Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, gelecek 3 yıl için ekonomi vizyonunu ortaya koyacak olan Yeni Ekonomi Programı’nı açıkladı. Albayrak, 2019 büyüme tahmininin yüzde 2,3, enflasyon hedefinin yüde 15,9 olduğunu ifade etti.
Orta Vadeli Program (OVP), Yeni Ekonomi Programı ismiyle hazırlandı. Yeni program 3 yıllık olacak ve 2019-2021 yıllarını kapsayacak.
Programda enflasyon hedefi de 2018 için yüzde 20.8, 2019 için yüzde 15.9. Programda dikkat çekici başka bir nokta da en son 10.2 olarak açıklanan işsizlik rakamının 2019’da 12.1’e yükseleceği ve ancak 2021’de 10.8’e düşeceği tahmini oldu.
OECD: 2019’da büyüme tahmini yüzde 0,5
Albayrak’ın büyüme hedefleri ise gerçekçi bulunmuyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Türkiye için 2018 büyüme tahminini yüzde 3.2’ye, 2019 büyüme tahminini de yüzde 0,5’e çekti.
Euronews’ün aktardığına göre bugün yayınlanan OECD’nin üye ülkelerle ilgili ekonomik görünüm ara raporunda, Türkiye’nin büyüme beklentisi Albayrak’ın açıkladığı rakamaların altında kaldı. OECD’nin mayıs ayında yayınladığı ara raporla karşılaştırıldığında Türkiye için öngörülen büyüme oranı 4,5 puan düşürüldü.
OECD: En keskin düşüş Türkiye’de yaşanacak
Buna göre, OECD 2019 yılında Türkiye’nin yüzde 0,5 büyüceğini tahmin ederken, üye ülkeler içinde büyüme oranlarında en keskin düşüşün Türkiye’de görüleceği öngörüsünde bulundu.OECD’ye göre Türkiye’nin 2018 yılı büyüme oranı ise yine mayıs ayındaki tahmine göre 1,9 puan geri çekildi ve yüzde 3,2 olarak tahmin edildi.
Raporda, Türk Lirası’ndaki baskı ve banka ve şirketlerin yüksek borçları yüzünden Türkiye’nin büyüme hedeflerinin ciddi bir şekilde zayıfladığı yorumu yapılırken, yüksek enflasyon ve artan faizlerin güven ortamına yapacağı etkiye dikkat çekilip bunun tüketim ve yatırımın azalmasına yol açacağı uyarısında bulunuldu.
OECD, ekonomik politikalarda güven ortamının tesis edilememesinin, büyüme hızı için risk teşkil ettiği, yüksek borçların da sonuç olarak iç mali istikrarda gerginliği artıracağı yönünde de uyardı.
Raporda, ABD’deki faiz oranının artması ve doların değeriyle ilgili değişikliklerin gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini zora soktuğu yorumu yapıldı.
Türkiye ve Arjantin gibi dış ticarette önemli açıkları bulunan ve yüksek borçlarını yabancı dövizle ödemek zorundaki ülkelerin de mevcut koşullardan önemli ölçüde etkilendiği kaydedilen raporda, petrol fiyatlarının da ithalatçı ülkelerde olumsuzlukları artırdığı ifade edildi.
OECD raporunda, ayrıca Türkiye ve Arjantin’den gelecek kötü haberlerin yatırımcıların gelişmekte olan ülkelere yapacağı yatırımları daha derinden gözden geçirmesine yol açacağına işaret edildi.
Orta Vadeli Program’da neler var?
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak hükümetin piyasalara güven vermesi bakımından kritik önemde gördüğü yeni ekonomi programını ile ilgili yaptığı açıklamaya göre, enflasyon hedefi de 2018 için yüzde 20.8, 2019 için yüzde 15.9. Programda dikkat çekici başka bir nokta da en son 10.2 olarak açıklanan işsizlik rakamının 2019’da 12.1’e yükseleceği ve ancak 2021’de 10.8’e düşeceği tahmini.
OVP iki yıllıktı, YEP üç yıllık
OVP, 5018 sayılı Kanunun 16. maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu’nun en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde hazırladığı iki yıllık bir programdı. Yeni Ekonomi Programı (YEP) ise 2019-2021 yılları arasını kapsayan üç yıllık bir program olacak. YEP’in ana teması dengelenme, disiplin ve değişim olacak.
YEP’in açıklandığı toplantıda basının yanı sıra, ekonomik birliklerin başkanları, iş dünyasının önde gelen temsilcileri ve akademisyenlerin de aralarında bulunan bir davetli topluluğu da yer alıyor. Program, Türkiye’nin dış borç arayışına yönelik uluslararası finans kuruluşlarına yönelik güven mesajları içermesi bakımından merakla bekleniyordu.
Programın ‘dengelenme, disiplin ve değişim’ ilkeleri üzerine kurulduğunu belirten Albayrak başlangıç konuşmasında şöyle dedi: “Bugün burada Türkiye’nin 2019-2021 yılları arasında ekonomi programının ötesinde bir politikalar değişiminin lansmanı için bir aradayız. Tüm dünya şu konuda hem fikir, Türkiye 2002-2013 yılları arasında ekonomide bir başarı hikayesi yazmış ve tüm dünyanın takdirini kazanmış ekonomik bir oyuncudur.”
Bakan Albayrak’ın önümüzdeki dönem için rakam hedeflerini şöyle açıkladı:
– Büyüme beklentisi bu yıl için yüzde 3,8, 2019 için yüzde 2,3, 2020 için yüzde 3,5, 2021 için yüzde 5,0.
Enflasyon 2020’de tek haneye inebiliyor
– Enflasyon beklentisi bu yıl için yüzde 20,8, 2019 için yüzde 15,9, 2020 için yüzde 9,8, 2021 için yüzde 6,0.
– Bütçe açığının GSHY’ye oranı 2018’de yüzde 1,9, 2019’da yüzde 1,8, 2020’de yüzde 1,9, 2021’de yüzde 1,7.
– Faiz dışı fazlanın GSHY’ye oranı 2018 yüzde 0,1, 2019 yüzde 0,8, 2019 yüzde 1,0, 2020 yüzde 1,3.
İşsizlik 2021’de bugünden yüksek
– İşsizlik oranı beklentisi 2018 için yüzde 11,3, 2019 için yüzde 12,1, 2020 için yüzde 11,9, 2021 için yüzde 10,8 (Geçen haziran ayı için açıklanan işsizlik rakamı yüzde 10.2’ydi).
Cari açık 2021’de de sürecek…
– Cari açığın GSYH’ya oranı 2018 için yüzde 4,7, gelecek yıl yüzde 3,3, 2020 yüzde 2,7, 2021 yüzde 2,6.
Devlet yapılanmasına vaatler: Devlette 2019’da 60 milyar tasarruf
– Kamuda 2019’da 60 milyar TL tasarruf sağlanacak.
– 2019 yılı içinde 16 milyar tl gelir artırımı sağlanacak.
– Kamu maliyesi dönüşüm ve değişim ofisi faaliyete geçti
– İhracat için teşvik sistemi yeniden yapılandırılacak.
İlaç, enerji ve petrokimya yatırımları
– Cari açığın azaltılması için ilaç, enerji, petrokimya sektörlerinde yatırımlara öncelik verilecek.
– Yüksek teknoloji ürünlerinin üretileceği büyük ölçekli endüstri sanayi ve teknoloji bölgeleri kurulacak
– Entegre petrokimya sanayi bölgesi kurulacak
– Bankaların güncel mali yapılarını ve aktif büyüklüklerini değerlendirmek üzere mali bünye ve değerlendirme çalışmaları başlatılacak
– Türkiye Kalkınma Bankası yeniden yapılandırılacak.
Emlak Bankası yeniden kuruluyor
– Türkiye Kalkınma Bankasının görev alanı genişletilecek
– Emlak Bankası yeniden yapılandırılacak (2001’de kapatılmıştı).
– Taşınmaz değerleme sistemini kurarak, gayrimenkul envanterini tamamlayacak, tapu değerlerini adil olarak yansıtacak bir süreç hayata geçirilecek.
– Vergi prim ve diğer kamu alacaklarına ilişkin yeniden bir yapılandırmaya gidilmeyecek.
***
HAMZAÇEBİ: KRİZDEN NASIL ÇIKILACAĞI OVP’DE ORTAYA KONULMALI
OVP’nin açıklanmasından önce, dün Meclis’te basın toplantısı düzenleyen CHP Genel Sekreteri Akif Hamzaçebi şunları kaydetti:
Türkiye ekonomisi halen yaşamakta olduğu ekonomik krizden nasıl çıkacaktır, olumsuz beklentiler nasıl olumluya çevrilecektir, onunda politika araçlarının ‘ Orta Vadeli Program’da ortaya konulması gerekiyor. Yarın beklentileri pozitife, olumluya çevirecek bir orta vadeli program açıklanması bekleniyor. Geçen hafta Merkez Bankası politika faizini artırdı. Ancak o faiz artırım kararı süreci dahi iyi yönetilemedi. O sabah Cumhurbaşkanı, Merkez Bankası’na büyük eleştiriler yöneltti. Sabah 6 nokta üst seviyelerinde güne başlayan dolar Cumhurbaşkanı’nın konuşması sonucunda 6,5’ları gördü. Sonrasında bugüne geldiğimizde doların seviyesinin Merkez Bankası’nın faiz artırımını açıkladığı 13 Eylül tarihinden önceki gün olan 12 Eylül tarihinde ki seviyesinde olduğunu görüyoruz. O zaman 6,39’du, bugün 6,34’lerde. Akşama ne olur onu bilmiyoruz. Yarın Orta Vadeli Program’ın açıklanmış olması dolar seviyesine nasıl etki edecektir onu bilmiyoruz, yarın öğreneceğiz. Yani Merkez Bankası’nın radikal faiz artırım kararı ekonomide ki beklentileri pozitife çevirmedi, dolar karşısında Türk lirasının değerinde de önemli bir değişikliğe yol açmadı. Demek ki sadece Merkez Bankası’nın faiz artırımı kararı ile işleri yerine koymak mümkün değildir. Bu ortaya çıktı. Bu önlemler yetmez, yarın açıklanacak Orta Vadeli Program’a demokrasi ve özgürlükler bir hedef olarak konulursa beklentiler olumluya döner.
