ERSAN AY | BRÜKSEL TR724
Avrupa Birliği (AB), sınırdaki üye ülkelerin yasaları hiçe sayarak mültecilere şiddet uygulayıp geri ittiklerini belgeleyen Lighthouse Reports’un çalışmasının araştırılmasını istedi.
AB İçişleri Komiseri Ylva Johansson, “Bu raporların bazıları şok edici ve son derece endişeliyiz” dedi. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatoviç ise, son soruşturmanın sığınmacılara ve göçmenlere yönelik geri itmelerin ve şiddetin normalleşmesine ilişkin uzun bir rapor dizisinin sonuncusu olduğunu hatırlattı. Mijatoviç, Avrupa Konseyi üyesi devletlerin yasadışı olan geri itmeleri etkili bir şekilde soruşturmasının, harekete geçmesinin, birbirlerinden hesap sormasının ve bu tür ciddi insan hakları ihlallerini artık sona erdirmesinin zamanının geldiğini vurguladı.
Amsterdam merkezli araştırmacı haber kuruluşu Lighthouse Reports, 8 ay süren çalışmanın sonuçlarını çarşamba günü açıkladı. Raporda AB, üye ülkelerinin güvenlik kuvvetlerinin sistematik bir şekilde AB sınırlarına ulaşan sığınmacıları yasa dışı bir şekilde geriye ittiğine dair ciddi bulgular olduğunu ortaya koydu. Rapora göre, Hırvatistan, Yunanistan ve Romanya 2020 yılının başından bu yana Avrupa Birliği’nin dış sınırlarında yüzlerce yasadışı geri gönderme operasyonu gerçekleştirdi. Rapor, AB üyesi ülkelerin insanların sığınma talebinde bulunma hakkını reddettiği gibi bazı durumlarda mültecilere fiziksel şiddet ve benzeri uygulamalarda bulunmakla da suçluyor.
Sınırdaki üye devletlerin gerçekleştirdiği bu uygulamalar hem uluslararası hukuka hem de AB hukukuna göre yasa dışı. AB hukuku insanların sığınma hakkını garanti ederken, insanların kişisel durumlarının göz ardı edilerek toplu bir biçimde sınır dışı edilmesi temel insan haklarına aykırı.
GERİ İTMELERİN YENİ KANITI
Uluslararası Af Örgütü’ne göre ise bu rapor AB sınırlarında illegal geri itmelerin artık yaygın ve normal olduğunun başka bir kanıtı. Örgüt, Avrupa komisyonunun endişelerini dile getirmesini ve net bir şekilde bu uygulamaların yasa dışı olduğunu açıklamasına rağmen AB’nin bu uygulamalara göz yumduğunu hatta bu ülkelerin bazılarında polis ve sınır operasyonlarını finanse etmeye devam ederek suç ortağı olduğunun altını çiziyor.
Al Jazeera’ye konuşan Avrupa Mülteciler ve Sürgünler Konseyi Direktörü Catherine Woollard, sığınma talebinde bulunmak isteyen insanlara karşı aşırı şiddet kullanımına kadar varan ihlallerin olduğunu ve bu durumun tolere edilip normalleştirildiğini kaydetti. AB’nin bu tür yasa dışı uygulamalarla ilgili harekete geçmek için isteksiz olmasına dikkat çeken Woollard, bu eylem eksikliğinin devletlerin ceza almadan bu geri itmeleri gerçekleştirmeye devam edebilecekleri anlamına geldiğini söyledi.
SADECE ÜÇ ÜLKE İLE SINIRLI DEĞİL
Ligthhouse Report’un soruşturmasının neticesinde her ne kadar suçlamalar Hırvatistan, Yunanistan ve Romanya’ya yöneltilse de diğer birçok AB üyesi sınır ülkelerde benzer uygulamalar yaşanıyor. Geçtiğimiz günlerde Polonya’nın Belarus sınırındaki mültecileri geri ittiği ortaya çıkmıştı. Frontex’in bir hak gözlemcisi bugün Litvanya’daki en az 14 toplu sınır dışı etme raporunun soruşturulacağını açıklandı.
Yunanistan Göç Bakanı Notis Mitarachi rapordaki iddiaları yalanladı ve suçlamaları kabul etmedi. “İnsan kaçakçılığı operasyonlarını durdurmaya ve Avrupa sınırını korumaya devam ettiğimiz için özür dilemiyoruz” dedi. Hırvatistan ise maskeli bir polis memurunun ülkenin Bosna sınırında genç sığınmacıları sopayla dövdüğünü gösteren görüntüleri yayınlamasının ardından ülkedeki güvenlik güçlerinin göçmenleri Avrupa Birliği sınırları dışına şiddetli bir şekilde geri ittiği yönündeki iddialar hakkında soruşturma başlatma kararı aldı.
