HABER İNCELEME | İLKER DOĞAN
Geride bıraktığımız 2021, Cumhur İttifakı için kabul gibi bir yıl oldu. Türk Lirası dolar karşısında yüzde 55 değer kaybetti. Gerçek enflasyon yüzde 55’in üzerine çıktı. İşsiz sayısı 10 milyona dayandı. Ocak ayında 3,3 trilyon civarında olan ülkenin toplam dış borcu, 12 ayda 5,9 trilyona çıktı. Halk Ekmek büfeleri önündeki kuyruklar arşivlerdeki yerini aldı. Bütün bunlar iktidarın oy oranlarına da yansıdı.
Geçtiğimiz yıl yayınlanan onlarca anket, ittifak açısından işlerin hiç de iyi gitmediğini ortaya koyuyor. Bir çok farklı anket firmasına göre AKP’nin oy oranı Aralık ayı itibariyle yüzde 30’un altına inmiş durumda. Bir yıl öncesine göre Cumhur İttifakı’nın oy oranının yüzde 8-12 arasında düştüğü görülüyor.
Şimdi tek tek bazı anket şirketlerinin verilerine bakalım…
ORC’YE GÖRE CUMHURUN OY KAYBI YÜZDE 9,4
İktidara yakınlığıyla bilinen ORC Araştırma’nın 2021’in son günlerinde düzenlediği ankete göre karasızlar dağıtıldığında AKP yüzde 30,8, CHP yüzde 25,1 oy oranına sahip. İyi Parti yüzde 15,5 ölçülürken, MHP’nin oy oranı ise yüzde 8,6’da kalmış. Cumhur İttifakı’nın oy oranı yüzde 39,4. Millet İttifakı’nın oy oranı ise yüzde 40,6. ORC’nin anketine göre bile Millet İttifakı, Cumhur’u geride bırakmış durumda.
Daha da önemlisi, ORC Araştırma geçtiğimiz aralık ayında yaptığı ankette AKP’nin oy oranını yüzde 36,1, MHP’nin oy oranını ise 12,7 olarak açıklamıştı. ORC’ye göre 12 ayda Cumhur İttifakı’nın oyları yüzde 48,8’den yüzde 39,4’de gerilemiş durumda. 1 yıldaki erime yüzde 9,4!
AKP YÜZDE 25-30 BANDINA İNDİ
Avrasya Araştırma da geçtiğimiz hafta bir anket yayınladı. Buna göre CHP oylarını yüzde 28.1’e yükseltirken AKP yüzde 29’da kaldı. Ankete göre MHP’nin oy oranı yüzde 6.8 iken, DEVA’nın oy oranı ise yüzde 6.1 olarak ölçüldü. İyi Parti’nin oy oranı yüzde 12,5, HDP’nin oyu ise 11,5 olarak kayda geçmiş. Cumhur İttifakı’nın oy oranını 35,8 olarak ölçen Avrasya Araştırma’ya göre Millet İttifakı, oyların 40,6’sını alıyor.
Avrasya Araştırma’nın Ocak 2021 anketinde AKP’nin oy oranı yüzde 35,6, MHP’nin oy oranı ise 8,1 olarak ölçülmüştü. Buna göre ittifakın bir yıldaki oy kaybı yüzde 7,9.
METROPOLL: DİNDAR SEÇMEN AKP’DEN KAÇIYOR
MetroPoll Araştırma da Aralık anketini geçtiğimiz günlerde paylaştı. Verilere göre Millet İttifak, Cumhur İttifakı’nı yüzde 5’lik farkla geride bıraktı. ‘Kararsızlar, protesto oy ve cevap yok’ oylarının dağılımıyla birlikte ise şu sonuçlar ortaya çıktı: AKP yüzde 32,3. CHP yüzde 27,4. İYİ Parti yüzde 14,2. HDP yüzde 11,9. MHP 5,3. DEVA Partisi yüzde 2,6
Metropoll, kararsızlar dağıtılmadan AKP’nin oy oranının son ankette yüzde 23,9, MHP’nin oy oranını ise 3,9 olarak ölçmüş. Söz konusu oranlar Ocak ayında yüzde 30,6 ve yüzde 6 olarak kayda girmişti. Metropoll’e göre Cumhur İttifakı’nın oy kaybı 8,8!
Bu arada Metropoll’ün son anketi dindar seçmenin de Cumhur İttifakı’ndan hızla uzaklaştığını gösteriyor. Ocak-Mart ayında dindar seçmenlerin yüzde 49,9’u AKP’ye oy vereceğini söylerken, bu oran Ekim-Aralık döneminde 39,8’e gerilemiş durumda. Aynı dönemde MHP’nin oy oranı ise yüzde 5,7’den 3,1’e düşmüş.
KARARSIZLAR BİR ÇOK PARTİDEN ÇOK OY ORANINA SAHİP
Aksoy Araştırma’nın yayınladığı son ankete göre kararsızlar dağıtıldıktan sonra AKP’nin oy oranı yüzde 30,8. CHP’nin oy oranı ise yüzde 28,9 olarak ölçülmüş. Aynı araştırmada İyi Parti yüzde 13,8, HDP yüzde 9,8, MHP yüzde 8,4 oy almış.
Aynı firma AKP’nin oy oranını ocak ayı anketinde 34,8 olarak ölçülmüştü. Aksoy Araştırma’ya göre 8 ayda AKP’nin oy oranının ciddi biçimde eridiği görülüyor. Ocak ayında yapılan araştırmada CHP’nin oy oranı yüzde 27,2 olarak ölçülmüştü.
Aksoy Araştırma’ya göre kararsızlar ise yüzde 13,1 olarak kayda geçmiş. Metropoll söz konusu oranın yüzde 25’in bile üzerinde olduğunu söylüyor. Avrasya’ya göre ise kararsızlar yüzde 13.
BÜTÜN ANKETLERE GÖRE AKP’NİN OY ORANI DÜŞÜYOR
MAK Araştırma’nın Aralık ayı sonuçlarını bilmiyoruz. Ancak kasım ayı anketinde kararsızlar dağıtılmadan AKP’nin oy oranı yüzde 29,5 olarak ölçüldü. MAK Araştırma Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kulat, anket sonuçlarına ilişkin çok önemli değerlendirmelerde bulunmuştu. Kulat, “Bu kadar yıl içerisinde hemen hemen her ay araştırma yapan bu firma ilk defa AKP’yi yüzde 30’un altında gördü.” demişti.
Kararsızlar dağıtıldıktan sonra AKP’nin oy oranı yüzde 31,4’e çıkıyor. Ankete göre CHP’nin oy oranı ise 24,5. MHP yüzde 8 oy alırken, İyi Parti ise 14,9 olarak ölçülüyor. MAK’ın son anketine göre Cumhur ve Millet ittifakları kafa kafaya. MAK’ın Ocak ayı anketinde AKP ne kadar oy almış peki; yüzde 35,6.
TEMEL GEREKÇE EKONOMİ
Bütün bu anketler AKP ve MHP’nin oy oranlarında ciddi bir erozyon olduğunu gösteriyor. Bunun temel sebebi ise ekonomi. Artan işsizlik, kontrolden çıkan enflasyon ve buna bağlı olarak alım gücünün erimesi AKP ve küçük ortağının oy oranlarının da 1 yılda yüzde 8-12 oranında erimesine neden oldu.
AKP’nin oy oranının yüzde 40 civarından yüzde 30’lara düşmesi, geçtiğimiz yıl AKP’ye oy vereceğini söyleyen her 100 kişiden 25’inin kaybedilmesi anlamına geliyor. AKP ve ortağı MHP’nin sadece 1 yıla kendisine oy veren seçmenlerden yüzde 25-30’unu kaybettiği görülüyor.
Millet İttifakı’nda ise oy oranlarında az da olsa bir yükselme var. CHP’nin oy oranı yüzde 24-27 arasında. İyi Parti yüzde 15’i görür mü bilemiyoruz ancak bütün anketler yüzde 12-13’ün altına düşmeyeceğini gösteriyor.
