Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunda gıda enflasyonunun yüzde 109,5 olduğunu açıkladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ocak ayı tüketici enflasyonu rakamlarını açıkladı. Buna göre ocakta yıllık enflasyonda 14 ayın, aylık enflasyonda beş ayın zirvesi görüldü. Gıda enflasyonu yüzde 69,71 olarak hesaplandı. DİSK-AR, enflasyon verilerinin ardından yaptığı açıklamada, “TÜİK, Aralık 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 69,71 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran.” ifadelerine yer verdi. En yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonunun yüzde 109,5 olduğunu açıkladı.
DİSK-AR verilerine göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 69,7 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 85,6 oldu.
Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 79,5 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 91,1 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 109,5 olarak gerçekleşti.
Konuyla ilgili açıklamada şöyle denildi;
TÜİK, Aralık 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 69,71 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran. TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen yargı kararını uygulamıyor ve madde fiyat listesini açıklamıyor. Madde fiyatları halen karartılmış durumda. Bu nedenle enflasyon oranını hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyat listesi görülemiyor.
Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Uluslararası alanda Avrupa, ABD, Almanya ve Japonya Merkez Bankaları gibi çeşitli kuruluşlar tarafından hissedilen/algılanan ve beklenen tüketici enflasyonu düzenli olarak yayımlanıyor. Ancak TÜİK, aylık Tüketici Eğilim Anketi gerçekleştirmesine rağmen, bunun çıktısı olan “hissedilen/algılanan enflasyon”u açıklamıyor. Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesaplıyoruz. TÜİK, halkın hissettiği/algıladığı enflasyon oranı ve beklenen enflasyonu da elinde hazır bulunan verileri işleyerek yeni bir veri olarak yayımlamalıdır. TÜİK ayrıca gelir gruplarına göre enflasyon farklılaşmasını da açıklamalıdır.
DİSK-AR olarak TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 69,7 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 85,6 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 79,5 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 91,1 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 109,5 olarak gerçekleşti.
Yüksek gelir gruplarının daha düşük enflasyon hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 66,7 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 50,8 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 110 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 51 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.
