14 Mayıs’ta gerçekleşecek cumhurbaşkanlığı ve 28. dönem milletvekilliği seçimlerinde AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üçüncü kez cumhurbaşkanı adayı olmasının Anayasa’ya aykırı olduğunu belirten Çağdaş Avukatlar Grubu’ndan 330 avukat imza kampanyasına katıldı.
Erdoğan’ın üçüncü defa cumhurbaşkanı adayı olmasına itiraz ederek imza kampanyası düzenleyen Çağdaş Avukatlar Grubu’nun Twitter hesabından yapılan paylaşımda şu ifadeler kullanıldı:
“330 avukattan imza kampanyası: Recep Tayyip Erdoğan Üçüncü Defa Cumhurbaşkanı Adayı Olamaz!” denildi. Paylaşımda, “AKP-MHP ittifakı 21.03.2023 tarihinde Erdoğan’ın adaylığı için YSK’ya resmi başvuruda bulunmuştur. Biz imzası bulunan hukukçular; hukukçu olsun olmasın her yurttaşın, ülkenin geleceğini yakından ilgilendiren bu konuda görüş bildirebileceğine ve mevcut Anayasa hükümlerinin uygulanmasını isteyebileceğine inanıyoruz”
330 avukattan imza kampanyası: Recep Tayyip Erdoğan Üçüncü Defa Cumhurbaşkanı Adayı Olamaz! pic.twitter.com/bYPY57SCVr
— Çağdaş Avukatlar Grubu (@cag_avukatlar) March 28, 2023
330 avukatın imzacısı olduğu metnin tamamı şöyle:
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Kronometre 2018 yılında sıfırlandı” diyerek önümüzdeki seçim dönemi için aday olması önünde hukuksal bir engel bulunmadığını iddia etmesinin ardından Cumhur ittifakı bileşenleri, 2018 yılında cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildiğini, bu nedenle Erdoğan’ın 2023 seçimi için adaylığının ikinci defa adaylık olduğunu belirterek, adaylık tartışmasının hukuksal bir tartışma olduğunu, hukukçu olmayanların katılmasının doğru olmadığı yönünde açıklamalar yapmışlardır.
Tüm tepkilere karşın AKP-MHP ittifakı 21.03.2023 tarihinde Erdoğan’ın adaylığı için YSK’ya resmi başvuruda bulunmuştur.
ADAYLIĞI MÜMKÜN DEĞİL
Biz aşağıda imzası bulunan hukukçular; hukukçu olsun olmasın her yurttaşın, ülkenin geleceğini yakından ilgilendiren bu konuda görüş bildirebileceğine ve mevcut Anayasa hükümlerinin uygulanmasını isteyebileceğine inanıyoruz. Biz hukukçular olarak, mevcut cumhurbaşkanının bu seçimdeki adaylığının, ikinci değil, üçüncü defa adaylık olduğunu; bunun da Anayasaya göre mümkün olmadığını ifade ediyoruz.
Anayasanın 101. maddesine göre; ‘bir kişi en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir’, Bu düzenleme, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin getirilmesinden önce, 2007 yılında yürürlüğe girmiştir. Yani kronometre sıfırlanmış değildir. Recep Tayyip Erdoğan, 2007 değişikliğinden sonra, 2014 ve 2018 yıllarında cumhurbaşkanı seçildiğinden, üçüncü defa aday olamaz.
Bir kişinin iki defa cumhurbaşkanlığına seçilebilmesi kuralının tek istisnası, Anayasanın 116.maddesinin 3. fıkrasında düzenlenmiş olup şu şekildedir:
‘Cumhurbaşkanının ikinci döneminde, Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.” Cumhurbaşkanı kararıyla seçimin yenilenmesi, Anayasanın 116. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenmiş olup şu şekildedir: Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.’
KARARI MECLİS ALABİLİR
Görüldüğü üzere, üçüncü defa adaylık, TBMM tarafından seçimler yenilenirse olabilecektir. Cumhurbaşkanı tarafından yenileme kararı verilmediğine göre, Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü defa aday olma imkânı bulunmamaktadır.
Anayasanın 11. maddesi; “Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır” düzenlemesini içerdiğinden, Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü kuralına, başta YSK olmak üzere tüm yetkililerin ve siyasilerin uyması mutlaktır. Anayasanın açık hükümlerine rağmen, hukuk dışı yorumlar yapılarak, üçüncü defa adaylık başvurusunda bulunulması Anayasanın sözüne ve amacına açıkça aykırıdır.
Biz hukukçular, her koşulda hukuksuzluklara karşı çıkacağımızı, hukukun ve adaletin tesisi için hep birlikte mücadele edeceğimizi kamuoyunun bilgilerine sunarız.