HABER-ANALİZ | SEMİH ARDIÇ
Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) mensup isimlerin başkanlık yaptığı mahallî idarelerde cebrî istifaları ihale iptalleri takip ediyor. En dikkat çekici iptaller İstanbul ve Ankara’da. 22 Eylül 2017’de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vazifesinden istifa eden Kadir Topbaş’ın devrinde yapılan altı metro ihalesi yeni Başkan Mevlüt Uysal tarafından iptal edildi.
Kamu İhale Kanunu’na göre yükleniciden (ihaleyi alan firma) kaynaklanmayan sebeplerle iptal kararı alınması halinde idare, yükleniciye yüzde 10 cayma bedeli (tazminat) ödemek mecburiyetinde. İptal edilen altı metro ihalesinin tutarı 12 milyar 859 milyon lira olduğuna göre Büyükşehir’in kasasından 1 milyar 285 milyon lira çıkacak. İptal edilen güzergâhlardan birinin tutarına denk para havaya saçılacak.
FİRMALARA KAYNAK TRANSFERİ
Madem bu kadar para var o halde ihaleler niye iptal edildi? Para yoksa ihaleler niye yapıldı? İstanbul’da ikamet eden herkes bu iki suâle cevap arıyor. Zira belediyenin firmalara ödeyeceği 1,3 milyar lira İstanbul halkının ödediği vergilerden karşılanacak.
Alarko haricindeki firmaların AKP’ye yakın olduğunu cümle âlem biliyor. Hemen her ihale yirmiye yakın firma arasında taksim ediliyor. Bu firmaların AKP iktidarının yeşil listesinde yer almalarından başka bir vasfı yok. 1,3 milyar liranın ekseriyeti çivi çakmadan o listedeki işadamlarına aktarılacak. Bir nevi servet transferi.
AKP İÇİNDE HİZİPÇİLİK
İhale iptallerinde vatandaşın cebindeki parayı alıp ‘yandaş’ diye bilinen işadamlarına aktaran belediye başkanlarının ve onları yönlendirenlerin halet-i ruhiyesi klinik bir vakadır. Yola beraber çıktıkları insanları bozuk para misali harcıyorlar. Her şart ve halde mutlak itaat bekliyorlar. Kendilerine tabi olmayan kendi arkadaşlarını bertaraf etmekte de mahirler.
Onun içindir ki “Borç bulamadık, iptal ettik.” sözü olup biteni izaha kâfi gelmez. Türkiye’nin artan riskleri sebebiyle yurt dışından borç bulma şartları eskiye nazaran ağırlaşsa da neticede İstanbul Büyükşehir’in lazım gelen kaynağı temin etmeme ihtimali yoktu. Esas iptalde kayıkçı kavgasının payı hafife alınmamalı.
TOPBAŞ’IN YOĞURDUĞU HAMUR ÇÖPE
Saray’ın tayin ettiği Mevlüt Uysal, müstafi Başkan Topbaş’ın yoğurduğu hamurla ekmek pişirmek istemediği için yarım kalan her işi çöpe atmayı tercih etti. O kadar hamur, emek ve zamanın zayi edilmesine aldırılmadan Topbaş’ın izleri birer birer silinecek.
İnatlaşma, hizipçilik ve hesap bilmezliğin bedeli her zaman olduğu gibi vatandaşın sırtına yüklenecek. Halkın hizmet beklediği müessese ve şahısların kendisine verilen mührü şahsî ihtirasları istikametinde kullanması en hafif tabirle emanete hürmetsizliktir.
Sadece altı metro ihalesindeki medcezirin maliyeti 1,3 milyar lira. İptaller İstanbul ile mahdut değil. Ankara, Balıkesir, Düzce, Bursa ve Niğde gibi başkanları cebren istifa ettirilen şehirlerde de onlarca ihale iptal edildi. Muhtemelen önümüzdeki günlerde başka projelerin de iptal edildiğinden haberdar olacağız.
AKP İÇİNDE DEVR-İ SABIK
Firmalar ihale davetine icabet etmiş. İhale yapılmış. Bazılarının kredisi bile hazır.
Türkiye’de koltuğa farklı partiden bir isim oturduğunda devr-i sabık intibaı uyandıran işlemlere aşinayız. Mamafih aynı partiden kişilerin mazinin defterlerini kurcaladığı vaki değildir.
AKP içinde devr-i sabık… Altı şehir, altı metro ihalesi, altı selef-halef belediye başkanı… Hakikaten ibret verici hâdiselere şahit oluyoruz. Hizipçilik yapanlar, Saray entrikalarının 21. asırda mazur görülmesini beklemiyorlar herhalde.
TEK ADAM REJİMİNİN MALİYETİ
Milyonlarca kişinin reyi ile seçilmiş belediye başkanların istifa ettirilmesi ve akabinde yaşanan medcezirler, AKP’nin millî irade kavramından tam mânâsıyla ne anladığını gayet müşahhas hale getiriyor.
Katılımcı demokrasi, AKP tornasında günden güne ucubeye dönüşürken kaybettiklerimizin yekûnu çok fazla. Demokrasiden caymanın bedelini hesaplayacak makine henüz icat edilmedi. Gelinen noktaya sadece metro ya da diğer projelerin iptal edilmesi olarak bakmamak lazım.
81 milyonu tek adam rejiminde başka nelerin beklediğine dair ilk işaretlerden ders çıkarıp arabaya kenara çekmeliyiz. Aksi takdirde araba ya duvara toslayacak ya da uçurumdan aşağı yuvarlanacak.
İSTANBUL’DA İPTAL EDİLEN METRO PROJELERİ
GÜZERGÂH İHALE TUTARI YÜKLENİCİ
1)Kaynarca-Pendik-Tuzla 1 milyar 613 milyon TL Alsim Alarko
2)Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli 2 milyar 342 milyon TL Doğuş-Özaltın-Yapı Merkezi
3)Ümraniye-Ataşehir-Göztepe 2 milyar 469 milyon TL Gülermak-Nurol
4)Kirazlı-Halkalı 2 milyar 414 milyon TL Makyol-Astur-İçtaş- Kalyon
5)Başakşehir-Kayaşehir 969 milyon 114 bin TL Özgün-Şenbay-Söğüt.
6)Mahmutbey-Bahçeşehir 3 milyar 49 milyon TL Makyol-IC İçtaş-Astur