi bölgelerde yaşanan değişim sadece Binali Yıldırım’ı değil, mevcut ilçe belediye başkanları nı da yakından ilgilendiriyor. Kimbilir belki de aynı sandıktan çıkan 3 oydan sadece büyükşehir belediyesi’nin oylarını iptal ettiren irade ilçelerde de kaybedilmiş bir seçimin hikayesini biliyordu, ayak seslerini duymuştu.
Peki neden kamikaze dalışı yaptı AKP ve Erdoğan ekibi? Anketörler, yandaş medya ve Erdoğan’ın divan-ı hümayununun kendilerine kurduğu ‘kazanırız’ tuzağı ve illüzyonlar nedeniyle tabi ki. İllüzyon bitti. İstanbul’da yaşayanların sıkça kullandığı bir deyiş vardır. ‘Hayaller Paris, gerçekler Bağcılar’ diye. Bu seçimi Ekrem İmamoğlu’nun yukarıdaki rakamlarla oy artışı sağlayarak kazanması, farkın 777 bin küsürlere dayanması AKP için şu sözü söyletecek cinsten, ‘Hayalleri İstanbul’du ama gerçekler Bağcılar’. Parti artık kendi seçmenini dahi ikna edemeyecek bir süreci yaşıyor.
Ali Kırca bir dönemin meşhur sözleri arasında ‘İstanbul’a kar yağmazsa Türkiye’ye kış gelmez’ sözü vardı. İstanbul bu anlamda Anadolu’nun özetidir. Ekonomideki kötü gidişatı da; inşaattan sanayiye, turizmden tekstile yaşanan krizleri de ilk İstanbul hisseder. Beka sözleriyle pişirilen milliyetçilik söylemlerini bu yüzden yemez. Bu seçim yarışında iktidar partisinin kaybetmesinde ekonomik krizin payı olduğu kesindir, bu manada İmamoğlu’nun seçim zaferi krizin büyüğünün İstanbul’da yaşandığı gerçeğini de yansıtmaktadır.
İSTANBUL’DAKİ ANADOLU…
Yani AKP İstanbul’un içinde evinde, kalelerinde de kaybetti. Ankara, Antalya, Adana gibi büyükşehirlerden sonra İstanbul’u kaybetmesi, Türkiye’yi kaybetmesi demek. İddialı bir söz olsun diye yazmadım bu cümleyi. İstanbul demek, Yozgat demek, Trabzon, Malatya, Van, Erzurum demek… Dediğimiz gibi Anadolu’daki seçmenin özetidir bu şehir. Rekabetçi, kozmopolit yapısı İstanbullu’ya erken refleks vermeyi, feraseti, önce hareket etme kabiliyetini vermiştir hep. Anadolu’daki İstanbul’un vereceği tepkiyi ise diğer seçimlerde göreceğiz büyük ihtimalle.
Evet bu sadece bir yerel seçimdi. Ancak seçmen artık tek adam ve eşrafının oynadığı oyunu istemiyor. Çanlar değişim için çalıyor. Her ne kadar ‘2023’e kadar seçim yok’ AKP kurmaylarının diline pelesenk olsa da, yeni oluşumların ve AKP için muhalefetin aklı hep bu kayıpta olacak. Arkalarına baktıklarında düşecekler. Çünkü koşu da yarışı önüne bakan kazanır.
Ekrem İmamoğlu’nun ilçelere göre aldığı oyların yüzdeleri şöyle:
Adalar 70
Arnavutköy 60.2
Ataşehir 59.88
Avcılar 62.01
Bağcılar 42.4
Bahçelievler 51.8
Bakırköy 79.2
Başakşehir 47.5
Bağcılar 50.67 –
Beşiktaş 83.7
Beykoz 49.7
Beylikdüzü 61.7
Beyoğlu 51.4
Büyükçekmece 58.7
Çatalca 59.4
Çekmeköy 50.6
Esenler- 37.9
Esenyurt 57.2
Eyüp 53.9
Fatih 49.18
Gaziosmanpaşa 46.2
Gögören 48.8
Kadıköy 81.7
Kağıthane 48.6
Kartal 58.4
Küçükçekmece 59.4
Maltepe 63.1
Pendik 46,07
Sancaktepe 51
Sarıyer 60.8
Silivri 61.8
Sultanbeyli 32.8
Sultangazi 41.3
Şile 49.7
Şişli 73.3
Tuzla 53.1
Ümraniye 51.6
Üsküdar 54.1
Zeytinburnu 52.09
