Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü Raporu’na göre 2023 yılında 219 bin 59 URL’e erişim engeli getirildi. Engellenen haber sayısı 14 bin 680 olurken en çok yolsuzluk ve usulsüzlük konulu haberler engellendi. Bu konudaki haberlerde ‘suçla adı anılanlar’ ise kamu görevlileri ile AKP’ye yakın kişiler oldu.
2023’te kaç alan adı, haber, sosyal medya paylaşımı, sosyal medya hesabı vb. dijital materyalin erişime engellendiğini gösteren Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü raporu yayımlandı.
TOPLAM 219 BİN 59 URL İÇİN ERİŞİM ENGELİ
Free Web Turkey’den Ali Safa Korkut’un hazırladığı rapora göre geçen yıl;
- 197 bin 907’si alan adı
- 14 bin 680’i haber
- 5 bin 641’i sosyal medya paylaşımı
- 743’ü sosyal medya hesabı
- 38’i de işletmelerin Google’da kayıtlı konumlarına yapılan yorumlar
Toplam 219 bin 59 URL için erişim engeli kararı verildi.
Bunların yanı sıra 33 Google arama motoru sonucu, 9 mobil uygulama, 5 Google Drive dosyası, 2 mail adresi ve 1 Google dokümanına da erişim engeli getirildi.
Bir yıllık izleme faaliyet sonucunda hazırlanan raporda engellenen dijital materyallere dair tüm istatistiklerin yanı sıra öne çıkan erişim engeli kararları, yanlışlıkla erişim engeli kararı verilen haberler, 6 Şubat depremleri esnasında sosyal medyaya uygulanan sansür, gazetecilerin tutuklanmasına gerekçe gösterilip de erişim engeli getirilen haberler ve AYM’nin erişim engeline olanak sağlayan yasalarla ilgili verdiği son kararlar da yer alıyor.
EN ÇOK YOLSUZLUK VE USULSÜZLÜK KONULU HABERLER ENGELLENDİ
Engellenen haberlerin konularına göre dağılımı ise şu şekilde sıralanmakta;
- İlk sırada yolsuzluk ve usulsüzlük (5.881 haber)
- Kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (2.256 haber)
- Örgütsel suçlar (1.733 haber)
Yolsuzluk ve usulsüzlük konulu olup da erişim engeli getirilen 5 bin 881 haberde söz konusu suçu işlediği iddia edilen kişiler ise kamu görevlileri (3.192 haber), AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar (1.133 haber) ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi (646 haber) olarak gösteriliyordu.
Kadın ve çocuklara karşı işlenen suçları konu edinen 2 bin 256 haber de ise faillerin kamu görevlileri (693 haber), iş insanları (244 haber), siyasi parti temsilcileri (219 haber), tarikat ve cemaatler (157 haber), kamu kurumları (125 haber), AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar (13 haber) ve şirketler (4 haber) olduğu öne sürülüyordu.
AKP’YE YAKIN KİŞİLERİN SUÇA KARIŞTIĞI İDDİA EDİLEN HABERLER ENGELLENDİ
Genel itibarıyla engellenen 14 bin 680 haberin kimler hakkında olduğuna bakıldığında ise ilk beş şu şekilde sıralanmakta;
- Kamu görevlileri (5.150 haber)
- Sivil yurttaşlar (2.580 haber)
- AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar (2.575 haber)
- Şirketler (1.151 haber )
- Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi (854 haber)
TARİKATLAR HAKKINDAKİ İSTİSMAR VE YOLSUZLUK İDDİALI HABERLERE ERİŞİM ENGELİ
Tarikat/cemaatlerin adının karıştığı 221 haber, 11 farklı kararla erişime engellenirken bu haberlerin konusu ise şu şekilde:
- Kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (157 haber)
- Yolsuzluk ve usulsüzlük (60 haber)
- Din sömürüsü (4 haber)
Bu sayıya sosyal medya paylaşımlarını da dahil ettiğimizde ise 2023’te tarikat/cemaatlerin adının karıştığı toplam 301 URL’in erişime engellendiği tespit edildi.
HABERLER “KİŞİLİK HAKLARI İHLALİ” GEREKÇESİYLE ENGELLENDİ
Engellenen haberlerin engellenme gerekçelerine bakıldığında ise ilk sırada 14 bin 332 haberin engellenmesine gerekçe gösterilmesi itibarıyla kişilik hakları ihlali yer aldı.
Bu haberlerin öznelerine bakıldığında ise ilk beş şu şekilde:
- 5 bin 150 haberle kamu görevlileri
- 2 bin 580 haberle yurttaşlar
- 2 bin 575 haberle AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar
- 1147 haberle şirketler
- 854 haberle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi
HABER SİTELERİ ENGELLENDİ, MİLLİ GÜVENLİK SORUNU GİDERİLDİ
2023’te 197 bin 907 URL ile en fazla erişim engeli, alan adlarına uygulandı. Bu sayıya 173 kararla ulaşılırken 2022’de olduğu gibi 2023’te de yandaş olmayan internet gazetelerine uygulanan erişim engelleri ön plana çıktı.
Zira geçen yıl haber sitelerine ait 30 alan adı, 29 farklı kararla erişime engellenirken bazı yayıncıların alan adları birden fazla kez engellendi.
Örneğin Kızıl Bayrak gazetesine ait beş, Etkin Haber Ajansı’na (ETHA) ait dört, Komün Dergi’ye ait üç, Gazete Patika’ya ait üç, Özgür Gelecek’e ait üç, Deutsche Welle (DW) Türkçe’ye ait iki ve Yeni Demokrasi Gazetesi’ne ait iki farklı alan adı mahkeme kararları sonucunda erişime engellendi.
Voice of America (VOA) Türkçe, Alınteri, Yeni Demokrat Gençlik, Yeni Yaşam ve Avrupa Demokrat gazeteleri ile 100Süzler platformuna da bir kez erişim engeli getirildi. Jinnews ise Türk Telekom tarafından kendi müşterilerine engellenirken Sözcü Gazetesi’nin sozcu.com.tr şeklindeki alan adı da 14 Mayıs’ta Milli Eğitim Bakanlığı tarafından devlet okullarında erişime engellendi.
Bu gazetelerin 24’ü milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması gerekçesiyle engellenirken VOA ve DW’ye ait üç alan adı RTÜK’ün talebi üzerine, lisanssız yayım yaptığı gerekçesiyle engellendi.
