ENSAR NUR, TR724 STRAZBURG
Cuma günü katıldığı televizyon programında, Çin’in Fransa Büyükelçisi Lu Shaye skandal ifadelere imza attı. Büyükelçinin “Sovyetler Birliği ülkelerinin uluslararası hukukta etkin bir statüsü yoktur” cümlesi büyük tepkiye neden oldu.
Çin’in Fransa Büyükelçisi Lu Shaye’nin skandal ifadelerinin ardından tepkiler gelmeye devam ediyor. Cuma günü Fransız LCI televizyonunda canlı yayına katılan Shaye, “Eski Sovyetler Birliği ülkelerinin uluslararası hukukta etkin bir statüsü yoktur çünkü egemen ülkeler olarak statülerini somut bir şekilde ifade eden uluslararası bir anlaşma yoktur” diyerek büyük bir diplomatik krizin kapısını araladı.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırganlığının başlangıç noktası olarak görülen ve 2014 yılında ilhak edilen Kırım’ın işgali konusunu da değerlendiren Shaye, “Bu sorunu nasıl algıladığınıza bağlı. Ortada bir tarih var. Kırım her şeyden önce Rusya’nındı. Sovyetler Birliği zamanında, 1954’te Kırım’ı Ukrayna’ya veren Kruşçev’di. Bu tür konular hakkında tartışmamalıyız. En önemli şey ateşkesi sağlamaktır” dedi.
Shaye bugün Fransa Dışişleri Bakanlığı’na çağrılırken, Baltık ülkeleri Litvanya, Letonya ve Estonya, Lu Shaye’nin açıklamalarına açıklık kazandırmaları için Çin’in ülkelerindeki Büyükelçilerini çağırma kararı aldı.
Ukrayna’dan da açıklamalara tepki gecikmedi. Zelenskiy’in danışmanı Podolyak açıklamaları “Kırım tarihinin absürt bir yorumu” olarak değerlendirdi.
Açıklamanın Macron’un Çin ziyaretinden kısa bir süre sonra gelmesi, Fransız Cumhurbaşkanının Çin politikası hakkındaki soru işaretlerini artırdı. Macron’un Çin ziyaretinde takındığı tutum NATO ortakları arasında ve Atlantik’in diğer tarafında şüpheyle karşılanmıştı.
AVRUPA PARLAMENTOSU’NDAN SERT TEPKİ
Öte yandan, 80’e yakın Avrupa Parlamentosu vekili de Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna’ya çağrı yaparak, Lu Shaye’nin ‘persona non grata’ (istenmeyen kişi) ilan edilmesini istedi.
Le Monde gazetesinde yayımlanan ortak çağrıda, vekiller “Büyükelçinin sözleri, ilgili ulusların tarihine, kültürüne ve temel bütünlüğüne yönelik derin bir hakaret olmasının yanı sıra, öngörülebilir diplomatik ilişkilerin dayandığı temel ilkeleri de baltalamaya yöneliktir. Başkalarının egemenliğini sorgulamak Çin’in – ya da başka bir ulusun – haddi değildir. Egemenlik diplomatik bir oyuncak değil, uluslararası ilişkilerin, uluslararası hukukun ve BM Şartının temel unsurudur” ifadeleriyle Shaye’e tepki gösterdi.
ÇİN’DEN AÇIKLAMA: BÜYÜKELÇİNİN SÖZLERİ ÇARPITILDI
Gelen tepkiler ve alevlenen tartışmalar üzerine bu sabah Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan açıklama geldi. Bakanlık sözcüsü Mao Ning, “Çin, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra cumhuriyetlerin egemen devlet statülerine saygı duymaktadır” dedi. “Ukrayna krizine siyasi bir çözüm bulunmasına katkıda bulunmak için uluslararası toplumla birlikte çalışmaya devam etmeye hazırız” diyen sözcü, “bazı medyaları” Lu’nun sözlerini “yanlış yorumlamakla” ve “Çin ile ilgili ülkeler arasında anlaşmazlığa yol açmakla” suçladı.