FELAKETİN YIL DÖNÜMÜ | Söz verilen 319 bin konut nerede? 

Bugün 6 Şubat 2024!

Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili vuran depremlerin üzerinden tam bir yıl geçti. Merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerde, resmi rakamlara göre 53 bin 537 insan hayatını kaybetti. Yaralı sayısı ise 107 bin 2013 olarak açıklandı. Yüzlerce de ‘kayıp’ var ama iktidar oralı değil!

Yüzbinlerce insanın göçük altında kaldığı depremde 3,5 milyon insan yerinden oldu. Onbinlerce insan zamanında müdahale edilemediği için enkaz altında inleye inleye can verdi. Soğuktan donarak ölenler bile oldu… Kızılay’ın insanlar şubat soğuğunda tir tir titrerken elindeki çadırları sattığı ortaya çıktı.

AKP rejimi temsilcileri depremzedelere 1 yıl sonra evlerin teslim edileceği sözü vermişti… Yalan oldu… 850 bin konutun hasar gördüğü, oturulamaz hale geldiği deprem bölgesinde şu ana kadar ‘kur’a çekimine hazır hale’ getirildiği ileri sürülen konut sayısı (eğer doğruysa) 46 bin! Bu konutların da ne zaman teslim edileceği meçhul… Peyder pey kur’a çekimi yapılarak verilecekmiş!

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra 23 Mart’ta yaptığı konuşmada, “Mevcut planlamaya göre bir yıl içinde 319 bin konut ve köy evini yapacağız. Bir yıl içinde biz bu kalıcı konutları bitirerek hak sahibi vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. Yaraları kısa sürede saracağız. Toplamda 650 bin konut yapacağız.” dedi.

31 Mart’ta ise şöyle konuştu: “319 bini 1 yıl içinde olmak üzere toplam 650 bin yeni konut yaparak depremzede vatandaşlarımıza teslim edeceğiz.”  

Peki bugün durum ne? AKP rejimi, söz verdiği gibi 319 bin konutu depremzede vatandaşlara teslim etti mi?  

İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu’nun 25 Ocak’ta Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamaya göre şu anda ‘hazır’ olan konut sayısı 46 bin. Karaloğlu, “Bu kapsamda 1 Şubat saat 16.00’da ilk kura törenini yapacağız. 41 bini şehir merkezlerinde, 5 bini de köylerde olmak üzere 46 bin konutumuz kura çekimi için hazır. İnşallah 1 Şubat’ta kuralları çekeceğiz ve 6 Şubat itibarıyla da anahtar teslimine başlayacağız.” diyor. Teslimatların ne zaman sona ereceği belirsiz! Belki 46 bin evin tamamının teslim edilmesi yıl sonunu bile bulabilir…  

Özetle; vaat edilen 319 bin konuttu; eğer doğruysa ‘hazır’ olan 46 bin! Yani açıklanan hedefin sadece yüzde 14’üne ulaşılabilmiş!  

Tayyip Erdoğan, 3 Şubat’ta Hatay’da yaptığı konuşmada ise “Bölge genelinde halen yapımı süren 40 bin konutu inşaatı tamamlandıkça peyderpey hak sahiplerine teslim edeceğiz. İnşallah 2 ay içinde deprem bölgesi genelinde 75 bin konutun teslimini bitireceğiz. Temel atmasının üzerinden 1 yıl geçmeden inşaatları bitirme sözümüzü önemli ölçüde yerine getirerek, yıl sonuna kadar 200 bin evi teslim etmiş olacağız.” diye konuştu. 

Erdoğan, 1 yıl içende 319 bin konutu bitirip teslim etme sözü vermişti. Şu ana kadar teslim edilen konut yok. Ancak bugünden sonra 46 bin konutun peyder pey teslim edileceği iddia ediliyor. Ama Erdoğan’a göre bir yıl önce verdikleri sözü ‘önemli ölçüde’ tutmuşlar!  

850 bin konut hasar gördü!

Elimizdeki veriler bunlar; hazır konut sayısı iddiaya göre 46 bin! Peki ne kadar konut zarar görmüştü Kahramanmaraş depremlerinde? Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, “Son depremde 850 bin bağımsız birim (konut, daire) hasar gördü.” diyerek cevaplıyor bu soruyu. Bunların 680 bini konut, 170 bini ise işyeri, depo ve ahırlardan oluşan ticari alanlarmış…

Depremde yerle bir olan bina sayısı İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya tarafından 38 bin 901 olarak açıklanmıştı. Yaklaşık 39 bin bina, depremde tamamen yıkılmıştı. Özhaseki’nin verdiği rakam ağır ve orta hasarlı, oturulamayacak durumdaki konutları kapsıyor…

Mehmet Özhaseki, 22 Aralık 2023’te katıldığı bir televizyon programında ise bazı rakamlar veriyor: “Deprem, doğrudan 11 şehir olmak üzere toplamda 18 şehrimize zarar verdi, 14 milyon insanımızı etkiledi. Deprem bölgesinde 6 milyon 609 bin 408 bağımsız bölüm içeren, 2 milyon 376 bin 167 yapının hasar tespiti yapılmıştır. 680 bin konut, 170 bin dükkân/depo/ ahır gibi bağımsız bölümün kullanılamaz hale geldiğini tespit ettik. Ortaya çıkan maliyet 110 milyar dolar. Ancak hiç kimse merak etmesin. Gece gündüz demeden çalışıyoruz. İnşallah 850 bin güvenli ve sağlam bağımsız bölümün yapımını tamamlayarak vatandaşlarımıza teslim edeceğiz.”

Görüldüğü gibi açıklamayı yapan Bakan Mehmet Özhaseki… Onun açıklamasına göre 850 bin konuta ihtiyaç var ancak bir yılın sonunda ‘hazır’ olduğu ileri sürülen konut sayısı 46 bin!

Depremin maliyeti 110 milyar dolar

Tayyip Erdoğan, depremin maliyetini 104 milyar dolar olarak açıklamıştı. Daha sonra rakam 110 milyar dolara çıkarıldı. Şu ana kadar harcanan paranın ise 30 milyar dolar olduğu iddia ediliyor.

AFAD’da toplanan bağışların miktarı 1 Şubat 2024 tarihli veriye göre 128 milyar 827 milyon liraya ulaştı. Toplanan bağışların 79 milyar 263 milyon lirası harcandı. En yüksek harcama kalemini vatandaşların geçici barınma ihtiyacının karşılanması için yapılan harcamalar oluşturdu. Ali Yerlikaya’nın açıklamasına göre 414 konteyner kentte 215 bin 224 konteynerde 691 bin afetzede kalıyor.