HABER | İLKER DOĞAN
Kırmızı et, meyve-sebze derken Türkiye’de beyaz ette de alarm zilleri çalmaya başladı. Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Abdullah Koç’un açıklamasına göre yem firmalarının çoğu ‘battığı’ için çiftlik sahipleri yem bulmakta zorlanıyor. Sadece Adana ve Mersin bölgesinde 2,5 milyondan fazla civciv açlıktan ölme riskiyle karşı karşıya. Soruna çözüm bulunmazsa çok yakında beyaz etin fiyatı kırmızı ete yaklaşacak.
Her ne kadar AKP iktidarı temsilcileri ülke ekonomisinin ‘güllük gülistanlık’ olduğunu iddia etse de gerçekte durum çok farklı. 17 yıllık iktidarı döneminde kırmızı et fiyatlarını bir türlü düşüremeyen iktidara bir kötü haber de beyaz et üreticilerinden geldi. Son 1 yılda artan üretim maliyetleri nedeniyle kanatlı sektöründe kapanan tesis oranı yüzde 25’i geçti. Bu oran 4 üretim tesisinden birinin kapanması demek. Tesisler kapanınca yemciler de ürününü satamadığı için darboğaza girdi ve bir çoğu iflas açıkladı. Hal böyle olunca kalan tavuk çiftlikleri yem bulmakta zorlanmaya başladı.
CİVCİV ÖLÜMLERİ BAŞLADI
Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Abdullah Koç’un, basına yansıyan açıklamalarına göre üreticiler civcivlere vermek için yem bulamıyor. Koç’un iddiasına göre açlık nedeniyle civciv ölümleri başladı bile: “Bazı firmalara kayyım atandığı ve iflas erteleme aldıkları için özellikle Adana ve Mersin bölgesinde üreticilere yem gönderilemiyor. Adana Mersin bölgesinde yaklaşık 2,5 milyon tavuk aç. Bu hayvanlarımız ölmek üzere. Konuyla ilgili bakanlık devrede, çözüm üretmeye çalışıyorlar. Hayvanlar belli bir süre aç dayanır ama bu süreyi aşmış durumdayız. Ölümlerin başladığını duyduk. 2,5 milyon tavuk milli servet. Buna çözüm bulunması lazım.”
HİNDİ FİYATLARI DA ARTACAK
Abdullah Koç’un söyledikleri gerçekleşir ve civcivler yem bulunamadığı için ölürse ne olur? Bugün 8-10 TL olan bütün tavuğun kilosu çok değil, 1 ay sonra 15-20 lirayı bulur. Bugün 16-18 lira olan kanatın kilosu ise kırmızı eti yakalar ve 35-40 liraya dayanır. Bu arada sadece piliçlerin fiyatları yükselmekle kalmaz. Doğal olarak hindi eti de zamlanır.
Yılda 23 kg kanatlı eti yiyoruz
Et ve Süt Kurumu’nun sektör raporuna göre 2017 yılında dünya kanatlı eti üretimi 118 milyon ton. Dünya üretiminin % 56’sını ABD, Çin, AB ve Brezilya karşılamaktadır. Bütün dünyada üretilen toplam piliç eti miktarı ise 90 milyon ton civarı. Türkiye’nin piliç eti üretimi ise 2 milyon tona yakın. Türkiye söz konusu rakamla dünyada 8. sırada yer alıyor. 60’dan fazla ülkeye ihracat yapan Türkiye’nin en büyük pazarı ise Irak. TÜİK’in verilerine göre 2017 yılı kişi başı toplam et tüketimi yaklaşık 37 kg. Bunun 22,8 kilosunu kanatlı eti oluşturuyor. Yüzde 33,7’sini büyükbaş, yüzde 4,6’sı yani 1,7 kilosu ise küçükbaş eti. Kişi başı balık tüketimi ise yaklaşık 7 kg. Ancak balıktaki tüketim oranının fiyatların bir türlü düşmemesinden dolayı bu yıl 6 kilonun altına indiği tahmin ediliyor.
Türkiye’de satılan tavuk ürünlerinin fiyatları şöyle:
Ürün KG (TL)
Bütün Tavuk 8-10
Izgara Kanat 16-18
But ızgara 22-25
Baget 12-14
Organik bütün tavuk 35 (1 kilosu)
Kanatlı But 9-11
Izgara pirzola 16-18
