HABER ANALİZ | YUSUF DERELİ
Türkiye’de çiftçiler gırtlağına kadar borca batmış durumda. CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal’ın verdiği bilgilere göre son bir yılda çiftçinin kullandığı kredi miktarı 27,2 milyar lira. AKP iktidara geldiği 2002’de çiftçinin 1 milyar TL borcu vardı. Bugün bu rakam 148 milyara çıktı. Çiftçinin 2020 sonu itibariyle devletten alacağı ise 160 milyar lira civarında. 2021’i de eklediğinizde rakam 2010 milyar lirayı buluyor. Yasal borcunu ödemeyen AKP rejimi, çiftçiyi nefessiz bırakıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu ve SGK’nın verilerine göre Türkiye’de çiftçi sayısı son 12 yılda yüzde 48 azaldı. Tarım alanları da son 18 senede yüzde 12,3 düştü. 2008’de 1 milyon 127 bin olan çiftçi sayısı 2019’de 600 bine kadar geriledi. Kayıtlı çiftçi sayısında 2008’den bu yana 541 bin 600 azalma olduğu görülüyor. Bu da yüzde 48’lik düşüş anlamına geliyor.
AKP DÖNEMİNDE KREDİ ÇEKMEYE BAŞLADIM!
Sayı azalıyor çünkü kazanamayan çiftçi, toprağı ekip biçmeyi bırakıyor. Rejimin ‘ithalata’ dayalı tarım politikası çiftçileri bitirdi. TR724’e konuşan bir çiftçi, “5 yıl öncesine kadar kredi kartı nedir, kredi neden çekilir bilmiyordum. Bu iktidar döneminde krediyle tanıştım! 15-20 yıl önce 100 dönüm tarla ekiyor ve kazanıyordum. Şimdi 500 dönüm yer ekiyorum kazanamıyorum. Borçlarımı döndürmek için kredi çekmeye başladım. Özellikle son 3-4 yıldır perişan olduk.” diyor.
BORÇLAR KATLANARAK ARTIYOR
AKP iktidara geldiği 2002’de çiftçinin 1 milyar TL borcu vardı. CHP’li Orhan Sarıbal’ın verdiği son bilgilere göre rakam geçtiğimiz ay itibariyle 148 milyara yükseldi. Sarıbal, kredilerle ayakta kalmaya çalışan çiftçinin biriken borçlar nedeniyle nefes alamadığını anlatıyor:
“Çiftçi son bir yılda bankalardan 27,2 milyar kredi kullandı. Krediyle ayakta durmaya çalışıyor. BDDK verilerine göre 2004 yılında çiftçimizin bankalara olan toplam borcu 5,1 milyar liraydı. Bu yılın Haziran ayında çiftçinin borcu bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 14,7, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 22,6 artarak 148 milyara ulaştı. Çiftçi borç altında boğuluyor ama kendisine uzatılan bir yardım eli yok. Haciz kıskacındaki çiftçiler traktörlerini, tarım aletlerini saklıyor. Üretim maliyetleri katlandığı için çiftçi para kazanamıyor. Dolayısıyla toprağı işlemeyi bırakıyor.”
ÇİFTÇİNİN ALACAĞI BORCUNDAN FAZLA
2006 yılında AKP hükümeti tarafından çıkarılan Tarım Kanunun 21. Maddesine göre çiftçiye verilecek doğrudan destek miktarı GSYH’nin yüzde 1’den az olamaz. Sorun şu ki bugüne kadar hiç bir zaman GSYH’nin yüzde 1’i kadar destek verilmedi.
2006 yılından bu yana çiftçinin biriken alacağı 2020 yılı dahil 160 milyar lira civarındaydı. GSYH, 2020 yılında bile 5 trilyon 47 milyar 909 milyon TL olarak açıklandı. GSYH’nın hiç artmadığını bile varsaysak, çiftçiye 2021 yılı için ödenmesi gereken para 50 milyar TL’nin üzerinde olmalı. 2021’i de eklediğinizde rakam 210 milyar lirayı buluyor. Bu da kaba bir hesapla her çiftçinin devletten ortalama 350 bin lira civarında alacağı olduğunu gösteriyor.
