AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dış politikada tansiyonu yükselttikçe döviz kurları rekor kırıyor. Dolar kuru sabah 8,09’larda başladığı gün öğle saatlerinde 8,17’ye dayandı. Euro ise bir kaç saat içerisinde 9,56’lardan 9,65’lere tırmandı. Uzmanlara göre Fransız mallarını boykot çağrısı da Türk ekonomisini zarara uğratabilecek ‘çok tehlikeli’ bir çağrı.
Ekonomistler ve siyaset bilimciler, Türk Lirası’ndaki bu gerilemenin arkasında Türk siyasetindeki “çalkantılı dönem”in yanı sıra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dış politikadaki sivri çıkışlarının da etkili olduğunu düşünüyor. Erdoğan’ın Washington yönetiminin karşı çıkmasına karşın Türkiye’nin S-400 füzelerini denediğini açıklaması, İslam düşmanlığı tartışması üzerinden Fransa Cumhurbaşkanı Macron’u hedef alarak “Zihinsel noktada tedaviye ihtiyacı var” şeklindeki sözleri ve son olarak Fransız mallarını boykot çağrısı geçen haftadan bu yana dış politikada tansiyonu yükseltmiş durumda.
DOLAR İKİ GÜNDE 20 KURUŞ ARTTI
DW Türkiye’nin haberine göre ekonomist Uğur Gürses, Türk ekonomisinin içinde bulunduğu durumu, “Kredi büyümesiyle krizlerin çözüleceğini zanneden hükümet, işsizliğe ve iş kaybına karşı hane halkına geniş çaplı finansal destek sağlayamadı. Faizler düşük tutuldu hep, döviz kuru patladı” sözleriyle özetliyor. Turizm ve ihracattaki kayıplarla birlikte Türkiye’nin ödemeler dengesinin bozulduğunu, ekonomideki ciddi zorlukların da halkın gündelik yaşamını doğrudan etkilediğini anlatan Gürses’e göre Türkiye’de iktidarın oy kaybı da böylelikle hızlandı. Gürses, “Tüm anketler iktidar bloğundaki oy kaybını ortaya koyuyor. Erdoğan da seçmen konsolidasyonunu korumak için dış politikayı kullanmaya başladı.” diyor.
Uğur Gürses, dış politikada gerilimler sürdükçe kur üzerinde baskının daha da artacağını söylüyor. Gürses, “Erdoğan’ın ABD’ye yaptırım çağrısı ve Türk halkından Fransız mallarını boykot etmelerini istediği gün dolar 10 kuruş arttı. Türkiye siyasette ve ekonomide darboğaza sürükleniyor.” yorumu yapıyor.
VATANDAŞ SÜREKLİ KAZIK YİYOR
Türk Lirası yılbaşından bu yana Amerikan Doları karşısında dün itibariyle yüzde 37 değer kaybetti. Ekonomi yazarlarından Alaaddin Aktaş, Türk mallarının bugün sadece Ortadoğu’da değil Ukrayna’dan Batı’ya uzanan geniş bir bölgede de boykot edildiğini hatırlatıyor. Aktaş, “Türkiye’nin Azerbaycan’a koşulsuz desteğini tasvip etmeyen Ukrayna’da Türk mallarına boykot çağrısı yapılıyor. Suudi Arabistan’ı, Mısır’ı, Birleşik Arap Emirlikleri’ni zaten herkes biliyor. Ama Türkiye, yangının üzerine hep körükle gidiyor. Ankara’nın Fransa’ya laf etmesi Türk ekonomisini içine düştüğü zorluklardan kurtarmıyor.” diyor.
DÖVİZ BORCU OLAN ŞİRKETLER PATIR PATIR BATACAK
Türkiye’de döviz kurunun sürekli tırmanışta olmasında dış politikadaki kavgacı söylemin doğrudan etkisi olduğunu anlatan Aktaş, “Böyle gittiği sürece döviz borcu olan şirketler patır patır batacaklar. Kurların yükselmesinden birileri kazanç sağlıyor olabilir, ama vatandaşlar sürekli kazık yiyor.” ifadelerini kullanıyor.
HERKESE SALDIRAN BİR TÜRKİYE AR
Uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. İlhan Uzgel’e göre de Erdoğan. ‘Türk ekonomisini kurtaracak formüller üretemediği için’ dış politikada saldırgan bir tutum izliyor. Uzgel, “Erdoğan dışarda ne kadar herkesle kavga ederse oylarını koruyabileceğini gösterme stratejisi izliyor. Türkiye’de döviz kurlarını fırlatacağını zaten biliyordu, yeter ki seçmenine, dışarıyla ne kadar güzel kavga ettiğini göstersin. Herkese saldıran bir Türkiye var ortada. Dış politikada kavgacı bir imaj çizen Erdoğan için artık bu imajın hiçbir önemi yok. Onun tek derdi, kendi oylarını korumak.” yorumu yapıyor.
HER SİYASİ KONUYU EKONOMİYE ALET EDİYOR
Siyaset bilimci Burak Bilgehan Özpek ise şunları söylüyor: “Erdoğan her siyasi konuyu ekonomiye alet ediyor. Çünkü ekonomideki büyük çöküntünün kaynağını dış güçlerin üstüne yıkmaya çalışıyor. Eğer iç politikada birileri çıkıp da ekonomi kötü olduğunu söylerse de, onları iç düşman olarak ilan edecek. Ekonomiyle mücadelesinin bu olduğu açıkça ortada. Eğer boykot çağrısına Fransa da karşılık verirse, yani onlar da Türk mallarını boykot ederse, Türkiye ekonomisinin çöküşü hızlanacak. Çünkü Türkiye ihracatının yarısını Avrupa’ya yapıyor.”
