Asgari ücrete ve emeklilere bütçe bulamayan AKP iktidarının vakıflara milyarlarca lira aktarması tepkilere neden oldu. 15 Temmuz kaos ve kumpas gecesinin ardından başlatılan cadı avında yurtdışındaki cemaat okullarını gasp etmek için kurulan ve kısa sürede geniş yetkilerle donatılan Türkiye Maarif Vakfı’nın da milyarlarca liralık kaynağı yuttuğu ortaya çıktı.
YUNUS EMRE’YE 4,3 MİLYAR TL
Yunus Emre Vakfı, Maarif Vakfı, Antalya Diplomasi Forumu Vakfı ve Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı’nın kullandığı toplam kaynak da AKP’nin vakıflarına sağlanan ayrıcalığı bir kez daha gözler önüne serdi. 2007 yılında kurulan, 2017 yılında ise kuruluş yasası değiştirilerek doğrudan Cumhurbaşkanı’na bağlı devlet dairesine dönüştürülen Yunus Emre Vakfı, 2017-2023 döneminde 4 milyar 362 milyon 123 bin TL kaynak kullandı. Vakfın bütçesi, yıllara göre şöyle sıralandı:
- 2017: 115 milyon 464 bin TL
- 2018: 164 milyon 48 bin TL
- 2019: 165 milyon 980 bin TL
- 2020: 172 milyon 653 bin TL
- 2021: 233 milyon 668 bin TL
- 2022: 716 milyon 942 bin TL
- 2023: 1 milyar 396 milyon 684 bin TL
MAARİF VAKFI’NA 19 MİLYAR LİRA AKTARILDI
Kuruluş yasasında olmasına karşın yönetiminde Milli Eğitim Bakanlığı temsilcisine yer verilmeyen ve yurtdışındaki cemaat okullarını gasp etmek için kurulduktan sonra kısa sürede geniş yetkilerle donatılan Türkiye Maarif Vakfı da milyarlarca liralık kaynak yuttu. Maarif Vakfı’nın 2016-2023 döneminde kullandığı toplam kaynak, 13 milyar 762 milyon 372 bin TL ile ifade edildi. Vakfa 2024 yılı için ise 5 milyar 700 milyon TL kaynak öngörüldü. Maarif’in bütçesinin yıllara göre dağılımı şöyle:
- 2016: 90 milyon TL
- 2017: 241 milyon TL
- 2018: 351 milyon TL
- 2019: 422 milyon TL
- 2020: 511 milyon 372 bin TL
- 2021: 1 milyar 77 milyon TL
- 2022: 1 milyar 871 milyon TL
- 2023: 3 milyar 499 milyon TL
- 2024: 5 milyar 700 milyon TL
ANTALYA DİPLOMASİ FORUMU VAKFI LİSTEDE
Dışişleri Bakanlığı bünyesinde yapılan Antalya Diplomasi Forumu’nu vakıf haline dönüştürerek Cumhurbaşkanlığı’nın kontrolüne geçiren AKP, Antalya Diplomasi Forumu Vakfı’na da milyonlarca lira ayırdı. Vakfın, kuruluş yılı olan 2023’te 5 milyon TL kaynak kullandığı bildirildi.
Muhalefet, “Yeni bir arpalık doğacak” gerekçesiyle karşı çıksa da AKP ve MHP oylarıyla 27 Mayıs haftasında TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek kuruluş yasası hazırlanan Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı’na 2024 yılında ayrılacak kaynak da belli oldu. Vakfın 2024 yılı bütçesi kayıtlara, 10 milyon TL olarak geçti.
İSMİ AÇIKLANMAYAN VAKIFLARA BÜTÇE
İktidarın, vakıflara para transferi ile “gizli bütçe” oluşturduğunu belirten CHP Milletvekili Cevdet Akay, verileri BirGün’e değerlendirdi. Vakıfların yeterince denetlenmediğini belirten Akay, “İktidar, bu karanlık alanı, sayısız yetkiyle donatarak bütçe üzerinden yaptığı aktarımlarla her yıl daha da genişletiyor” dedi.
CHP’li Akay, iktidarın devleti şirket gibi yönettiğinin altını çizerek şunları söyledi: “İktidarın arpalıklarını, vergileriyle ayakta tutan vatandaşımız ödüyor. Ana muhalefet partisi olarak bu arpalıkları denetlemeyi sürdürecek, vatandaşımızın alın terinin siyasi çıkarlara kurban gitmesine asla izin vermeyeceğiz. İktidarın arpalıkları ne yazık ki bunlarla da sınırlı kalmıyor. Merkezi Yönetim Bütçesi’nden, “Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler” kaleminden çeşitli vakıf ve derneklere 2019-2023 döneminde 52 milyar 598 milyon TL aktarılırken 2024 yılının sadece ilk yarısında 97 milyar 912 milyon TL aktarılmış. İktidara bu dernek ve vakıfların kimler olduğunu defalarca sorduk fakat cevap alamadık. Milletimizin alın terine sahip çıkacak, her bir kuruşun hesabını sormaya devam edeceğiz.”